Ο συνεργάτης του Αλ Ζαρκάουι και του Αλ Μπαγκντάντι «μεταμορφώθηκε» και δηλώνει ότι θα προστατέψει τις μειονότητες της Συρίας. Πώς ένα παιδί από μεσοαστική οικογένεια εξελίχθηκε σε ηγέτη της εξέγερσης
Μέσα σε λίγες μέρες οι αντικαθεστωτικές δυνάμεις της Συρίας πέτυχαν αυτό που τα τελευταία χρόνια έμοιαζε πλέον χαμένο. Έριξαν από την ηγεσία της χώρας τον Μπασάρ αλ Άσαντ και ολοκλήρωσαν τον στόχο της εξέγερσης, η οποία ξεκίνησε στις 15 Μαρτίου 2011 και ουσιαστικά ρήμαξε τη Συρία.
Πίσω από
αυτή την εντυπωσιακή αντεπίθεση που εξελίχθηκε σε προέλαση ως τη Δαμασκό
βρίσκεται ένα πρόσωπο. Ο Άμπου Μοχάμαντ αλ Τζουλάνι είναι ο ηγέτης της ισλαμιστικής
συμμαχίας που έβαλε τέλος στην κυριαρχία της οικογένειας Άσαντ.
Μετά από
χρόνια, στα οποία λειτουργούσε μακριά από τα φώτα της δημοσιότητας, ο 42χρονος
βγήκε στο προσκήνιο και είναι ξεκάθαρο ότι επιχειρεί να παρουσιάσει ένα
μετριοπαθές προφίλ.
Έκανε την
πρώτη του εμφάνιση πριν από λίγες μέρες, όταν καταλήφθηκε το Χαλέπι. Όσοι τον
γνωρίζουν μιλούν για μια μεταμόρφωση. Ο Αλ Τζουλάνι έχει αφήσει πίσω τη τζιχαντιστική
ρητορική και μιλάει μόνο για απελευθέρωση της χώρας. Δεν φορά πλέον τουρμπάνι
και τα παραδοσιακά ρούχα. Εμφανίζεται με στρατιωτική περιβολή θέλοντας να
ενισχύσει το προφίλ του ηγέτη των ανταρτών.
Πρόσφατα μάλιστα ο Αλ Τζουλάνι μίλησε στο CNN τονίζοντας ότι ο στόχος είναι η πτώση του Άσαντ με κάθε διαθέσιμο μέσο. Δεν μίλησε θρησκευτικά ούτε αναφέρθηκε σε ίδρυση χαλιφάτου. Πριν από λίγα χρόνια όμως ο Αλ Τζουλάνι συνεργαζόταν με τον ηγέτη του ISIS, Άμπου Μπαρκ αλ Μπαγκντάντι και οι ΗΠΑ τον είχαν επικηρύξει με 10εκατ. δολάρια.
Το παιδί που έγινε συνεργάτης του Αλ Ζαρκάουι
O Αλ Τζουλάνι
γεννήθηκε το 1982. Το πού δεν είναι ξεκάθαρο. Σύμφωνα με κάποιες αναφορές πόλη
γέννησης του είναι η Αλ Σαράα στη Συρία, ενώ κάποιες άλλες υποστηρίζουν ότι
γεννήθηκε στο Ριάντ της Σαουδικής Αραβίας όπου εργαζόταν ο πατέρας του. Το 1989
πάντως η οικογένεια του επέστρεψε στη Συρία και έζησε σε μια γειτονία της Δαμασκού.
Ο πατέρας του εργαζόταν στην βιομηχανία της εξόρυξης πετρελαίου και η μητέρα
του ήταν δασκάλα. Όσοι τον γνώριζαν ως έφηβο μιλάνε για ένα πολύ όμορφο αγόρι,
ιδιαίτερα έξυπνο και εσωστρεφές.
«Στη Δεύτερη
Παλαιστινιακή Ιντιφάντα ήμουν 18 ετών και άρχισα να σκέφτομαι πώς θα κάνω το
καθήκον μου και θα υπερασπιστώ αυτούς που καταπιέζονταν από τους κατακτητές και
τους εισβολείς» θα πει ο ίδιος. Ήταν η εποχή που ριζοσπαστικοποιήθηκε. Το 2003 μετακόμισε
στο Ιράκ όπου, μέσα σε μικρό χρονικό διάστημα, ανελίχθηκε στις τάξεις της τοπικής
Αλ Κάιντα. Σύμφωνα με κάποιες αναφορές υπήρξε στενός συνεργάτης του ηγέτη της,
Άμπου Μουσάμπ αλ Ζαρκάουι. Ο ίδιος το έχει διαψεύσει.
Το 2006
συνελήφθη από τις αμερικανικές δυνάμεις και πέρασε πέντε χρόνια στη φυλακή.
Μεταξύ άλλων έζησε και στο κολαστήριο του Άμπου Γκράιμπ αλλά και την Καμπ Μπούκα όπου
θεωρείται το μέρος όπου σχεδιάστηκε η δημιουργία του ISIS.
Η σχέση του με ISIS και Αλ Κάιντα
Μετά την
αποφυλάκιση του επέστρεψε στη Συρία όπου ήδη ο εμφύλιος είχε ξεκινήσει.
