Μυστηριώδης φυλή στον Αμαζόνιο αποκαλύπτεται! Φωτογραφίες δείχνουν για πρώτη φορά πώς ζουν (ΦΩΤΟ)

 

Οι άνθρωποι αυτοί ζουν μακριά από τον υπόλοιπο κόσμο και κινδυνεύουν από τους παράνομους καταπατητές του Αμαζονίου

Μια ματιά σε έναν τελείως διαφορετικό κόσμο μας αφήνουν να ρίξουμε μια σειρά από φωτογραφίες που τραβήχθηκαν από τα βάθη του τροπικού δάσους του Αμαζονίου στη Βραζιλία. Οι φωτογραφίες που ελήφθησαν από αυτόματες κάμερες αποκαλύπτουν μια εξαιρετικά απομονωμένη φυλή ιθαγενών, η οποία φαίνεται πως συνεχίζει να επιβιώνει και να εξελίσσεται πάρα τις συνεχείς απειλές και πιέσεις από τους υλοτόμους, τους κτηνοτρόφους και άλλους που επιτελούν παράνομες δραστηριότητες στον Αμαζόνιο.

Οι φωτογραφίες αποτυπώνουν μια ομάδα αντρών της μυστηριώδους φυλής δίνοντας στον «έξω» κόσμο την πρώτη εικόνα από αυτήν την κοινότητα. Παράλληλα, δίνουν επιπλέον στοιχεία που αποδεικνύουν ότι ο πληθυσμός της ομάδας συνεχίζει να αυξάνεται. Η φυλή αυτή είναι γνωστή με το όνομα Μασάκο (Massaco), το οποίο τους έχει δοθεί από το ποτάμι που διασχίζει τα εδάφη τους. Στην πραγματικότητα όμως κανείς δε γνωρίζει πώς αυτοαποκαλούνται οι ίδιοι, ενώ η γλώσσα που μιλάνε, ο κοινωνικός τους ιστός και οι πεποιθήσεις τους παραμένουν μυστήριο.

Παρά την αυξανόμενη πίεση από όσους απειλούν τον Αμαζόνιο, η κοινότητα εξακολουθεί να επιβιώνει. Μάλιστα, οι ανθρωπολόγοι υπολογίζουν ότι έχει τουλάχιστον διπλασιαστεί σε πληθυσμό από τις αρχές του 1990, φτάνοντας τα 200-250 άτομα, σύμφωνα με το Εθνικό Ίδρυμα Αυτοχθόνων Λαών της Βραζιλίας (Funai), το οποίο μάχεται για την προστασία των περιοχών των ιθαγενών.

Η Funai τοποθέτησε τις κάμερες σε ένα σημείο όπου περιοδικά αφήνει μεταλλικά εργαλεία ως δώρα, μια πρακτική που χρησιμοποιείται για να αποτρέψει μέλη ιθαγενών φυλών από το να επιχειρήσουν να μπουν σε αγροκτήματα ή καταυλισμούς υλοτομίας για να πάρουν εργαλεία, καθώς αυτό μπορεί να έχει τραγικές συνέπειες για την φυλή. Οι φωτογραφίες προήλθαν από αυτές τις κάμερες.

Φωτογραφίες των οικισμών Μασάκο έχουν ληφθεί στο παρελθόν κατά τη διάρκεια αποστολών της Funai σε περιοχές που οι δορυφορικές εικόνες επιβεβαίωσαν ότι είχαν εγκαταλειφθεί.

Όλα αυτά τα χρόνια μέσα από την απομακρυσμένη, προσεκτική παρατήρηση, οι επιστήμονες έχουν διαπιστώσει ότι οι Μασάκο είναι μια φυλή που κυνηγά με μεγάλα τόξα έως και τρία μέτρα μήκος και μετακινούν τους οικισμούς τους μέσα στο δάσος ανάλογα με την εποχή. Προσπαθούν να προστατεύουν τα εδάφη τους φυτεύοντας κοκάλινα καρφιά- παγίδες στο έδαφος με τα οποία μπορούν να τραυματίσουν τόσο τους πεζούς καταπατητές όσο και τα λάστιχα των αυτοκινήτων. Οι παγίδες αυτές καταγράφηκαν επίσης στις πρόσφατες φωτογραφίες της Funai.

