Οι επιστήμονες δίνουν μια απάντηση με βάση τα δεδομένα
Για περισσότερες από τρεις δεκαετίες οι επιστήμονες προσπαθούν να δώσουν απάντηση σε ένα ερώτημα: Οι δεινόσαυροι ήταν ήδη σε πορεία εξαφάνισης πριν από την πρόσκρουση του αστεροειδούς ή όχι;
Τώρα, μια ομάδα ερευνητών του University College London
υποστηρίζει ότι η άποψη πως οι δεινόσαυροι βρίσκονταν ήδη σε παρακμή πριν ο
αστεροειδής εξαφανίσει τους περισσότερους από αυτούς πριν από 66 εκατομμύρια
χρόνια, μπορεί να εξηγηθεί από το περιορισμένο αρχείο απολιθωμάτων εκείνης της
εποχής και όχι από την πραγματική μείωση των ειδών των δεινοσαύρων.
Αυτό ουσιαστικά σημαίνει ότι οι δεινόσαυροι δεν
αντιμετώπιζαν κάποιο πρόβλημα πριν χτυπήσει ο αστεροειδής και αν αυτό δεν είχε
συμβεί ίσως να ζούσαν ακόμα ανάμεσά μας.
Οι ερευνητές ανέλυσαν το αρχείο απολιθωμάτων δεινοσαύρων της
Βόρειας Αμερικής κατά την περίοδο μεταξύ 66 και 84 εκατομμυρίων ετών πριν,
δηλαδή κατά τα 18 εκατομμύρια χρόνια πριν από την πρόσκρουση του αστεροειδούς
στο τέλος της Κρητιδικής περιόδου. Εξετάστηκαν τέσσερις οικογένειες
δεινοσαύρων: οι Αγκυλοσαυρίδες (φυτοφάγοι με πανοπλία, όπως ο Αγκυλόσαυρος), οι
Κερατοψίδες (μεταξύ αυτών ο Τρικεράτωψ), οι Αδροσαυρίδες (φυτοφάγοι με ράμφος
πάπιας, όπως ο Εντμοντόσαυρος) και οι Τυραννοσαυρίδες (σαρκοφάγοι όπως ο
Τυραννόσαυρος Ρεξ).
Όπως αναφέρεται στην μελέτη, που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό
«Current Biology», τα συγκεκριμένα απολιθώματα υποδηλώνουν ότι ο αριθμός των
ειδών των δεινοσαύρων κορυφώθηκε περίπου 75 εκατομμύρια χρόνια πριν και στη
συνέχεια μειώθηκε τα εννέα εκατομμύρια χρόνια που προηγήθηκαν της πρόσκρουσης
του αστεροειδούς. Ωστόσο, η ερευνητική ομάδα διαπίστωσε ότι αυτή η τάση
οφείλεται στο ότι τα απολιθώματα από εκείνη την εποχή είναι λιγότερο πιθανό να
ανακαλυφθούν, κυρίως λόγω του μικρότερου αριθμού θέσεων με εκτεθειμένα και
προσβάσιμα πετρώματα από την ύστερη Κρητιδική περίοδο. Αυτή η μειωμένη
δυνατότητα δειγματοληψίας σχετίζεται με γεωλογικές αλλαγές στα στρώματα που
περικλείουν τα απολιθώματα, όπως ανύψωση βουνών και υποχώρηση της στάθμης της θάλασσας.
Οι ερευνητές υιοθέτησαν μια τεχνική, η οποία ονομάζεται «μοντελοποίηση
κατοίκησης» και έχει χρησιμοποιηθεί ήδη σε μελέτες οικολογίας και
βιοποικιλότητας, για να εκτιμήσουν πόσο πιθανό είναι ένα είδος να κατοικεί σε
μια συγκεκριμένη περιοχή κατά τα τελευταία 18 εκατομμύρια χρόνια της Κρητιδικής
περιόδου. Στη συνέχεια διαίρεσαν τη Βόρεια Αμερική σε τμήματα και με βάση τη
γεωλογία, τη γεωγραφία και το κλίμα της εποχής, υπολόγισαν πόσα από αυτά τα τμήματα
πιθανότατα κατέλαβαν οι τέσσερις τύποι δεινοσαύρων σε τέσσερις διαφορετικούς
χρόνους κατά τα τελευταία 18 εκατομμύρια χρόνια της Κρητιδικής.
