Στις ΗΠΑ πολλές γυναίκες δεν έχουν το δικαίωμα της επιλογής στην άμβλωση και αυτό οδηγεί σε πολλές περιπτώσεις σε σοβαρές επιπτώσεις
Εν έτει 2024 πολλές πολιτείες των ΗΠΑ καθιστούν σχεδόν
αδύνατη την επιλογή της άμβλωσης για τις γυναίκες κάτι που έγινε ακόμα πιο
έντονο μετά την ακύρωση του νόμου από το Ανώτατο Δικαστήριο των ΗΠΑ, η οποία
ουσιαστικά άνοιξε τον δρόμο σε κάθε πολιτεία να απαγορεύσει πλήρως το δικαίωμα
στην άμβλωση ακόμα και σε περίπτωση βιασμού ή σοβαρής ασθένειας.
Τα τελευταία δέκα χρόνια η Μελίντα (το όνομα αυτό δεν είναι
το πραγματικό) μεγαλώνει ένα παιδί που ουσιαστικά δεν επέλεξε ποτέ. Δεν είναι
μια στιγμή επιπολαιότητας ή ανεμελιάς που την οδήγησε να μείνει έγκυος, αλλά ένας
άγριος βιασμός. Η Μελίντα δεν είχε ποτέ στην πραγματικότητα την επιλογή της άμβλωσης
και πλέον μεγαλώνει το παιδί που της θυμίζει καθημερινά τον βιασμό της.
«Αγαπώ το παιδί μου. Αλλά αν μπορούσα να γυρίσω πίσω στο
χρόνο και να κάνω έκτρωση, θα το έκανα 100%», δηλώνει σήμερα στον Independent.
Η Μελίντα, το όνομα της οποίας άλλαξε κατόπιν αιτήματός της
για να προστατεύσει το παιδί της, αναφέρει ότι πολύ συχνά η σχεδόν οξύμωρη αυτή
δήλωσή της συχνά μπερδεύει τους ανθρώπους, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι μισεί το
παιδί της – απλώς εύχεται να είχε τη δυνατότητα να κάνει έκτρωση.
Η Μελίντα ζει στην πολιτεία του Τενεσί και παρόλο που τεχνικά
θα μπορούσε να έχει πρόσβαση στη διαδικασία εκείνη την εποχή, η άμβλωση εκεί δεν
ήταν πραγματικά μια επιλογή. Υπήρξαν σημαντικά εμπόδια που στάθηκαν στον δρόμο
της: Το γεγονός ότι ήταν θύμα βιασμού, η έλλειψη χρημάτων και οι τακτικές που
ακολούθησε μια παράνομη κλινική.
Η Μελίντα μοιράστηκε την ιστορία της στο πλαίσιο μιας σειράς
ερευνών και του νέου ντοκιμαντέρ The A-Word του Independent, στο οποίο σκοπός
είναι να εκτεθούν τα εμπόδια που αντιμετώπιζαν οι έγκυες για περισσότερο από
μια δεκαετία, πριν ακόμα και από την απόφαση του Ανώτατου Δικαστηρίου τον
Ιούνιο του 2022 που άλλαξε το τοπίο των αμβλώσεων στις ΗΠΑ με την κατάργηση του
νόμου Ρο εναντίον Ντομπς.
Ενώ η ρητορική κατά των αμβλώσεων υπάρχει εδώ και δεκαετίες,
έγινε πολύ πιο έντονη κατά τη διάρκεια της προεδρίας του Ντόναλντ Τραμπ. Όχι μόνο
ο αντιπρόεδρός του, Μάικ Πενς, ήταν σφοδρός πολέμιος των αμβλώσεων, αλλά επίσης
ο Τραμπ διόρισε και τους μισούς από τους δικαστές που ψήφισαν για την ανατροπή
της απόφασης Ρο, που επέτρεπε τις αμβλώσεις μετά την έκτη εβδομάδα κύησης.
Έκτοτε, οι απαγορεύσεις της διαδικασίας σε πολιτειακό επίπεδο έχουν σαρώσει όλη
τη χώρα. Τώρα, ο νέος υποψήφιος αντιπρόεδρος του Τραμπ, Τζ.Ντ. Βανς αποκάλεσε τους
βιασμούς απλώς ως «άβολους» και εκθείασε την πολιτεία του Τέξας για την πλήρη
απαγόρευση των αμβλώσεων. Πλέον, το Τενεσί δεν έχει καθόλου κλινικές άμβλωσης,
λόγω της απαγόρευσης της πολιτείας που τέθηκε σε ισχύ στις 25 Αυγούστου 2022.