Αποστολή του ήταν να εδραιώσει την παρουσία της Αλ Κάιντα στη χώρα. Σε
συνεννόηση και με τον Αλ Μπαγκντάντι ίδρυσε την τζιχαντιστική οργάνωση Τζαμπάτ
αλ Νούσρα. Η ομάδα συνεργαζόταν με το ISIS έως το 2013. Ο Αλ
Τζουλάνι ανακηρύχθηκε στρατηγός-εμίρης και η Αλ Νούσρα έγινε ένας από τους ισχυρότερους
«παίκτες» στη Συρία.
Τον Απρίλιο
του 2013 η απόφαση του Αλ Μπαγκντάντι να ενσωματωθεί η Αλ Νούσρα στο ISIS και να τεθεί υπό τη δική του ηγεσία
εξόργισε τον Αλ Τζουλάνι. Προσέγγισε τον ηγέτη της Αλ Κάιντι Αϊμάν αλ Ζαουάχρι κάτι
που οδήγησε ακόμα και σε μάχες με το ISIS.
Μέσα στα
επόμενα χρόνια ο Αλ Τζουλάνι μιλούσε με καλυμμένο το πρόσωπο, δεν αποκάλυπτε το
πραγματικό του όνομα, και παρουσίαζε την Αλ Νούσρα σαν μια απολύτως ανεξάρτητη
δύναμη. Το 2015 μια δήλωση του προκάλεσε σοκ στο κόσμο των τζιχαντιστών. «Η Αλ
Νούσρα δεν έχει σκοπό να χτυπήσει στόχους στη Δύση. Έχουμε εστιάσει στο να πολεμήσουμε
το καθεστώς Άσαντ, την Χεζμπολάχ και το ISIS. Έχουμε λάβει ξεκάθαρες εντολές από
τον Αϊμάν αλ Ζαουάχρι να μην χρησιμοποιήσουμε τη Συρία σαν βάση για να
χτυπήσουμε την Αμερική και την Ευρώπη γιατί έτσι θα σαμποτάρουμε την πραγματική
μας αποστολή» τόνισε και προσέθεσε ότι μετά τη νίκη όλες οι δυνάμεις μαζί θα
αποφασίσουν αν θα πρέπει η Συρία να γίνει ισλαμικό κράτος ενώ υποστήριξε ότι δεν
θα πειράξει τις μειονότητες.
Η… μεταμόρφωση
Το 2016
ανακοίνωσε ότι η Τζαμπάτ αλ Νούσρα μετονομάζεται σε Τζαμπά Φατέχ αλ Σαμ, κάτι
που μεταφράστηκε ως ρήξη με την Αλ Κάιντα. Έναν χρόνο μετά ο Αλ Τζουλάνι
προχώρησε στη διάλυση της Αλ Σαμ τονίζοντας ότι θα ενσωματωθεί σε μια μεγαλύτερη
ισλαμιστική οργάνωση. Η Χάγιατ Ταχρίρ Αλ Σαμ (Συγκέντρωση για την Απελευθέρωση
του Λεβάντε) ήταν η ομάδα που προέκυψε και πολεμούσε κατά του ISIS και της Αλ Κάιντα. Μετά το 2020 ο Αλ Τζουλάνι
άρχισε να κάνει περισσότερες εμφανίσεις, κυρίως μέσω βίντεο ενώ παράλληλα
ουσιαστικά ήλεγχε απόλυτα την περιοχή Ιντλίμπ και τις πόλεις που βρίσκονται σε
αυτή.
Τον Μάρτιο
του 2024 ξέσπασε κίνημα διαμαρτυρίας εναντίον του. Ο Αλ Τζουλάνι έδειξε ότι
διαθέτει διπλωματική σκέψη καθώς παραχώρησε δικαιώματα και απελευθέρωσε κρατουμένους.
Τις πρώτες μέρες της αντεπίθεσης, τον Δεκέμβριο του 2024, κυκλοφόρησαν φήμες
(και μια φωτογραφία) ότι ο Αλ Τζουλάνι σκοτώθηκε από ρωσικό αεροπορικό χτύπημα.
Ως
απάντηση ο 42χρονος εμφανίστηκε στο Χαλέπι στις 4 Δεκεμβρίου 2024. Στα βίντεο που κυκλοφόρησαν με
τον Αλ Τζουλάνι εμφανίζεται να λέει στους στρατιώτες του να μην τρομάζουν τα παιδιά και να
τονίζει ότι οι χριστιανοί μπορούν να συνεχίσουν τις δραστηριότητες τους. «Η πολύπολιτισμικότητα
είναι δύναμη» δήλωσε.
Στις 6 Δεκεμβρίου
μίλησε στο CNN και χρησιμοποιώντας το πραγματικό του όνομα (Άχμεντ αλ Σαραά) δεσμεύτηκε
ότι θα προστατέψει τις μειονότητες και θα διευκολύνει την επιστροφή των
προσφύγων στα σπίτια τους.
Όσοι έχουν
μελετήσει την πορεία του Αλ Τζουλάνι υποστηρίζουν ότι η… μεταμόρφωση του
δείχνει ότι είναι ένας πραγματιστής-τζιχαντιστής. Πήρε το μάθημα από την πορεία
του Αλ Ζαρκάουι και του ISIS και επέλεξε έναν διαφορετικό δρόμο για να πετύχει τον
στόχο του. Το ερώτημα βέβαια που προκύπτει είναι ένα: Τώρα που έριξε τον Άσαντ
και έχει τη δύναμη στα χέρια του θα γίνει παράγοντας σταθερότητας για τη χώρα ή
θα επανεμφανιστεί ο φανατικός τζιχαντιστής;