Πού βρίσκονται τα μέρη όπου ταξίδεψε ο Οδυσσέας;

Όλα τα μέρη που επισκέφτηκε ο Οδυσσέας προσπαθώντας να επιστρέψει στην Ιθάκη τοποθετούνται στον χάρτη

Περισσότερο από 2.500 χρόνια πριν γράφτηκε το πρώτο ίσως «road story» της ανθρώπινης ιστορίας (ή για την ακρίβεια... sea story) με περιπέτειες και δράση που θα ζήλευε κάθε χολιγουντιανή ταινία, αλλά και ανθρώπινο συναίσθημα, τέρατα και θεούς που μπλέκονται στα πόδια των θνητών.

Η Οδύσσεια του Ομήρου αποτέλεσε από την πρώτη στιγμή ένα διάσημο δημιούργημα που δεν έπαψε ποτέ να μελετάται από τους ανθρώπους. Ο Όμηρος μας αφηγείται ότι ο Οδυσσέας και οι σύντροφοί του έζησαν εξωπραγματικές- αλλά και τελείως ανθρώπινες- περιπέτειες σε ένα δεκαετές ταξίδι σχεδόν σε όλη την λεκάνη της Μεσογείου μέχρι τελικά ο ήρωας να φτάσει μόνος του στην Ιθάκη.

Πέρα από την λογοτεχνική αξία της Οδύσσειας, το έργο μας προσφέρει έναν «χάρτη» για τα μέρη που θα έπρεπε… να αποφεύγει κανείς αν θέλει να ταξιδέψει στην Μεσόγειο. Εμπνευσμένος πιθανότατα από τις γεμάτες φαντασία ιστορίες που μοιράζονταν οι ναυτικοί της εποχής όταν επέστρεφαν στις πατρίδες του, ο Όμηρος έχτισε έναν μοναδικό κόσμο.

Ήδη από την αρχαιότητα όμως, οι άνθρωποι προσπάθησαν – αφαιρώντας τον μύθο και την αλληγορία- να καταλάβουν αν τα μέρη που συνάντησε τις δοκιμασίες του ο Οδυσσέας υπήρχαν στην πραγματικότητα και αν ναι πού βρίσκονταν ακριβώς. Συγγραφείς όπως ο Πολύβιος, ο Ερατοσθένης και ο Στράβων προσφέρουν ήδη τις δικές τους θεωρίες για την «γεωγραφία» της Οδύσσειας καθώς δέχονταν ότι η ιστορία ήταν αληθινή εμπλουτισμένη με ορισμένα στοιχεία φαντασίας. Το 1597 ο χαρτογράφος Αβραάμ Ορτέλιος ήταν ο πρώτος που σχεδίασε έναν χάρτη με τα μέρη όπου ταξίδεψε ο Οδυσσέας (ΦΩΤΟ). Από τότε έχουν δημιουργηθεί πολλοί χάρτες από μελετητές που πρότειναν μια διαδρομή για τα ταξίδια του Οδυσσέα.

Σήμερα, οι περισσότεροι έχουν καταλήξει σε ορισμένα πραγματικά μέρη στον χάρτη που αντιπροσωπεύουν τα μέρη που σταμάτησε ο Οδυσσέας επιστρέφοντας στην πατρίδα του, αν και για πολλά από αυτά υπάρχουν πολλές διφορούμενες απόψεις. Παρακάτω συγκεντρώνουμε τις βασικότερες εξ αυτών.

Η Τροία:

Μόλις ο Δούρειος Ίππος «εισέβαλε» στην Τροία και οι Έλληνες κατάφεραν να κυριαρχήσουν στην πολυπόθητη πόλη είχε έρθει η ώρα της επιστροφής για τους ήρωες. Όπως και οι υπόλοιποι, έτσι και ο Οδυσσέας με τους συντρόφους του μπήκε στα 12 καράβια του και ξεκίνησαν για το ταξίδι της επιστροφής. Για τον πολυμήχανο Ιθακήσιο βασιλιά όμως, θα χρειάζονταν δέκα χρόνια και δεκάδες περιπέτειες μέχρι να επιτελέσει τελικά τον νόστο του.