«Τώρα, με τις λεπτομερείς φωτογραφίες, είναι δυνατό να δούμε την ομοιότητα με τη φυλή Σιριόνο (Sirionó), που ζει στην απέναντι όχθη του ποταμού Γκουαπορέ, στη Βολιβία», λέει ο Αλτάιρ Αλγκαγιέρ, κυβερνητικός υπάλληλος που εργάζεται με τη Funai και εδώ και περισσότερες από τρεις δεκαετίες προστατεύει την επικράτεια των Μασάκο. «Αλλά ακόμα, δεν μπορούμε να πούμε ποιοι είναι. Υπάρχουν πολλά που παραμένουν ακόμα μυστήριο».

Αύξηση του πληθυσμού

Παρά τη δημογραφική καταστροφή των αυτόχθονων πληθυσμών που προκλήθηκε από αιώνες κατοχής της γης τους από μη ιθαγενείς και την επιδείνωση της περιβαλλοντικής καταστροφής, παρατηρείται  ότι σε ολόκληρο τον Αμαζόνιο υπάρχει μια τάση αύξησης του πληθυσμού των απομονωμένων πληθυσμών. Το 2023, το επιστημονικό περιοδικό Nature αποκάλυψε ότι οι ιθαγενείς πληθυσμοί κατά μήκος των συνόρων της Βραζιλίας με το Περού και τη Βενεζουέλα αυξάνονται καθώς δορυφορικές εικόνες έδειξαν μεγαλύτερα καλλιεργούμενα εδάφη και εκτεταμένες κατασκευές που λειτουργούν ως κατοικίες.

Οι ειδικοί έχουν παρατηρήσει επίσης στοιχεία στο δάσος που αποδεικνύουν ότι υπάρχει παρόμοια ανάπτυξη σε νομαδικές κοινότητες που δεν καλλιεργούν τη γη ή δεν χτίζουν μεγάλες κατασκευές ορατές από το διάστημα. Μια τέτοια ομάδα είναι ο πληθυσμός που ζει στον ποταμό Πάρντο Καουαχίβα, ο οποίος επίσης προστατεύεται από τη Funai στην πολιτεία Μάτο Γκρόσο. «Σήμερα υπολογίζουμε ότι είναι 35-40 άτομα. Όταν ξεκινήσαμε να δουλεύουμε εδώ, το 1999, ήταν περίπου 20», είπε ο Ζαΐρ Καντόρ, υπεύθυνος της Funai στη συγκεκριμένη περιοχή.

Αυτή η ανατροπή της παγκόσμιας τάσης που κυριαρχεί για την πολιτιστική απώλεια και την εξαφάνιση γλωσσών έχει επιτευχθεί με την καινοτόμο δημόσια πολιτική  που ξεκίνησε στην Βραζιλία τη δεκαετία του 1980 και ορίζει ότι δεν θα πρέπει να υπάρχει επαφή με αυτούς τους ιθαγενείς πληθυσμούς. Είχαν προηγηθεί δεκαετίες επαφής των ιθαγενών με τον υπόλοιπο πληθυσμό, οι οποίες στοίχισαν τη ζωή περίπου στο 90% αυτών των πληθυσμών κυρίως λόγω ασθενειών που τους μεταδόθηκαν και για τις οποίες δεν είχαν τα αντισώματα, ώστε να τις καταπολεμήσουν. Έκτοτε, το Περού, η Κολομβία, ο Ισημερινός και η Βολιβία έχουν υιοθετήσει παρόμοια προσέγγιση.

Περίπου 61 κοινότητες έχει επιβεβαιωθεί πως ζουν απομονωμένα μεταξύ του Αμαζονίου και του Γκραν Τσάκο, ωστόσο υπάρχουν άλλες 128 που δεν έχουν ακόμη επιβεβαιωθεί από τις αρχές, σύμφωνα με σχέδιο έκθεσης της Διεθνούς Ομάδας Εργασίας για τους αυτόχθονες λαούς σε απομόνωση και αρχική επαφή.

