Μακριά από τα πρωτοσέλιδα των ειδήσεων και τα έκτακτα δελτία
των δυτικών χωρών, οι άνθρωποι του Σουδάν βιώνουν μια κόλαση επί γης. Από την
Απρίλιο του 2023 μαίνεται ένας εμφύλιος πόλεμος μεταξύ του de facto προέδρου
της χώρας, στρατηγού Αμπντέλ Φατάχ αλ-Μπουρχάν που ελέγχει τις Σουδανικές
Ένοπλες Δυνάμεις (SAF) και της παραστρατιωτικής οργάνωσης Δυνάμεις Ταχείας
Υποστήριξης (RSF) υπό τον ηγέτη των Τζανζαγουίντ, Χεμεντί. Μέχρι τις αρχές της φετινής
χρονιάς, υπολογίζεται ότι 13.000 με 15.000 άνθρωποι έχουν σκοτωθεί, ενώ στις αρχές
του Ιουλίου πάνω από 7,7 εκατομμύρια κάτοικοι είχαν εκτοπιστεί από τα σπίτια τους
και 2,1 εκατομμύρια έχουν διαφύγει εκτός του Σουδάν.
Οι σφαγές και οι μάχες επικεντρώνονται κατά κύριο λόγο στην
πρωτεύουσα Χαρτούμ και την ευρύτερη περιοχή του Νταρφούρ. Εκεί, η πόλη Ομντουρμάν
– η πιο πυκνοκατοικημένη όλης της χώρας- μοιάζει πλέον με ένα μέρος βγαλμένο
από ταινία post-apocalyptic.
Στους δρόμους μαίνονται οι μάχες και παντού υπάρχουν
άνθρωποι με στρατιωτικά. Οι περισσότεροι κάτοικοι έχουν εγκαταλείψει την πόλη,
ωστόσο υπάρχουν κι αυτοί που δεν είχαν πού αλλού να πάνε και μένουν αναγκαστικά
εκεί. Πάνω από 20 γυναίκες που δεν μπόρεσαν να διαφύγουν από τις μάχες στην
πόλη μίλησαν στον Guardian για την κατάσταση που βιώνουν λέγοντας ότι αναγκάζονται να
κάνουν σεξ με στρατιώτες με αντάλλαγμα λίγα τρόφιμα.
Όπως είπαν, η σεξουαλική επαφή με άνδρες του σουδανικού
στρατού ήταν ο μόνος τρόπος για να έχουν πρόσβαση σε τρόφιμα ή αγαθά που θα
μπορούσαν να πουλήσουν για να συγκεντρώσουν χρήματα και να θρέψουν τις
οικογένειές τους.
Σύμφωνα με τις γυναίκες, οι περισσότερες επιθέσεις σημειώθηκαν
στην περιοχή των εργοστασίων της πόλης, όπου μπορεί να βρει κανείς τα
περισσότερα εναπομείναντα τρόφιμα στην πόλη.
Ένα θύμα δήλωσε ότι δεν είχε άλλη επιλογή από το να κάνει
σεξ με στρατιώτες για να αποκτήσει τρόφιμα για τους ηλικιωμένους γονείς της και
την 18χρονη κόρη της.
«Και οι δύο γονείς μου είναι πολύ ηλικιωμένοι και άρρωστοι
και δεν αφήνω ποτέ την κόρη μου να βγει έξω για να ψάξει για φαγητό», είπε.
«Πήγαινα στους στρατιώτες και αυτός ήταν ο μόνος τρόπος για να βρω φαγητό –
ήταν παντού στην περιοχή των εργοστασίων».
Η γυναίκα είπε ότι αναγκάστηκε να κάνει σεξ με στρατιώτες σε
ένα εργοστάσιο επεξεργασίας κρέατος τον περασμένο Μάιο – λίγο καιρό αφότου
ξέσπασε ο καταστροφικός εμφύλιος πόλεμος και στη συνέχεια ξανά σε μια αποθήκη
που αποθήκευε φάβα φέτος τον Ιανουάριο.
Πριν ξεσπάσει ο πόλεμος, η 37χρονη είπε ότι εργαζόταν ως
καμαριέρα για οικογένειες που ζούσαν σε εύπορα μέρη του Ομντουρμάν, αλλά ήταν
πολύ φτωχή για να μπορέσει να φύγει από την πόλη και να μεταφέρει την
οικογένειά της σε ασφαλέστερο μέρος της χώρας όταν άρχισε η σύγκρουση.
«Η πορεία του Σουδάν
προς την καταστροφή είναι βέβαιη»
Το Clingendael, το Ολλανδικό Ινστιτούτο Διεθνών Σχέσεων,
δημοσίευσε μια σύντομη πολιτική προειδοποίηση: «Η πορεία του Σουδάν προς την
καταστροφή είναι βέβαιη και ο κίνδυνος λιμού είναι πολύ υψηλός». Στο πιο πιθανό
σενάριο, μισό εκατομμύριο άνθρωποι θα πεθάνουν.
Σύμφωνα με τα Ηνωμένα Έθνη, η σύγκρουση στο Σουδάν έχει
αφήσει δεκάδες χιλιάδες νεκρούς και έχει εκτοπίσει εκατομμύρια ανθρώπους. Μια
πρόσφατη έκθεση που κυκλοφόρησε υπό την αιγίδα των Ηνωμένων Εθνών ανέφερε ότι
σχεδόν 26 εκατομμύρια άνθρωποι, ή λίγο περισσότερο από τον μισό πληθυσμό της χώρας,
αντιμετωπίζουν υψηλά επίπεδα «οξείας επισιτιστικής ανασφάλειας».