Ο Γερμανός αρχαιολόγος Ερρίκος Σλήμαν το 1870 ανακάλυψε την περιοχή που θεωρείται ότι βρισκόταν η Τροία ή Ίλιον στα παράλια της Μικράς Ασίας, στην ακτή της βορειοδυτικής Τουρκίας στην πεδιάδα του ποταμού Σκαμάνδρου, στο ύψος μεταξύ της Ίμβρου και της Τενέδου. Στην περιοχή έχουν μέχρι σήμερα βρεθεί υπολείμματα πολλών αρχαίων πόλεων και οι περισσότεροι αρχαιολόγοι και μελετητές συμφωνούν ότι πράγματι εκεί βρισκόταν η αρχαία Τροία.

Αξίζει να σημειωθεί ότι οι Έλληνες και οι Ρωμαίοι θεωρούσαν γεγονός την ιστορικότητα του Τρωικού πολέμου, και την ταύτιση της Ομηρικής Τροίας με τη θέση αυτή στη Μικρά Ασία. Ο Μέγας Αλέξανδρος, για παράδειγμα, επισκέφθηκε την περιοχή το 334 π.Χ. και προσέφερε θυσία στους θρυλούμενους τύμβους των Ομηρικών ηρώων Αχιλλέως και Πατρόκλου.

Οι αρχαίοι Έλληνες ιστορικοί τοποθετούσαν τον Τρωικό πόλεμο στον 12ο, 13ο ή 14ο αιώνα π.Χ.: ο Ερατοσθένης στα 1184 π.Χ., ο Ηρόδοτος το 1250 π.Χ., ο Δουρίς το 1334 π.Χ.

Περιπέτεια 1^η: Η χώρα των Κικόνων

Λίγο μετά την αποχώρησή τους από την Τροία, ο Οδυσσέας και οι σύντροφοί του έφτασαν στην χώρα των Κικόνων, οι οποίοι ήδη από την Ιλιάδα αναφέρονται ως σύμμαχοι των Τρώων.

Τα καράβια του Οδυσσέα αποκόπηκαν από τον υπόλοιπο ελληνικό στόλο εξαιτίας μιας τρικυμίας και προσάραξαν αναγκαστικά στους Κίκονες. Η χώρα τους αναφέρεται ως Ισμαρίδα, πόλη των Αρχαίων Θρακών και ταυτίζεται με τη σημερινή Μαρώνεια του νομού Ροδόπης όπου σώζεται μάλιστα μεγάλο τμήμα της αρχαίας πόλης.

Η ομάδα του Οδυσσέα επιτίθεται στους Κίκονες, καταστρέφουν την πόλη τους και κλέβουν τις γυναίκες τους. Οι Κίκονες αντεπιτίθενται σκοτώνοντας 76 από τους συντρόφους του Οδυσσέα. Οι εναπομείναντες μπαίνουν ξανά στα καράβια και συνεχίζουν το ταξίδι τους.

Περιπέτεια 2^η: Η χώρα των Λωτοφάγων

Τα καράβια του Οδυσσέα συνεχίζουν το ταξίδι τους νότια. Ωστόσο, στο Ακρωτήριο του Κάβο Μαλιά της Λακωνίας, μια μεγάλη καταιγίδα που κρατά δέκα μέρες τους βγάζει ξανά εκτός πορείας και τους στέλνει προς τις ακτές της Βόρειας Αφρικής, όπου «πιάνουν λιμάνι» στη χώρα των Λωτοφάγων. Εκεί οι ειρηνικοί και φιλόξενοι ντόπιοι τρέφονταν με λωτούς, ένα εξωτικό φρούτο που όποιος το έτρωγε ξεχνούσε το παρελθόν του. Ο Οδυσσέας έστειλε τρεις απ’ τους συντρόφους του να δουν τι άνθρωποι ζούσαν σ’ αυτή τη χώρα κι αυτοί δοκίμασαν τους λωτούς που τους πρόσφεραν οι ντόπιοι ξεχνώντας την πατρίδα. Ανήσυχος ο Οδυσσέας πήγε να τους βρει, τους πήρε με το ζόρι κι αμέσως διέταξε τα καράβια να σαλπάρουν.

