Ο άνθρωπος στο πηγάδι, τα οστά ενός νορβηγικού έπους


Επιστήμονες στη Νορβηγία έκαναν μια εκπληκτική ανακάλυψη. Συνέδεσαν έναν σκελετό που βρέθηκε μέσα σε πηγάδι με έναν στίχο από το νορβηγικό έπος Sverris


Το Sverris είναι ένα νορβηγικό έπος 182 στίχων αφιερωμένο στον βασιλιά Σβέρε Σίγκουρντσον (έμεινε στον θρόνο από το 1177-1202). Θεωρείται μια από τις σημαντικότερες και πιο αξιόπιστες πηγές για την πρώιμη ιστορία της Νορβηγίας. Ένα εύρημα σε πηγάδι έξω από το κάστρο Σβέρεσμποργκ (κοντά στην πόλη Τρόντχαϊμ) ενισχύει την αξιοπιστία του έπους και επιβεβαιώνει ότι αναφέρεται σε πραγματικά γεγονότα.

Συγκεκριμένα μέσα στο πηγάδι βρέθηκαν τα λείψανα ενός άνδρα. Σύμφωνα με τη ραδιοχρονολόγηση, την ανάλυση του DNA και τη μελέτη του σκελετού οι επιστήμονες θεωρούν ότι ο συγκεκριμένος άντρας αναφέρεται στο Sverris. Είναι αυτός για τον οποίο μιλά ο στίχος: «Έριξαν έναν νεκρό σε ένα πηγάδι, και μετά το γέμισαν με πέτρες». Δεν αναφέρει το όνομα του νεκρού.

Ο «άνθρωπος στο πηγάδι»» επιβεβαιώνει και συμπληρώνει ένα μικρό κομμάτι της ιστορίας που αφηγείται το Sverris. Η ανάλυση ραδιοάνθρακα του σκελετού δείχνει ότι πέθανε περίπου την εποχή της εισβολής στο κάστρο το 1197.

Ήταν 30 έως 40 ετών, γαλανομάτης και ανοιχτόχρωμος, με ανοιχτά καστανά ή ξανθά μαλλιά. Η καταγωγή του εντοπίζεται στο νοτιότερο τμήμα της Νορβηγίας.

Δεν είναι δυνατόν να πούμε με βεβαιότητα πώς πέθανε ο άνδρας. Οι ερευνητές πιστεύουν ότι μάλλον ήταν νεκρός πριν τον ρίξουν στο πηγάδι λόγω των τραυμάτων στο κρανίο, κάτι που επίσης συνάδει με το έπος.

Σύμφωνα με το Sverris ο νεκρός άνδρας ρίχτηκε στο πηγάδι με σκοπό να το δηλητηριάσουν καθώς ήταν η μόνη πηγή νερού για το κάστρο. Στη συνέχεια έριξαν από πάνω πέτρες.

Ο άνθρωπος του πηγαδιού ανακαλύφθηκε για πρώτη φορά κατά τη διάρκεια ενός έργου αποκατάστασης στο κάστρο Σβέρεσμποργκ το 1938. Όταν το πηγάδι άδειασε, αποκαλύφθηκαν τα λείψανα. Όμως ο σκελετός δεν ανασκάφηκε ποτέ κανονικά, και ο Β′ Παγκόσμιος Πόλεμος ξεκίνησε τον επόμενο χρόνο. Για δεκαετίες, τα λείψανά του ξεχάστηκαν.

Τα ερείπια του κάστρου αποτελούν τώρα μέρος ενός μουσείου, και για να γίνει η περιοχή πιο προσιτή στο κοινό, οι αρμόδιοι έπρεπε να ασφαλίσουν το πηγάδι. Οι αρχαιολόγοι κλήθηκαν για μια δοκιμαστική ανασκαφή το 2014. Το πηγάδι ήταν ένας λάκκος σκουπιδιών για τους Γερμανούς στρατιώτες κατά τη διάρκεια του πολέμου, γεμάτος μπουκάλια κρασιού, παλιά πυρομαχικά και πέτρες.

Οι αρχαιολόγοι θεώρησαν ότι ο σκελετός θα είχε συνθλιβεί υπό το βάρος των σκουπιδιών αλλά τελικά να ανακτήσουν πάνω από το 90%. Σίγουρα η μελέτη δεν μπορεί να αποδείξει με βεβαιότητα ότι ο άνθρωπος στο πηγάδι είναι αυτός που αναφέρει το Sverris αλλά αποτελεί μια πειστική υπόθεση.

Με τις δυνατότητες που δίνει η σύγχρονη τεχνολογία οι ιστορικοί θεωρούν πως μπορούν να επιβεβαιωθούν κι άλλα γεγονότα που αναφέρονται στο Sverris αλλά κι άλλα αρχαία κείμενα.