Τον περασμένο χρόνια, 170.000 έγκυες γυναίκες αναγκάστηκαν
να ταξιδέψουν σε άλλες πολιτείες για να υποβληθούν στη διαδικασία λόγω των
απαγορεύσεων που ίσχυαν στην πολιτεία τους. Πριν από δέκα χρόνια, το ταξίδι από
τη μικρή πόλη στην οποία ζούσε η Μελίντα σε μια άλλη πόλη – πόσο μάλλον σε άλλη
πολιτεία – ήταν πρακτικά αδύνατο.
Η ίδια η Μελίντα δεν ήθελε ποτέ να γίνει μητέρα και ήλπιζε
να ακολουθήσει καριέρα στις επιχειρήσεις διαστημικών συστημάτων στην πολεμική
αεροπορία. Αλλά, τα όνειρά της άλλαξαν βίαια. Αφού εντάχθηκε στο στρατό,
στάλθηκε στο εξωτερικό και εκεί ο προϊστάμενός της την βίασε επανειλημμένα με
αποτέλεσμα να μείνει έγκυος στα 20 της χρόνια.
Παρόλο που αποκάλυψε στους ανωτέρους της τι συνέβη, αυτοί
την προειδοποίησαν ότι αν κατήγγειλε επίσημα τη σεξουαλική επίθεση, θα την έβαζαν
στις «ελαφριές υπηρεσίες», πράγμα που σημαίνει ότι θα της αφαιρούσαν τη
δυνατότητα να φέρει όπλο – μια κίνηση που θεωρείται το τέλος μιας καριέρας στον
στρατό.
«Τρομοκρατημένη» από τις επιπτώσεις, συνέχισε να τον βλέπει αναγκαστικά
στον χώρο εργασίας. Επί χρόνια έκανε ψυχοθεραπεία προσπαθώντας να καταλάβει τι
σκεφτόταν τότε και γιατί δεν έφευγε.
Εβδομάδες μετά το τέλος του ταξιδιού της στο εξωτερικό δεν
ένιωθε καλά και επέστρεψε στο σπίτι των γονιών της στο Τενεσί, όπου έκανε ένα
τεστ εγκυμοσύνης, το οποίο και επιβεβαίωσε τους φόβους της. Ενημέρωσε γι’ αυτό τον
προϊστάμενο-βιαστή της και εκείνος δεν την πίστεψε, ενώ επέμενε ότι ήθελε να
δει αποδείξεις, προκειμένου να μην πέσει «θύμα» της. Έτσι πήγε στον γιατρό της,
ο οποίος επιβεβαίωσε ότι ήταν έγκυος.
Αφού σκέφτηκε να πιει πολλά λίτρα χυμού πορτοκάλι νομίζοντας
ότι έτσι θα σταματήσει μόνη της την κύηση, αποφάσισε να βασιστεί σε
επαγγελματίες. Έψαξε στο διαδίκτυο για τοπικά ιατρεία που έκαναν αμβλώσεις,
αλλά βρήκε μόνο τρία.
Το πλησιέστερο με το όνομα Planned Parenthood βρισκόταν 150
χιλιόμετρα μακριά. Όταν τηλεφώνησε της είπαν ότι η διαδικασία θα κόστιζε 500
δολάρια –«τα οποία δεν είχα», όπως λέει- και ότι θα απαιτούνταν δύο ταξίδια. Ο
νόμος, ο οποίος ισχύει ακόμη και σήμερα, επιβάλλει μια διήμερη αναμονή για
συνάντηση μεταξύ της γυναίκας που θέλει να κάνει άμβλωση και ενός συμβούλου,
πριν προχωρήσει η διαδικασία.
Δεδομένου ότι δεν είχε τα χρήματα ή το αυτοκίνητο, το
συγκεκριμένο ιατρείο δεν αποτελούσε επιλογή για την Μελίντα. Έτσι, επέλεξε να πάει σε ένα
«κέντρο εγκυμοσύνης για επείγουσες περιπτώσεις» πιο κοντά στο σπίτι της. Μόνο αργότερα
έμαθε ότι επρόκειτο για μια ψεύτικη κλινική που είχε στηθεί από ένθερμους
υποστηρικτές κατά των αμβλώσεων που στόχο είχαν να πείσουν τις έγκυες γυναίκες
να μην προβούν στη διαδικασία.
«Τα χαμηλά φώτα και τα άνετα καθίσματα έμοιαζαν με
οποιοδήποτε άλλο γραφείο γιατρού», θυμήθηκε μιλώντας στον Independent.
«Χρειάζομαι επιβεβαίωση ότι είμαι έγκυος και καθοδήγηση», είπε σε κάποιον που
φορούσε ιατρική ποδιά.