Το νησί των Λωτοφάγων, σύμφωνα με τους ερευνητές, βρισκόταν πιθανότατα κοντά στις ακτές της Β. Αφρικής, καθώς στην περιοχή ήταν από την αρχαιότητα ευρύτατα διαδεδομένος ο λωτός. Συγκεκριμένα, θεωρούν ότι πρόκειται για το σημερινό Ζέρμπα ή Τζέρμπα, που διοικητικά ανήκει στην Τυνησία, στον Κόλπο της Σύρτης.

Περιπέτεια 3^η: Η χώρα των Κυκλώπων

Η επόμενη περιπέτεια είναι μια από τις πιο διάσημες. Ο Οδυσσέας και οι σύντροφοί του μετά τους Λωτοφάγους ακολούθησαν βορειοανατολική πορεία και σταμάτησαν σε ένα βραχώδες νησί, όπου μπήκαν σε μια σπηλιά για να ξεκουραστούν. Η περιοχή ανήκε στους Κύκλωπες, μονόφθαλμους και γιγάντιους εχθρικούς κτηνοτρόφους, οι οποίοι ήταν παιδιά του θεού Ποσειδώνα. Η σπηλιά άνηκε στον Πολύφημο, ο οποίος όταν τους ανακάλυψε εκεί έφαγε μερικούς από τους συντρόφους του Οδυσσέα. Τελικά ξέφυγαν, όταν ο Ιθακήσιος ήρωας τύφλωσε με ένα μυτερό ξύλο το μοναδικό μάτι του Πολύφημου. Αυτή η κίνηση όμως προκάλεσε την οργή του Ποσειδώνα, ο οποίος θα δυσκόλευε κι άλλο τον νόστο του Οδυσσέα στο μέλλον.

Χάρτης του καθηγητή κλασικών σπουδών στο Πανεπιστήμιο της Πενσυλβάνια, Πίτερ Στρακ

Οι ερευνητές τοποθετούν το νησί των Κυκλώπων στις Συρακούσες της Σικελίας ένα μέρος που έχει πολλές μεγάλες σπηλιές και θα μπορούσε να λειτουργήσει ως «σκηνικό» γι’ αυτήν την περιπέτεια, ενώ βρίσκεται πράγματι βορειοανατολικά της Τζέρμπα.

Περιπέτεια 4^η: Τα νησιά του Αιόλου

Μετά τους Κύκλωπες, τα καράβια έφτασαν στην «Αιολία», τα νησιά που άνηκαν στον θεό των ανέμων, τον Αίολο. Αυτός αποφάσισε να τους βοηθήσει και τους φιλοξένησε για έναν περίπου μήνα. Όταν ήρθε η ώρα να φύγουν συνέλεξε σε έναν ασκό όλους τους ανέμους και άφησε μόνο τον Ζέφυρο να πνέει ήρεμα, ώστε οι σύντροφοι να βρουν επιτέλους το δρόμο για την Ιθάκη. Παρέδωσε το σάκο στον Οδυσσέα με ρητή εντολή να μην ανοιχτεί μέχρι να φτάσουν. Μετά από ταξίδι εννέα ημερών και ενώ είχαν πλησιάσει την Ιθάκη, η απληστία και η περιέργεια των συντρόφων τους ώθησε να ανοίξουν το σάκο πιστεύοντας ότι θα βρουν χρυσάφι. Έτσι, απελευθέρωσαν όλους τους ανέμους προκαλώντας απίστευτη φουρτούνα. Ο Οδυσσέας γύρισε άρον άρον στον Αίολο. Αυτός τον έδιωξε χωρίς να του δώσει καμιά άλλη βοήθεια, θεωρώντας ότι τον κατέτρεχε η οργή των θεών.

Η «Αιολία» έχει ταυτιστεί με τις Λιπάρες νήσους, οι οποίες βρίσκονται βόρεια της Σικελίας προς τα παράλια της Ιταλίας και αποτελούν ένα σύμπλεγμα οχτώ ηφαιστειογενών νησιών. Ο Αίολος διέμενε στο μεγαλύτερο των νησιών, τη Στρογγύλη, η οποία σήμερα ονομάζεται Στρόμπολι. Ο Όμηρος λέει ότι το νησί είχε γύρω γύρω απόκρημνους βράχους στους οποίους υπήρχε αδιαπέραστο χάλκινο τείχος. Πράγματι, στο νησί υπάρχει ηφαίστειο και οι πλαγιές του σκεπάζονται από σκληρή λάβα, που από μακριά μοιάζουν με χάλκινο τείχος.

