Οι άνθρωποι με τον μεγάλο εγκέφαλο: Ανακαλύφθηκε νέο χαμένο είδος

Έζησαν μαζί με  τους αρχαίους προγόνους μας και ως τώρα έμεναν κρυμμένοι στα βάθη της Ανατολής


Μια ολόκληρη χαμένη αρχαία φυλή ανθρώπων υποστηρίζει ότι ανακάλυψε μια ομάδα ερευνητών σύμφωνα με την μελέτη τους, την οποία δημοσίευσαν σε επιστημονικό άρθρο στο Nature. Η φυλή αυτή φέρεται να έζησε στην ανατολική Ασία πριν από 100.000 χρόνια παράλληλα με τον Homo sapiens-τον σύγχρονο άνθρωπο και άμεσο πρόγονο των σημερινών ανθρώπων- ενώ αποτελούν «ξαδέρφια» των Ντενίσοβαν και των Νεάντερταλ.

Όπως αναφέρεται σε δημοσίευμα του Science Alert, οι εγκέφαλοι αυτού του εξαφανισμένου είδους ανθρωποειδών, που θεωρείται ότι κυνηγούσαν άλογα σε μικρές ομάδες, ήταν πολύ μεγαλύτεροι από αυτούς που είχαν άλλα ανθρωποειδή της εποχής τους- περιλαμβανομένου και των Homo sapiens.

Ο παλαιοανθρωπολόγος Σιουτζιέ Γου της Κινεζικής Ακαδημίας Επιστημών και ο ανθρωπολόγος Κρίστοφερ Μπέι από το Πανεπιστήμιο της Χαβάης ονόμασαν τη νέα αυτή φυλή «Τζουλούρεν» (Juluren), το οποίο σημαίνει «άνθρωποι με μεγάλα κεφάλια».

Στο παρελθόν κάποιοι επιστήμονες είχαν καταχωρήσει τα απολιθώματα των Τζουλούρεν (Homo juluensis) ως Ντενίσοβαν- ένα άλλο γνωστό είδος αρχαίων ανθρώπων που σχετίζονταν με τους Νεάντερταλ, οι οποίοι συνυπήρξαν (ακόμα και ζευγάρωναν) με σύγχρονους ανθρώπους σε περιοχές της Ασίας. Ωστόσο, ο Γου και ο Μπέι εξετάζοντας τα στοιχεία σε βάθος κατέληξαν στο συμπέρασμα πως τα χαρακτηριστικά κάποιων απολιθωμάτων που βρέθηκαν στην Κίνα δεν θα μπορούσαν να ανήκουν σε σύγχρονους ανθρώπους, Νεάντερταλ, Ντενίσοβαν ή Homo erectus, δηλαδή τα ανθρωποειδή που υπήρχαν πριν από το είδος μας.

Όπως αναφέρεται σε ανακοίνωση του Πανεπιστημίου της Χαβάης, οι «Τζουλούρεν» θεωρείται ότι έζησαν πριν περίπου 300.000 χρόνια στην ανατολική Ασία, κυνηγούσαν άγρια άλογα, έφτιαχναν λίθινα εργαλεία, πιθανώς επεξεργάζονταν τομάρια ζώων και εξαφανίστηκαν πριν περίπου 50.000 χρόνια.

Το μωσαϊκό των ποικίλων χαρακτηριστικών υποδεικνύουν μια καταγωγή που αποτελεί μείγμα από διάφορες ομάδες ανθρωποειδών που έζησαν στις ίδιες περιοχές της Ασίας 300.000 με 50.000 χρόνια πριν.

«Αυτά τα απολιθώματα αντιπροσωπεύουν ένα νέο είδος ανθρωπίνου με μεγάλο εγκέφαλο» συμπεραίνουν οι Γου και Μπέι σε άρθρο που δημοσίευσαν στο PaleoAnthropology νωρίτερα μέσα στο έτος.

«Αν και αρχίσαμε αυτό την έρευνα αρκετά χρόνια πριν, δεν περιμέναμε να είμαστε σε θέση να καταλήξουμε σε ένα νέο είδος ανθρωποειδούς (προγόνου του ανθρώπου) και μετά να οργανώσουμε τα απολιθώματα των ανθρωποειδών από την Ασία σε διαφορετικές ομάδες» λέει ο Μπέι.

Ωστόσο, πολλοί από τους επιστήμονες βλέπουν τα συμπεράσματα των δύο ερευνητών με κάποια επιφύλαξη. Όπως αναφέρεται στο δημοσίευμα του Science Alert, ο ανθρωπολόγος Τζον Χοκς, που δε συμμετείχε στην έρευνα, χαρακτηρίζει την έρευνα «προκλητική». Σε ανάρτηση στο blog του νωρίτερα μέσα στο έτος εξέτασε τη δουλειά τους και συμφώνησε πως, αν και τα στοιχεία για τους Τζουλούρεν είναι περιορισμένα, το ανθρώπινο «ιστορικό αρχείο» στην Ασία είναι μεγαλύτερο από ό,τι πίστευαν οι περισσότεροι ειδικοί.