Η Μελίντα οδηγήθηκε σε ένα κρεβάτι εξέτασης, όπου της
έδειξαν ένα βίντεο με εικόνες «διαμελισμένων σωμάτων εμβρύων» – οι οποίες ήταν
«συναισθηματικά καταστροφικές» – και της έκαναν υπερηχογράφημα, καθώς ακουγόταν
ένας καρδιακός παλμός – ένας ήχος που συμπέρανε ότι ήταν ψεύτικος, επειδή οι
καρδιακοί παλμοί ακούγονται μόνο στις 10 εβδομάδες περίπου. Η ίδια ήταν το πολύ
έξι εβδομάδων έγκυος.
Παρ’ όλα αυτά προτίμησε να είναι αισιόδοξη. Σκέφτηκε ότι ίσως
τελικά θα την βοηθούσαν. «Τους ξεκαθάρισα πως θέλω να κάνω έκτρωση όπως και να ‘χει
και αμέσως η αντιμετώπισή τους άλλαξε», λέει η ίδια.
Η άμβλωση δεν ήταν επιλογή εκεί. Έλεγαν αντίθετα πως θα με
στηρίξουν για να μεγαλώσω το παιδί, με κουπόνια για το σούπερ μάρκετ για τα
είδη βρεφικής ανάγκης και με σεμινάρια για γονείς. «Ακόμα και ο ανώριμος
20χρονος εαυτός μου ήξερε ότι αυτό ήταν παγίδα», λέει η ίδια.
Έφυγε από την κλινική κρατώντας το χαρτί του υπερήχου και
πήρε τηλέφωνο με βιντεοκλήση τον πατέρα του παιδιού με την ελπίδα ότι θα την
βοηθούσε οικονομικά να κάνει άμβλωση βλέποντας την απόδειξη ότι ήταν έγκυος. «
Μου είπε ότι τον έστειλαν σε άλλη χώρα, με μπλόκαρε από κάθε
δίαυλο επικοινωνίας και εξαφανίστηκε». Τότε συνειδητοποίησε πως ο βιαστής της
δεν θα τη βοηθούσε ποτέ και πλέον αντιλαμβάνεται ότι απλώς είχε ψευδαισθήσεις
όταν πίστευε ότι θα μπορούσε ποτέ να την βοηθήσει.
Η επόμενη καλύτερη επιλογή της ήταν να αποταθεί σε ένα
φιλικό ζευγάρι, για να την βοηθήσουν επειδή οι γονείς της δεν ήξεραν τίποτα. Η ίδια
είχε μεγαλώσει σε ένα περιβάλλον με γονείς που την κακοποιούσαν σωματικά, ενώ
τα τελευταία χρόνια ζητούσαν εγγόνια από πολύ νωρίς. Έτσι, δίσταζε να τους
ζητήσει βοήθεια. Όταν εκείνοι δέχτηκαν θεώρησε ότι το πρόβλημά της λύθηκε και η
ζωή της θα μπει σε μία σειρά.
Τα πάντα όμως άλλαξαν μια μέρα μετά. Της είπαν ότι «δεν
χρειάζεται να σκοτώσεις το μωρό σου» και της πρότειναν να το υιοθετήσουν οι
ίδιοι. Κατηγορώντας σήμερα αυτό που η ίδια ονομάζει «η αγία τριάδα» - έναν
συνδυασμό από την κακοποίηση που είχε υποστεί από τους γονείς της, την ανατροφή
της σε μια χριστιανική πόλη και το γεγονός ότι υπηρετούσε στον στρατό- τους είπε
«ναι» σα να ήταν προγραμματισμένη.
Ανησυχούσε όμως για
το πώς θα κρύψει την εγκυμοσύνη της από τους γονείς της, αλλά μία ακόμη
αποστολή στο εξωτερικό την έσωσε. Στον έκτο μήνα της κύησης η κατάσταση άλλαξε
και η οικογένεια που ζήτησε το έμβρυο για υιοθεσία, έκανε πίσω. Μέχρι τότε
σκεφτόταν πως πρέπει απλώς να φέρει εις πέρας την εγκυμοσύνη. Έχοντας πια
ξεμείνει από επιλογές έπρεπε να μιλήσει στους γονείς της. «Χωρίς άλλες
επιλογές, μίλησα στους γονείς μου, άφησα τον στρατό και επέστρεψα στο Τενεσί».
Το μωρό ήρθε – μαζί με μια σειρά από δυσκολίες.