Περιπέτεια 5^η: Η γη των Λαιστρυγόνων

Οι άνεμοι παρέσυραν τελικά τα πλοία στην Τηλέπυλο, τη χώρα όπου έμεναν οι ανθρωποφάγοι γίγαντες, Λαιστρυγόνες. Όλα τα πλοία – εκτός του Οδυσσέα- έδεσαν στο λιμάνι και ο Οδυσσέας έστειλε συντρόφους να δουν ποιοι μένουν εκεί. Ο βασιλιάς των Λαιστρυγόνων, Αντιφάτης, έφαγε τον έναν και οι άλλοι δυο έτρεξαν έντρομοι στα καράβια να ενημερώσουν τι συνέβη. Καθώς τα πλοία έφευγαν, οι Λαιστρυγόνες πέταξαν εναντίον τους τεράστιους βράχους. Πολύ γρήγορα 11 από τα 12 πλοία- όσα είχαν δέσει στο λιμάνι- χάθηκαν αύτανδρα. Το μόνο που γλίτωσε ήταν το καράβι του Οδυσσέα που είχε δέσει σε έναν βράχο μακριά από λιμάνι.

Η χώρα των Λαιστρυγόνων θεωρείται ότι βρισκόταν στην πεδιάδα του Δρέπανου της δυτικής Σαρδηνίας στα παράλια της Τυρρηνικής Θάλασσας. Μάλιστα, η καταγωγή των Λαιστρυγόνων εντοπίζεται στις παρατηρήσεις των Ελλήνων ναυτικών για τους Γίγαντες του Μόντε Πράμα, τις αρχαίες πέτρινες φιγούρες στη χερσόνησο της Σαρδηνίας. Αυτές οι θεάσεις πιθανότατα έδωσαν αφορμή για ιστορίες γιγαντιαίων, κανιβαλιστικών όντων, με αποκορύφωμα τη δημιουργία του μύθου των Λαιστρυγόνων. Ωστόσο, υπάρχει και η θεωρία ότι οι Λαιστρυγόνες ζούσαν κοντά στο ηφαίστειο της Αίτνας στη Σικελία.

Περιπέτεια 6^η: Το νησί της Κίρκης

Με ένα μόνο καράβι πλέον να βρίσκεται στο στόλο του Οδυσσέα, το δικό του, συνεχίζεται το ταξίδι μέχρι που οι άνεμοι τους οδηγούν στο νησί της μάγισσας Κίρκης, γνωστό με το περίεργο όνομα Αιαία. Όταν ο Οδυσσέας έστειλε τρεις συντρόφους  του στο παλάτι της Κίρκης, η μάγισσα τους έδωσε να φάνε και να πιούν και αυτοί το έκαναν ακόρεστα. Γι’ αυτό τους μεταμόρφωσε σε γουρούνια. Όταν ο Οδυσσέας το έμαθε πήγε να αντιμετωπίσει την Κίρκη και αποδείχθηκε ότι ο ίδιος ήταν απρόσβλητος από τις μαγείες της χάρη στον Ερμή κάτι που εντυπωσίασε την μάγισσα, η οποία έκανε ξανά τους συντρόφους του Οδυσσέα άντρες. Έτσι, ο Οδυσσέας τα βρήκε με την Κίρκη και όλοι έμειναν στο νησί της για έναν περίπου χρόνο.

Οι απόψεις για το πού βρισκόταν το μυθικό νησί Αιαία διίστανται. Κλασικοί Ρωμαίοι συγγραφείς το τοποθετούν σε μια παραθαλάσσια περιοχή (κι όχι σε νησί) νότια της Ρώμης στο ακρωτήρι κοντά στο όρος Κιρκαίο. Μάλιστα, το 2019 αρχαιολόγοι υποστήριξαν ότι βρήκαν ευρήματα σε μια σπηλιά που μοιάζουν με όσα περιγράφει ο Όμηρος για το νησί. Άλλοι ερευνητές τοποθετούν πάντως το νησί της Κίρκης στην σημερινή Πάλμα ντι Μαγιόρκα των Βαλεαρίδων Νήσων στα ανατολικά της Ισπανίας.