Μέχρι πρόσφατα όλα τα απολιθώματα που ανακαλύπτονταν στην Κίνα και δεν ταίριαζαν στον Homo erectus ή τον Homo sapiens συγκεντρώνονταν όλα μαζί. Συγκριτικά με τα απολιθώματα στην Αφρική και την Ευρώπη, η ανάλυση του ιστορικού των ανθρώπινων απολιθωμάτων στην ανατολική Ασία δεν είναι το ίδιο λεπτομερής.

«Το να αποκαλούμε αυτές τις ομάδες ανθρωποειδών με το ίδιο όνομα βγάζει μόνο νόημα ως αντίστιξη στο είδος του σύγχρονου ανθρώπου, όχι ως μια περιγραφή του πληθυσμού τους κατά τη διάρκεια της ιστορίας και στα διαφορετικά μέρη», ανέφερε ο Χοκ. «Βλέπω το όνομα ΄Τζαλουρέν’ όχι σαν αντικατάσταση για τους Ντενίσοβαν, αλλά ως έναν τρόπο να αναφερθούμε σε ένα συγκεκριμένο είδος απολιθωμάτων και να καθορίσουμε την πιθανή τους θέση στον ‘χάρτη’ των αρχαίων φυλών».

Μόνο τις δύο τελευταίες δεκαετίες, το ανθρώπινο γενεαλογικό δέντρο έχει αποδειχθεί ότι είναι πολύ πιο χαοτικό από ό,τι πιστευόταν και έχει με πολλά παρακλάδια. Κάθε λίγα χρόνια ανακαλύπτεται και ένα καινούργιο είδος ανθρωποειδών. Το 2003 ανακαλύφθηκε ο Homo floresiensis, το μικρότερο γνωστό είδος ανθρώπου, που ζούσε τουλάχιστον 100.000 χρόνια πριν σε ένα νησί στην Ινδονησία. Το 2007 ανακαλύφθηκε ο Homo luzonensis, ένα άλλο είδος που έζησε 67.000 χρόνια πριν στις Φιλιππίνες. Το 2010 με τη βοήθεια της ανάλυσης DNA αποκαλύφθηκε η ύπαρξη των Ντενίσοβαν στη σημερινή Ρωσία και το 2018 διαπιστώθηκε πως ένα απολίθωμα από τη βορειοανατολική Κίνα ανήκε σε ένα είδος αρχαϊκού ανθρώπου, πιθανώς συγγενικού στον Ντενίσοβαν, που το 2021 ονομάστηκε ως Homo longi.

Τα απολιθώματα που έχουν εντοπιστεί από τους Τζουλούρεν προέρχονται από το πρόσωπο και το σαγόνι και φαίνονται να έχουν οδοντικά χαρακτηριστικά παρόμοια με αυτά των Νεάντερταλ, ωστόσο υπάρχουν χαρακτηριστικά που δεν συναντώνται σε άλλα ανθρωποειδή, συμπεριλαμβανομένων των Ντενίσοβαν.

«Γίνεται όλο και πιο ξεκάθαρο ότι στα απολιθώματα από την ανατολική Ασία εμφανίζουν έναν μεγαλύτερο βαθμό μορφολογικών διακυμάνσεων από ό,τι αναμενόταν αρχικά», αναφέρουν οι Γου και Μπέι.

Το 2023, για παράδειγμα, είχε βρεθεί στο Χουαλονγκντόνγκ της Κίνας ένα απολίθωμα που διέφερε από όλα τα άλλα ανθρώπινα απολιθώματα που έχουν καταγραφεί: δεν ήταν Ντενίσοβαν ή Νεάντερταλ και δεν μπορεί να ταιριάξει στις κατηγορίες των H.juluensis ή H. longi.

Ο Γου και ο Μπέι λένε ότι αυτό είναι ένα καλό παράδειγμα «της πολυπλοκότητας του ανθρώπινης εξελικτικής πορείας».

«Αν μη τι άλλο», γράφουν, «όσα έχουμε εντοπίσει στην ανατολική Ασία μας ωθούν να αντιληφθούμε πόσο πολύπλοκη είναι η ανθρώπινη εξέλιξη γενικότερα και πραγματικά μας αναγκάζει να αναθεωρήσουμε και να ξανασκεφτούμε τις ερμηνείες μας για διάφορα εξελικτικά μοντέλα για να ταιριάξουμε καλύτερα με το αυξανόμενο αρχείο απολιθωμάτων».