Ο συγγραφέας της έκθεσης, ο Αντενόρ Βας, ήταν από τους πρώτους που εφάρμοσαν τη μη επαφή στο Μασάκο το 1988. Όπως λέει, η Βραζιλία έχει διαπρέψει στην ανάπτυξη βέλτιστων πρακτικών στον τομέα αυτό, αλλά δεν υπάρχει ακόμα νόμος που να προστατεύει ειδικά τους απομονωμένους λαούς. «Αντίθετα πολλές φορές τα οικονομικά συμφέροντα υπερισχύουν των νόμων και των δικαιωμάτων των ιθαγενών», τονίζει.

Οι γειτονικές κοινότητες ιθαγενών που έχουν ενσωματωθεί στον υπόλοιπο πληθυσμό παίζουν σημαντικό ρόλο στην προστασία των πιο απομονωμένων φυλών.  

Στην κοιλάδα Τζαβάρι – η οποία έχει 10 επιβεβαιωμένες φυλές με τις οποίες δεν υπάρχει επαφή, τις περισσότερες από οποιαδήποτε περιοχή ιθαγενών του Αμαζονίου – ο Μπέτο Μαρούμπο, εκπρόσωπος της Ένωσης Ιθαγενών της κοιλάδας Τζαβάρι, και τοπικοί ηγέτες δημιούργησαν μια ομάδα περιπολίας το 2021, η οποία κέρδισε το Βραβείο του ΟΗΕ για τον Ισημερινό. Παράλληλα, υπάρχει νομική δράση υπό την ηγεσία των ιθαγενών που έχει επίσης βοηθήσει τους λαούς αυτούς.

Οι φωτογραφίες αυτές που έρχονται τώρα στο φως προσφέρουν μια ακόμα σημαντική βοήθεια. Σύμφωνα με το Σύνταγμα της Βραζιλίας για να μπορέσει κάποιος να διεκδικήσει εδάφη του Αμαζονίου, ώστε να τα εκμεταλλευτεί οικονομικά πρέπει πρώτα να αποδείξει ότι εκεί δεν ζουν ιθαγενείς.

«Η βασική στρατηγική για τους εισβολείς και οποιονδήποτε ενδιαφέρεται για τα εδάφη όπου ζουν απομονωμένοι λαοί είναι να αρνούνται την ύπαρξή τους», ανέφερε ο Μαρούμπο. Εικόνες όμως όπως αυτές αποδεικνύουν πέρα από κάθε αμφιβολία ότι οι λαοί αυτοί παραμένουν εκεί και έτσι ο Αμαζόνιος σε αυτές τουλάχιστον τις περιοχές θα μπορέσει να παραμείνει παρθένος.

Η Funai λειτουργεί χρόνια με ανεπαρκή κεφάλαια και με τη σκληρή εργασία μιας μικρής ομάδας άοπλων υπαλλήλων. Οι άνθρωποι αυτοί πολύ συχνά απειλούνται, ενώ χαρακτηριστική είναι η περίπτωση του Μπρούνο Περέιρα, ο οποίος δολοφονήθηκε το 2022, μαζί με τον δημοσιογράφο Ντομ Φίλιπς. Και ενώ ορισμένοι απομονωμένοι λαοί ευδοκιμούν, άλλοι λιγοστεύουν σε εδάφη που κατακλύζονται από ξένους.

«Αυτοί οι λαοί έχουν δικαίωμα να ζουν, στη γη τους και με τον επιλεγμένο τρόπο ζωής, αλλά ο σεβασμός των δικαιωμάτων των απομονωμένων αυτόχθονων πληθυσμών είναι επίσης θεμελιώδης για τη διατήρηση των τροπικών δασών», δήλωσε ο Πάολο Μουτίνιο, συνιδρυτής του Ινστιτούτου Περιβαλλοντικής Έρευνας στον Αμαζόνιο.