Δεν μπορούσε να φανταστεί ότι η πρωτοποριακή έρευνα στην οποία δούλευε για χρόνια με σκοπό να βοηθήσει άλλους τελικά θα έσωζε τη δική του ζωή
Ο γιατρός Ρίτσαρντ Σόλιερ ήταν πλήρως αφοσιωμένος στο να προστατεύει την ανθρώπινη ζωή, όταν ξαφνικά έλαβε μια… θανατική καταδίκη για τον ίδιο.
Ως αθλητής αντοχής που αγωνιζόταν σε όλο τον κόσμο,
βρισκόταν σε άριστη φυσική κατάσταση. Ως ένας από τους κορυφαίους παθολόγους
παγκοσμίως με ειδίκευση στο μελάνωμα, του οποίου η πρωτοποριακή έρευνα έχει
σώσει χιλιάδες ζωές, βρισκόταν στο αποκορύφωμα της καριέρας του. Στα 56 του
χρόνια, ο καθηγητής Ρίτσαρντ Σόλιερ βρισκόταν στην καλύτερη φάση της ζωής του.
Η ζωή του, λέει μιλώντας στον Guardian, ήταν «πλούσια».
Μέχρι που το πρωί της 20ής Μαΐου 2023, έχασε τις αισθήσεις
του και βρέθηκε στο πάτωμα ενός δωματίου ξενοδοχείου στην Πολωνία, πανικόβλητος
και φοβισμένος.
Μετά από αυτή την κρίση, έκανε για μαγνητική τομογραφία στο
πανεπιστημιακό νοσοκομείο της Κρακοβίας, η οποία έδειξε την ύπαρξη μιας μάζας
στον κροταφικό λοβό του. Ο Σόλιερ κατάλαβε αμέσως ότι τα νέα ήταν πολύ άσχημα.
Έχοντας διαγνώσει πολλές φορές τον καρκίνο σε άλλα άτομα, ήξερε ακριβώς τι θα
μπορούσε να σημαίνει το εύρημα. Το πιθανότερο ήταν καρκίνος του εγκεφάλου, ένα γλοίωμα.
Ήξερε ότι μια τέτοια πρόβλεψη ήταν «σοκαριστικά κακή». Ήξερε ότι ένας
όγκος στον εγκέφαλο είναι ανίατος και θα έπρεπε να ζήσει μερικούς «φρικτούς
τελευταίους μήνες». Βυθίστηκε σε απόγνωση. Ήταν συντετριμμένος, ανήσυχος,
τρομοκρατημένος. Έκλαιγε συνεχώς και κλαίγοντας τηλεφώνησε στα παιδιά του.
Δώδεκα μέρες αργότερα έκανε βιοψία στον όγκο του, ενώ πλέον
βρισκόταν στο Σίδνεϊ, όπου ζει και εργάζεται, και τότε επιβεβαιώθηκε το
«χειρότερο σενάριο από τα χειρότερα». Ήταν ένα επιθετικό γλοιοβλάστωμα τετάρτου
βαθμού IDH-άγριας μορφής. Η διάγνωση αποτελούσε θανατική καταδίκη.
«Δεν ήθελα να πεθάνω. Αγαπούσα τη ζωή μου», γράφει ο Σόλιερ
στα απομνημονεύματά του με τον τίτλο «Brainstorm». Μόνο τρεις εβδομάδες πριν την
κρίση στην Πολωνία είχε εκπροσωπήσει την Αυστραλία στο Παγκόσμιο Πρωτάθλημα
Τριάθλου Multisport που διεξήχθη στην Ίμπιζα. Τώρα όμως ό,τι θεωρούσε δεδομένο
κατέρρεε. Τώρα η ζωή του μετριόταν σε μήνες και εβδομάδες. Από εκείνο το πρωί
του Σαββάτου στην Κρακοβία, η ζωή του βρισκόταν σε αχαρτογράφητα νερά.
Ο Σόλιερ είναι εξαιρετικά αισιόδοξος για έναν άνθρωπο που
δεν περίμενε ότι θα ζούσε όταν κυκλοφόρησε το βιβλίο του τον περασμένο μήνα.