Μπόρεσε να μείνει με τους γονείς της, αλλά και οι
οικονομικές συνθήκες είχαν αλλάξει και κανένας από τους δύο δεν ήταν σε θέση να
τη στηρίξει. Κάποια στιγμή, ο πατέρας της αποφάσισε να μετακομίσει. Η Μελίντα
τον ακολούθησε. Έμεινε μαζί του για λίγους μήνες, αλλά δεν μπόρεσε να βρει
δουλειά και τελικά ο πατέρας της την έδιωξε.
Έτσι, μάζεψε τα πράγματά της και μετακόμισε με τη μητέρα της
και δούλευε, ενώ η μητέρα της πρόσεχε το μωρό της.
Ζώντας σε «απελπιστική φτώχεια», η Μελίντα είπε ότι η
οικογένεια μοιραζόταν ένα στρώμα στο πάτωμα χωρίς κλιματισμό και θέρμανση. Για
εβδομάδες, δεν είχαν τρεχούμενο νερό. Όταν έκανε κρύο, θυμάται ότι έτρεμε, παρά
το γεγονός ότι ήταν τυλιγμένη με χειμωνιάτικα ρούχα, ελέγχοντας πάντα μήπως το
μωρό πάγωνε τη νύχτα. Μόνο όταν βρήκε μια δουλειά εκτός πολιτείας κατάφερε να
βγάλει την οικογένειά της από αυτή την κατάσταση.
Η Μελίντα θεωρεί τον εαυτό της «μια αξιοπρεπή μαμά» για το
παιδί της, που τώρα είναι στην εφηβεία. Σκέφτεται διαρκώς το τι θα έκανε αν
μπορούσε να γυρίσει πίσω τον χρόνο.
«Αγαπώ το παιδί μου, θα έκανα τα πάντα γι’ αυτό», είπε.
«Αλλά αν γύριζα πίσω τον χρόνο θα έκανα την έκτρωση; Χωρίς αμφιβολία, χωρίς
κανέναν δισταγμό, κάθε φορά, σε κάθε σύμπαν. Θα επέλεγα την έκτρωση».
Η εμπειρία της εγείρει το ερώτημα για το ποιες επιλογές
έχουν τώρα οι γυναίκες που βρίσκονται σε παρόμοια θέση με τη Μελίντα.
Δεκατέσσερις πολιτείες έχουν απαγορεύσει πλήρως τις
αμβλώσεις. Δέκα από αυτές, συμπεριλαμβανομένου του Τενεσί, δεν προβλέπουν
εξαίρεση στην περίπτωση βιασμού.
Το κόστος για το ταξίδι εκτός πολιτείας σε κλινική άμβλωσης
– εξαιρουμένου του κόστους της διαδικασίας – για μια γυναίκα από το Τενεσί
ανέρχεται κατά μέσο όρο σε 2.673 δολάρια, σύμφωνα με την Brigid Alliance, μια
οργάνωση που παρέχει οικονομική υποστήριξη σε όσες έχουν ανάγκη από περίθαλψη
για άμβλωση εκτός πολιτείας.
Για πολλές γυναίκες στο Τενεσί, το ποσό αυτό είναι απρόσιτο.
Το ένα τρίτο των γυναικών αναπαραγωγικής ηλικίας στο Τενεσί έχουν εισόδημα 200%
κάτω από το ομοσπονδιακό όριο φτώχειας, σύμφωνα με το Ινστιτούτο Guttmacher. Οι
ίδιες οι αμβλώσεις δεν είναι επίσης φθηνές, με κόστος που αυξάνεται ανάλογα με
το στάδιο της κύησης.
Οι αμβλώσεις εντός κλινικής μπορεί να κοστίζουν έως και
χιλιάδες δολάρια, ενώ το μέσο εθνικό κόστος κυμαίνεται γύρω στα 700 δολάρια.
Περισσότερο από το ένα τρίτο των Αμερικανών (37%) δεν έχουν 400 δολάρια στην
άκρη για απροσδόκητα έξοδα, σύμφωνα με την Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ.
Το πρόβλημα είναι ακόμα μεγαλύτερο για τις ισπανόφωνες και
τις μαύρες γυναίκες, σύμφωνα με την KFF, μια μη κερδοσκοπική οργάνωση που
επικεντρώνεται στην πολιτική υγείας.
Η Μελίντα ανήκε σε αυτή την ομάδα που δεν μπορούσε να
αντέξει οικονομικά τα απρόβλεπτα έξοδα. Όταν ρωτήθηκε γιατί δεν έκανε έκτρωση,
απάντησε: «Το ότι υπάρχει η δυνατότητα επιλογής, δεν σημαίνει ότι μπορώ να την χρησιμοποιήσω».