Περιπέτεια 8^η: Ο κάτω κόσμος

Η Κίρκη συμβούλευσε τον Οδυσσέα να κατέβει στον Κάτω Κόσμο και να βρει τον μάντη Τειρεσία, για να του πει πώς θα επιστρέψει στη πατρίδα του. Έτσι, έπρεπε να πάει στα πέρατα του Ωκεανού, στη χώρα των Κιμμερίων, όπου βασιλεύει το σκοτάδι, για να πάρει χρησμό από τον μάντη. Ο Τειρεσίας του προφήτεψε όσα μπορεί να τους συμβούν στο νησί του Ήλιου, αλλά και στην Ιθάκη, και τι πρέπει να κάνει μετά τον νόστο του.

Το πού βρίσκεται η είσοδος του Κάτω Κόσμου είναι ένα θέμα που έχει απασχολήσει πολύ τους μελετητές. Κάποιοι προτείνουν τα ανατολικά παράλια της Ιβηρικής Χερσονήσου στο ύψος της Βαρκελώνης, ενώ άλλοι θεωρούν ότι βρίσκεται στα δυτικά παράλια της Ιταλίας, κοντά στην Κύμη της Καμπανίας. Πολλοί θεωρούν ωστόσο ότι το ταξίδι στον Κάτω Κόσμο δεν έχει κανένα γεωγραφικό αντίστοιχο καθώς αποτελεί κάτι το μεταφυσικό.

Περιπέτεια 8^η: Το νησί των Σειρήνων

Μετά την κάθοδο στον Κάτω Κόσμο, το ταξίδι συνεχίζεται και το καράβι του Οδυσσέα πλησιάζει τις Σειρήνες. Αυτές ήταν επικίνδυνα όντα με σώμα πουλιού και κεφάλι γυναίκας. Το τραγούδι τους παρέσυρε τους ναυτικούς στο νησί τους, όπου τους έτρωγαν. Ο Οδυσσέας ενημερωμένος από την Κίρκη, βούλωσε με κερί τα αυτιά των συντρόφων του και διέταξε να τον δέσουν στο κατάρτι για να μπορέσει να ακούσει το μαγευτικό τραγούδι, αλλά να μην παρασυρθεί από αυτό. Τους διέταξε μάλιστα να μην τον λύσουν ό,τι κι αν τους πει. Έτσι κατάφεραν να περάσουν αλώβητοι.

Οι Σειρήνες θεωρείται ότι ζούσαν στο νησί της Κορσικής κατά μία εκδοχή, ενώ κατά μια άλλη (που παραδίδει ο Ησίοδος) βρίσκονταν στο νησί Ανθεμόεσσα του Τυρρηνικού πελάγους, στο στενό της Μεσσήνης μεταξύ Σικελίας και Καλαβρίας. Παρόλο που δεν διασώζεται αυτό το όνομα του νησιού πιθανολογείται ότι ταυτίζεται με τα νησιά Ίσκια ή Κάπρι στον κόλπο της Νάπολης. Αλλες παραδόσεις τοποθετούν τις σειρήνες στο Ακρωτήριο του Φάρου στη Σικελία ή στις νήσους Σειρηνούσες κοντά στην Ποσειδωνία της Κάτω Ιταλίας. Όλες οι τοποθεσίες περιγράφονταν ως μέρη που περιβάλλονταν από γκρεμούς και βράχια.

Περιπέτεια 9^η: Τα στενά της Σκύλλας και της Χάρυβδης

Η επόμενη δοκιμασία ήταν το στενό της Σκύλλας και της Χάρυβδης. Εκεί παραμόνευε η Χάρυβδη που συνέθλιβε τα πλοία ανάμεσα στους πανύψηλους απότομους βράχους και η Σκύλλα που άρπαζε και έτρωγε τους ανυποψίαστους ναυτικούς. Ο Οδυσσέας κατάφερε να περάσει το πλοίο στην άλλη πλευρά, ωστόσο έχασε πάρα πολλούς συντρόφους του.