Ο Σόλιερ είναι ο πιο διάσημος παθολόγος μελανώματος στον
κόσμο, ελέγχοντας χιλιάδες από τα πιο δύσκολα περιστατικά κάθε χρόνο. Λίγο μετά
τη δική του διάγνωση, αποφάσισε να δημοσιοποιήσει τα όσα βίωνε ως τρόπο
ενημέρωσης φίλων και συναδέλφων, αλλά κυρίως για να αφήσει μια παρακαταθήκη για
τα τρία παιδιά του. Μόλις έκανε γνωστή την διάγνωσή του, έλαβε μια…
χιονοστιβάδα μηνυμάτων στήριξης.
Σώζοντας τη ζωή του με τη δική του έρευνα
Για χρόνια προτού ο Σόλιερ πέσει στο πάτωμα του δωματίου στην Πολωνία, διοικούσε το Ινστιτούτο Μελανώματος της Αυστραλίας μαζί με την
συνάδελφό του Τζορτζίνα Λονγκ. Οι δυο τους είχαν αναπτύξει και προχωρήσει σε μια σειρά
από κλινικές δοκιμές χρησιμοποιώντας μια νέα κατηγορία φαρμάκων ανοσοθεραπείας
που είχε θεαματικά αποτελέσματα σε ασθενείς με μελάνωμα. «Βασικά αυτό που κάνει
η θεραπεία είναι να διεγείρει το ανοσοποιητικό σύστημα του σώματός, ώστε να
αναγνωρίσει τα καρκινικά κύτταρα και να τα εξοντώσει», εξηγεί ο Σόλιερ. Όπως
είχε αποδειχθεί από τις δοκιμές, τα φάρμακα ήταν πιο αποτελεσματικά εάν
χορηγούνταν πριν αφαιρεθεί ο όγκος. Σε 15 χρόνια, το ποσοστό πενταετούς
επιβίωσης για προχωρημένο μελάνωμα είχε αυξηθεί από 5% σε 55%.
Ωστόσο, παρόλο που είχε σημειωθεί πρόοδος στα ποσοστά
επιβίωσης του μελανώματος, οι διαθέσιμες θεραπείες για το επιθετικό γλοιοβλάστωμα του Σόλιερ
δεν είχαν αλλάξει εδώ και 20 χρόνια.
«Βασικά αυτό το είδος όγκου εξαπλώνεται με τέτοιο τρόπου που θυμίζει ρίζες δέντρων να διατρέχουν τον εγκέφαλο. Αν κοιτάξεις στο μικροσκόπιο δεν μπορείς να δεις πού αρχίζει και πού τελειώνει», λέει ο Σόλιερ. «Έτσι δεν μπορείς ποτέ να το θεραπεύσεις με χειρουργική επέμβαση ή ακτινοθεραπεία. Αν προσπαθούσες να κόψεις ολόκληρο τον όγκο, δεν θα σου έμενε και πολύς εγκέφαλος μετά», αναφέρει.
Γι' αυτό, η θεραπεία αυτού του είδους του καρκίνου συνήθως
επικεντρωνόταν στην παράταση της ζωής με χημειοθεραπεία και ακτινοβολία μέχρι
την παρηγορητική φροντίδα και τον θάνατο. Αξίζει να σημειωθεί ότι η
πρόγνωση γι’ αυτή τη μορφή καρκίνου δεν είναι πάνω από ένας χρόνος ζωής.
Αγώνας δρόμου για τη σωτηρία
Από τη στιγμή που έλαβε τις μαγνητικές τομογραφίες του
Σόλιερ από την Πολωνία, η Λονγκ ανέλαβε δράση, συμβουλευόμενη τους κορυφαίους παγκοσμίως
ειδικούς του Ινστιτούτου Μελανώματος και πολλούς ακόμα συναδέλφους της από όλο
τον κόσμο. Η Λονγκ είχε πρωτοστατήσει στην επιτυχή χρήση της ανοσοθεραπείας για
ασθενείς με μελάνωμα των οποίων ο καρκίνος είχε εξαπλωθεί στον εγκέφαλο.
Η ίδια και η ομάδα της ανέπτυξαν ένα σχέδιο ριζικής θεραπείας
για τον επί 20 χρόνια φίλο και συνάδελφό της. Θα χρησιμοποιούσαν ό,τι είχαν
μάθει από την ανοσοθεραπεία και θα το εφάρμοζαν στον καρκίνο του.