Οι καταγγελίες για βιασμούς από ένοπλους άρχισαν να γίνονται
γνωστές μόνο λίγες ημέρες μετά την έναρξη της σύγκρουσης στις 15 Απριλίου 2023.
Πολυάριθμες μαρτυρίες μαχητών των RSF που ασκούν συστηματικά σεξουαλική βία
έχουν καταγραφεί στην περιοχή του Χαρτούμ και στο Νταρφούρ, την τεράστια δυτική
περιοχή όπου οι RSF ελέγχουν πλέον όλα τα μεγάλα πληθυσμιακά κέντρα εκτός από
ένα.
Σεξ και λεηλασίες
Ορισμένες από τις γυναίκες που μίλησαν στον Guardian είπαν
ότι οι στρατιώτες απαιτούν επίσης από αυτές σεξ , ώστε να τους επιτρέψουν στη
συνέχεια να μπουν σε εγκαταλελειμμένα σπίτια. Εκεί μπορούν ακόμα να βρεθούν
προϊόντα και αντικείμενα τα οποία οι γυναίκες μπορούν να τα πουλήσουν στις τοπικές αγορές.
Μια γυναίκα είπε ότι αφού έκανε σεξ με τους στρατιώτες της
επέτρεψαν να πάρει τρόφιμα, εξοπλισμό κουζίνας και αρώματα από άδεια σπίτια.
Μίλησε για την ντροπή της τόσο για τη σεξουαλική επίθεση που αναγκάστηκε να
υποστεί όσο και για το ότι αναγκάστηκε να κλέβει περιουσίες για να επιβιώσει.
«Δεν είμαι κλέφτρα», είπε. «Αυτό που πέρασα είναι
απερίγραπτο, δεν θα το ευχόμουν ούτε σε εχθρό… Το έκανα μόνο και μόνο επειδή
ήθελα να ταΐσω τα παιδιά μου».
Οι ανθρωπιστικές οργανώσεις αγωνίζονται να προμηθεύσουν
τρόφιμα στους ανθρώπους που έχουν απελπιστική ανάγκη σε όλη τη χώρα και, παρόλο
που το Παγκόσμιο Επισιτιστικό Πρόγραμμα του ΟΗΕ δήλωσε πρόσφατα ότι έκανε
παραδόσεις στην περιοχή του Χαρτούμ, οι γυναίκες με τις οποίες μίλησε ο
Guardian είπαν ότι δεν είχαν δει καμία διεθνή βοήθεια να έρχεται στις γειτονιές
τους.
Μια τρίτη γυναίκα με την οποία μίλησε ο Guardian είπε ότι
είχε βασανιστεί από στρατιώτες επειδή σταμάτησε να κάνει σεξ μαζί τους. Η 21χρονη
είπε ότι είχε κάνει σεξ με στρατιώτες με αντάλλαγμα να της επιτρέπεται να
λεηλατεί σπίτια στο δυτικό Ομντουρμάν, αλλά ότι σταμάτησε όταν τα αδέλφια της
της είπαν ότι ήταν αντίθετοι με τις λεηλασίες.
Η γυναίκα είπε ότι όταν είπε στους στρατιώτες ότι δεν θα
ερχόταν πλέον να τους βλέπει, δύο από αυτούς την κράτησαν κάτω και της έκαψαν
τα πόδια.
«Μου είπαν ότι είμαι
πολύ εγωίστρια που αρνούμαι να πάω μαζί της», ανέφερε στους δημοσιογράφους του Guardian δείχνοντας
τις πληγές από τα καψίματα στα πόδια της.
«Μερικές φορές ακούω
κραυγές, αλλά τι μπορείς να κάνεις; Τίποτα»
Στρατιώτες και κάτοικοι του Ομντουρμάν επιβεβαίωσαν τις
αναφορές για γυναίκες που εξαναγκάστηκαν να κάνουν σεξ. Ένας στρατιώτης δήλωσε
ότι αν και ο ίδιος δεν έχει ποτέ προσωπικά εκμεταλλευτεί γυναίκες, είχε δει
τους συναδέλφους του να το κάνουν.
Περιέγραψε ένα περιστατικό όπου μια γυναίκα έκανε σεξ με
στρατιώτες, οι οποίοι με τη σειρά τους επέτρεψαν στις αδελφές της να
λεηλατήσουν σπίτια. «Είναι απαίσιο», είπε ο στρατιώτης. «Το μέγεθος των
αμαρτιών σε αυτή την πόλη δεν μπορεί να συγχωρεθεί ποτέ».
Από την άλλη, ένας κάτοικος μιας γειτονιάς στο δυτικό Ομντουρμάν
δήλωσε ότι είχε δει στρατιώτες να φέρνουν γυναίκες σε σπίτια που ανήκαν σε
ανθρώπους που είχαν διαφύγει.
«Πολλές γυναίκες έρχονται και κάνουν ουρά έξω από τη
γειτονιά μας», είπε. «Οι στρατιώτες τις αφήνουν να μπουν και επιλέγουν εκείνες
που τους αρέσει η εμφάνισή τους για να μπουν στα σπίτια. Μερικές φορές ακούω
κραυγές, αλλά τι μπορείς να κάνεις; Τίποτα».