Οι περισσότεροι συμφωνούν ότι η Σκύλλα και η Χάρυβδη βρίσκονταν στη σημερινή Μεσσήνη, τη στενή λωρίδα θάλασσας ανάμεσα στην Ιταλία και τη Σικελία.

Περιπέτεια 10^η: Η χώρα του Ήλιου

Εξαντλημένοι ο Οδυσσέας και οι εναπομείναντες σύντροφοί του ταξίδευαν στη θάλασσα ώσπου αντίκρισαν το νησί, όπου βρισκόταν το βασίλειο του θεού Ήλιου, τη Θρινακία. Οι ναύτες απαίτησαν να σταματήσουν για να ξεκουραστούν και ο μοναδικός όρος που τους ετέθη ήταν να μην πειράξουν τα ιερά βόδια του Ήλιου. Αφού όμως επί έναν μήνα έτρωγαν μόνο ψάρια και παρά τις αντιρρήσεις του Οδυσσέα, ο οποίος ήξερε από τον Τειρεσία τι τους περιμένει, οι σύντροφοι έσφαξαν το κοπάδι και το έφαγαν. Ο θεός για να τους εκδικηθεί, ζήτησε από το Δία να στείλει τους τρομερούς του κεραυνούς μόλις θα έφευγαν από το λιμάνι. Η καταιγίδα βύθισε το πλοίο και όλο το πλήρωμα. Μόνο ο Οδυσσέας σώθηκε, αφού δεν είχε φάει από τα βόδια, χρησιμοποιώντας την καρίνα ως σανίδα σωτηρίας.

Αρκετές φορές η Θρινακία ταυτίζεται με τη Σικελία, καθώς το όνομά της μοιάζει με το όνομα Τρινακρία (= με τρεις άκρες), ονομασία της Σικελίας εξαιτίας του τριγωνικού της σχήματος. Ωστόσο, το νησί ταυτίζεται επίσης και με τη Μάλτα.

Περιπέτεια 11^η: Το νησί της Καλυψούς

Ο Οδυσσέας θαλασσοδαρμένος έφτασε το νησί της νύμφης Καλυψούς, κόρης του Άτλαντα, το οποίο ονομαζόταν Ωγυγία. Η Καλυψώ περιμάζεψε το μισοπεθαμένο Οδυσσέα, τον φρόντισε και τελικά τον ερωτεύτηκε. Έμειναν μαζί επτά χρόνια, αλλά η μελαγχολία του Οδυσσέα για τον νόστο συγκίνησε τους Θεούς οι οποίοι αποφάσισαν ότι ήρθε η ώρα να τον βοηθήσουν να επιστρέψει. Έτσι, διέταξαν την Καλυψώ να τον βοηθήσει να φύγει, όπως και έγινε.

Υπάρχουν επίσης πολλές απόψεις για τον τόπο που αποτελούσε το νησί της Ωγυγίας. Έχει προταθεί ήδη από τον 4^ο αιώνα πΧ και τον φιλόσοφο Ευήμερο ότι η Ωγυγία ταυτίζεται με το μικρότερο νησί τους Αρχιπελάγους της Μάλτας, το νησί Γκόζο. Υπάρχει και η άποψη ότι βρισκόταν στο νησί της Κέρκυρας (η οποία ωστόσο συνήθως αποδίδεται στην χώρα των Φαιάκων) αλλά και στο νησί των Οθωνών, το δυτικότερο σημείο της Ελλάδας που βρίσκεται βορειοδυτικά της Κέρκυρας. Κάποιοι άλλοι, όπως ο Πλούταρχος, προτείνουν μια πιο τολμηρή εναλλακτική τοποθετώντας την Ωγυγία στον Ατλαντικό Ωκεανό.