Η μέθοδος αυτή δεν είχε δοκιμαστεί πριν ποτέ και πουθενά,
ενώ ήταν σοβαρά ριψοκίνδυνη: υπήρχε 60% πιθανότητες οι παρενέργειες να σκοτώσουν
τον Σόλιερ. Αν η θεραπεία θα του προκαλούσε μεγάλο πρήξιμο στον εγκέφαλο, θα
μπορούσε να τον σκοτώσει μέσα σε λίγες ημέρες. Υπολόγισαν υπήρχε
5% πιθανότητα να σωθεί η ζωή του, αλλά αυτή μπορεί να ήταν και λιγότερο από 1%.
Ο Σόλιερ γνωρίζοντας τους κινδύνους πίστευε «ότι άξιζε τον
κόπο να το δοκιμάσουμε».
Ελπίζοντας ότι ο όγκος δεν θα μεγάλωνε, αποφάσισε να καθυστερήσει τη
χειρουργική επέμβαση απομάκρυνσής του για όσο το δυνατόν περισσότερο, ώστε να
δώσει στα φάρμακα την ευκαιρία να δράσουν.
Το πλάνο ήταν να του χορηγήσουν ενδοφλεβίως έναν συνδυασμό
τριών φαρμάκων ανοσοθεραπείας. Μόλις δεκαπέντε ημέρες μετά την κρίση, άρχισε η
πρώτη τετράωρη έγχυση των φαρμάκων στο νοσοκομείο Μάτερ του Σίδνεϊ.
Η δεύτερη δόση καθυστέρησε λόγω των πρώτων παρενεργειών,
όπως υψηλός πυρετός, εξάνθημα και υψηλοί δείκτες στα ένζυμα του ήπατος. «Στην
αρχή έκανα πολλές εγχύσεις σε σύντομο χρονικό διάστημα μεταξύ τους κάθε δύο
εβδομάδες».
Και ενώ ζούσε όλα αυτά, συνέχισε να τρέχει και να κάνει
ποδήλατο.
Η ώρα του χειρουργείου
Είκοσι οκτώ ημέρες μετά την κρίση στην Κρακοβία, η
νευροχειρουργός Μπρίντα Σιβάλινγκαμ με κρανιοτομή αφαίρεσε κομμάτια του όγκου
σε μια εξάωρη επέμβαση. Όπως είπε αργότερα ήταν πολύ συναισθηματικό
για εκείνη να χειρουργήσει έναν φίλο της. Φρόντισε να μην αφαιρέσει «τον
Ρίτσαρντ από τον Ρίτσαρντ», όπως αναφέρει.
Τα αποτελέσματα των παθολογικών εξετάσεων έδειξαν ότι τα
ανοσοποιητικά του κύτταρα είχαν ενεργοποιηθεί και υπήρχε πλέον ελπίδα ότι θα άρχιζαν
να επιτίθενται στα κύτταρα του όγκου. «Ήταν ένα πρωτοφανές αποτέλεσμα», λέει ο Σόλιερ.
Ένα πιθανό νέο ορόσημο για τον καρκίνο του εγκεφάλου.
Ενάμισι χρόνο αφότου υποβλήθηκε στην πρώτη παγκοσμίως θεραπεία για το γλοιοβλάστωμα, ο Αυστραλός γιατρός, Ρίτσαρντ Σόλιερ, παραμένει «καθαρός από τον καρκίνο».
Επαναξιολόγηση της ζωής
Στο διάστημα αυτό έγραψε ένα βιβλίο σχετικά με την εμπειρία
του σε συνεργασία με τον δημοσιογράφο Γκάρι Μάντοξ. Όπως λέει αυτό που συνειδητοποίησε
τους τελευταίους 18 μήνες είναι ότι «η αντιμετώπιση συναισθηματικών προβλημάτων
είναι το πιο δύσκολο κομμάτι του καρκίνου. Όλοι γύρω σου υποφέρουν».