«Αναλύσαμε το αρχείο απολιθωμάτων και διαπιστώσαμε ότι η
ποιότητα του αρχείου τεσσάρων ομάδων δεινοσαύρων χειροτερεύει κατά τα τελευταία
έξι εκατομμύρια χρόνια πριν από τον αστεροειδή. Η πιθανότητα εύρεσης
απολιθωμάτων δεινοσαύρων μειώνεται, ενώ η πιθανότητα να ζούσαν δεινόσαυροι σε
αυτές τις περιοχές εκείνη την εποχή παραμένει σταθερή. Αυτό δείχνει ότι δεν
μπορούμε να λάβουμε το αρχείο απολιθωμάτων ως δεδομένο», σημειώνει ο επικεφαλής
συγγραφέας της μελέτης, Κρις Ντιν, ερευνητής στο UCL.
Όπως διαπίστωσαν, κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου η
αναλογία της γης στην οποία πιθανότατα εκτείνονταν και ζούσαν οι τέσσερις «οικογένειες»
δεινοσαύρων παρέμεινε συνολικά σταθερή. Αυτό υποδηλώνει ότι η πιθανή έκταση του
φυσικού περιβάλλοντος στο οποίο ζούσαν ήταν σταθερή και επομένως ο κίνδυνος
εξαφάνισης ήταν χαμηλός. Ταυτόχρονα, εκτίμησαν την πιθανότητα ανίχνευσης των
τεσσάρων τύπων δεινοσαύρων σε κάθε περιοχή, με βάση παράγοντες όπως πόση γη
είναι προσβάσιμη στους ερευνητές (πχ. εάν καλύπτεται από βλάστηση), πόσο
σχετικό πέτρωμα είναι εκτεθειμένο και πόσες φορές οι ερευνητές είχαν
προσπαθήσει να βρουν απολιθώματα από αυτή την περιοχή.
Η ομάδα διαπίστωσε ότι η πιθανότητα εντοπισμού ήταν μειωμένη
και ο πιο σημαντικός παράγοντας ήταν ο βαθμός έκθεσης και προσβασιμότητας των
σχετικών πετρωμάτων. Επίσης, εντόπισαν ότι σε αντίθεση με τις άλλες τρεις
οικογένειες, οι Κερατοψίδες ήταν πιο πιθανό να εντοπιστούν αργότερα σε αυτή την
περίοδο, καθώς και να καταλαμβάνουν περισσότερες περιοχές. Υπέθεσαν ότι αυτό
οφειλόταν στο ότι προτιμούσαν τις πράσινες πεδιάδες μακριά από ποτάμια σε μια
εποχή που αυτό το είδος φυσικού περιβάλλοντος ήταν ο κύριος τύπος περιβάλλοντος
που διατηρούνταν. Αυτό σχετίζεται με την υποχώρηση μιας μεγάλης εσωτερικής
θάλασσας που χώριζε τη Βόρεια Αμερική στα δύο και στην ξήρανση των ποτάμιων
συστημάτων που τροφοδοτούσαν αυτή τη θάλασσα.
Ο συν-συγγραφέας της μελέτης, δρ Αλεσάντρο Τζιαρένζα, ο
οποίος έχει δημοσιεύσει στο παρελθόν μελέτες σχετικά με την ποικιλομορφία και
την εξαφάνιση των δεινοσαύρων στο τέλος της Κρητιδικής περιόδου, είπε: «Αν
λάβουμε υπόψιν τα απολιθώματα καθαρά από αριθμητικής πλευράς, θα μπορούσαμε να
συμπεράνουμε ότι οι δεινόσαυροι βίωναν ήδη μια μείωση στους πληθυσμούς τους
πριν την τελική τους εξαφάνιση λόγω του μετεωρίτη. Σε αυτή τη μελέτη, δείχνουμε
ότι αυτή η φαινομενική μείωση είναι πιθανότερο αποτέλεσμα της μειωμένης
δειγματοληψίας, η οποία προκαλείται από γεωλογικές αλλαγές σε αυτά τα στρώματα του
εδάφους εξαιτίας διαδικασιών τεκτονικών, ανύψωσης της γης και υποχώρησης της
στάθμης της θάλασσας - παρά από πραγματικές διακυμάνσεις της βιοποικιλότητας»,
αναφέρει.
«Οι δεινόσαυροι μάλλον δεν ήταν αναπόφευκτα καταδικασμένοι
σε εξαφάνιση στο τέλος της Μεσοζωικής περιόδου. Αν δεν ήταν αυτός ο
αστεροειδής, θα μπορούσαν να μοιράζονται αυτόν τον πλανήτη με τα υπόλοιπα
θηλαστικά, όπως τις σαύρες και τους επιζώντες απογόνους τους: τα πουλιά».
Πηγή ΦΩΤΟ: Mike Souza