Περιπέτεια 12^η: Το νησί των Φαιάκων

Φεύγοντας από το νησί της Καλυψούς, έφτασε η στιγμή που ο Οδυσσέας αντιμετώπισε την οργή του Ποσειδώνα ως τιμωρία για την τύφλωση του Πολύφημου. Ο θεός προκάλεσε τεράστια θαλασσοταραχή και ο Οδυσσέας ξεβράστηκε γυμνός και σε άθλια κατάσταση σε έναν άγνωστο τόπο, τη Σχερία. Ευτυχώς εκεί βρήκε φιλόξενους ανθρώπους, τους Φαίακες, οι οποίοι είχαν βασιλιά τον Αλκίνοο. Αυτοί του πρόσφεραν κάθε φροντίδα και ο Οδυσσέας τους άνοιξε την καρδιά του αφηγούμενος τις περιπέτειες που ζούσε τα τελευταία δέκα χρόνια. Οι Φαίακες τελικά τον βοήθησαν να επιστρέψει επιτέλους στην πολυπόθητη Ιθάκη.

Η Σχερία ταυτίζεται από τους περισσότερους με τη σημερινή Κέρκυρα, καθώς ο Όμηρος περιγράφει το νησί των Φαιάκων ως ένα καταπράσινο νησί με πολλά νερά κάτι που ισχύει και για την Κέρκυρα. Ακόμα και ο Θουκυδίδης στην ιστορία του κάνει τη συγκεκριμένη σύνδεση.

Ωστόσο, μοιάζει περίεργο ότι οι Φαίακες δεν φαίνεται να ξέρουν τον Οδυσσέα, τον βασιλιά της Ιθάκης που βρίσκεται πολύ κοντά στην Κέρκυρα. Επίσης, ο Οδυσσέας κάποια στιγμή τους λέει: «Υπολογίστε με ως φίλο σας, παρόλο που ζω τόσο μακριά από εσάς». Αυτά τα στοιχεία ώθησαν ορισμένους να απορρίψουν την Κέρκυρα ως πιθανή Σχερία. Αντίθετα, έχει προταθεί η μινωική Κρήτη (δεδομένου ότι οι Φαίακες εμφανίζονται πολύ ειρηνικοί και δεν έχουν αναμειχθεί στον Τρωικό Πόλεμο), ενώ άλλοι την ταυτίζουν με την μυθική Ατλαντίδα του Πλάτωνα. Ο Στράβων και ο Πλούταρχος είχαν προτείνει ότι η Σχερία βρισκόταν στον Ατλαντικό Ωκεανό.

Η Ιθάκη:

Τελικά, ο Οδυσσέας φτάνει στην πολυαγαπημένη του Ιθάκη μετά από 10 χρόνια πολέμου στην Τροία και άλλα 10 περιπλανήσεων, όπου πριν τελικά βασιλέψει ανέφελα ξανά, σκοτώνει όλους τους μνηστήρες που διεκδικούσαν την πιστή του Πηνελόπη και εποφθαλμιούσαν τον θρόνο του.

Αξίζει πάντως να σημειωθεί ότι οι ερευνητές δεν είναι σίγουροι ότι η Ιθάκη του Οδυσσέα είναι πράγματι η σημερινή Ιθάκη παρά το ίδιο όνομα και αρχαιολογικούς και ιστορικούς συσχετισμούς που φέρεται να αποδεικνύουν τον συσχετισμό. Μερικοί μελετητές υποστήριξαν ότι η Ιθάκη του Οδυσσέα είναι στην πραγματικότητα η Λευκάδα και άλλοι την ταυτίζουν με ολόκληρη ή μέρος της Κεφαλονιάς, παρόλο που δεν υποστηρίζεται από γεωγραφικά, ιστορικά ή αρχαιολογικά στοιχεία.

Επίλογος

Το αν ο Όμηρος είχε στο μυαλό του πραγματικές τοποθεσίες όταν περιέγραφε το ταξίδι του Οδυσσέα ή όχι είναι σίγουρα κάτι που δεν θα το μάθουμε ποτέ. Όπως μόνο εικασίες θα παραμείνουν όλες οι περιοχές που έχουν προτείνει κατά καιρούς οι διάφοροι ερευνητές και αρχαιολόγοι. Αυτό που σίγουρα έχει σημασία είναι ότι ο Όμηρος κατάφερε να μεταφέρει σε γραπτό λόγο ένα κείμενο απαράμιλλης αξίας και με τόσο πλούσια περιπέτεια όσο λίγοι έκαναν τις επόμενες χιλιετίες.