Ακόμα κλαίει πολύ αρκετές φορές. Υπήρξαν στιγμές που ήθελε να
κάνει πίσω, στιγμές με σοβαρές παρενέργειες και απίστευτο άγχος περιμένοντας τα αποτελέσματα των
σαρώσεων. Κανείς, λέει, που δεν έχει βιώσει το σοκ και τη θλίψη του να πρέπει
να πει αντίο στον εαυτό σου, δεν ελπίζει ότι θα τον καταλάβει. «Εισχωρεί
βαθιά στον πυρήνα σου και επηρεάζει σχεδόν κάθε λεπτό της ημέρας σου», εξηγεί.
Η εμπειρία του τον οδήγησε σε μια επαναξιολόγηση της
προηγούμενης ζωής και των προτεραιοτήτων του. Ως φιλόδοξος επιστήμονας, δούλευε
πολύ σκληρά, η ζωή περνούσε πολύ γρήγορα ταξιδεύοντας στο εξωτερικό 10 με 12
φορές το χρόνο για να μιλήσει σε συνέδρια. «Παγιδεύεσαι στην καθημερινή ζωή και
δεν σκέφτεσαι απαραίτητα τα μεγάλα πράγματα. Αυτό έχει αλλάξει», αναφέρει.
Τώρα ξέρει ότι αυτό που έχει πραγματικά σημασία είναι η
αγάπη: «Το μόνο πράγμα που έχει αλλάξει είναι ότι περνάω χρόνο με την
οικογένειά μου και τους δείχνω το πόσο αξίζουν. Με έκανε να δώσω προτεραιότητα
στην οικογένειά μου», αναφέρει.
Σε όλο αυτό το διάστημα έχει γίνει πρωτοσέλιδο πολλές φορές, βραβεύτηκε μαζί με την Λονγκ (ΦΩΤΟ) ως «Αυστραλοί της Χρονιάς» τον Ιανουάριο του 2024 και έχει τραβήξει την παγκόσμια προσοχή. Αλλά όπως λέει θα τα απαρνιόταν όλα
αυτά χωρίς δεύτερη σκέψη, για να έχει πίσω την παλιά του ζωή.
Κανένα σημάδι υποτροπής ενάμισι χρόνο μετά
Περίπου 18 μήνες αφού κατέρρευσε σε εκείνο το δωμάτιο
ξενοδοχείου στην Κρακοβία, ο Σόλιερ είναι ακόμα εδώ και ο οργανισμός του
φαίνεται να παραμένει «καθαρός» από τον καρκίνο. Ωστόσο, όπως τονίζει, είναι
πολύ νωρίς για να πούμε εάν η πρώτη θεραπεία του γλοιοβλαστώματος στον κόσμο
είναι επιτυχής. Όπως και να ‘χει όμως η πειραματική θεραπεία του έγκριτου
παθολόγου βασίζεται στη δική του πρωτοποριακή έρευνα για το μελάνωμα.
Κάθε κύτταρο στο σώμα του βρίσκεται υπό συνεχή έλεγχο. «Πρέπει
να κάνεις κλινικές δοκιμές για να αποδείξεις αν κάτι λειτουργεί ή όχι. Δεν θα
ξέρουμε οριστικά μέχρι να γίνει μια ευρύτερη δοκιμή. Το σπουδαίο όμως είναι ότι
είμαστε σε θέση να βγάλουμε κάποια επιστημονικά συμπεράσματα συγκρίνοντας τον
εγκέφαλό μου πριν από την ανοσοθεραπεία και μετά. Δίνει κάποια επιστημονική
ελπίδα ότι αξίζει να ερευνηθεί».
Έπειτα από εννέα εγχύσεις των φαρμάκων και με μία ακόμη να αναμένεται να ολοκληρωθεί τον επόμενο μήνα, η Λονγκ πήρε την απόφαση να σταματήσει την ανοσοθεραπεία του Σόλιερ. Τη στιγμή που γράφονται αυτές οι γραμμές δεν έχει υπάρξει κανένα σημάδι υποτροπής. Αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι δεν θα υπάρξει. «Απλώς περιμένουμε και παρακολουθούμε και βλέπουμε αν θα υπάρξει υποτροπή. Θα προσπαθήσουμε να το διαχειριστούμε και πάλι αν και όταν συμβεί».