Η τραγική ιστορία της Τόπσι. Η εκτέλεση της έγινε δημόσιο θέαμα και απαθανατίστηκε σε φιλμ
Το φιλμ διαρκεί μόλις 74 δευτερόλεπτα,
είναι ασπρόμαυρο και δεν έχει ήχο. Στα πρώτα καρέ βλέπουμε έναν ελέφαντα να
οδηγείται προς την κάμερα. Είναι η «Τόπσι» η οποία, χωρίς να το γνωρίζει, οδεύει
προς την εκτέλεση της. Οι ιδιοκτήτες της αποφάσισαν πως είναι «κακός και
απείθαρχος» ελέφαντας και πρέπει να την ξεφορτωθούν. Όπως εκμεταλλεύτηκαν
ολόκληρη τη ζωή της, έτσι εκμεταλλεύονται και τον θάνατο της. Μετέτρεψαν την
εκτέλεση της σε θέαμα. Αυτή είναι η ιστορία του ελέφαντα που θανατώθηκε με ηλεκτροπληξία.
Η Τόπσι
Την αιχμαλώτισε στη Νοτιοανατολική Ασία, όταν ήταν μωρό ακόμα, ο ιδιοκτήτης τσίρκου, Άνταμ Φόρπο. Τη μετέφερε στις ΗΠΑ και τον Φεβρουάριο του 1877 την παρουσίασε ως τον πρώτο ελέφαντα που γεννήθηκε στην Αμερική. Αυτή όμως είχε γεννηθεί περίπου το 1875 στην Ασία. Της έδωσαν το όνομα Τόπσι (Topsy) από ένα χαρακτήρα στην «Καλύβα του Μπαρμπά Θωμά», ένα κορίτσι που ήταν σκλάβα. Μεγαλώνοντας η Τόπσι έφτασε τα τρία μέτρα ύψος, έξι μέτρα μήκος και βάρος κοντά στους 5 τόνους.
Κακός ελέφαντας…
Μέσα στα χρόνια η Τόπσι απέκτησε τη
φήμη του απείθαρχου ελέφαντα. Όλα ξεκίνησαν στις 27 Μαΐου 1902 όταν σκότωσε
έναν άντρα. Ο Τζάιμς Φίλντινγκ Μπλάουντ περιφερόταν μεθυσμένος στις τέντες με
τα ζώα του τσίρκου όταν έφτασε στους ελέφαντες. Σύμφωνα με αναφορές πέταξε άμμο
στα μάτια της Τόπσι και έκαψε το μπροστινό μέρος της προβοσκίδας της με τσιγάρο.
Ο ελέφαντας εξαγριώθηκε, πέταξε τον Μπλάουντ στο έδαφος, τον πάτησε και τον σκότωσε.
Το περιστατικό προκάλεσε το ενδιαφέρον
του Τύπου που παρουσίασε την Τόπσι σαν ελέφαντα-δολοφόνο υποστηρίζοντας ότι
έχει σκοτώσει 12 άτομα. Πράγματι λίγα χρόνια πριν η Τόπσι είχε επιτεθεί σε δύο ακόμα
άτομα. Το 1900 τραυμάτισε τον θηριοδαμαστή Μόρτιμερ Λούντετ στο Παρίσι του
Τέξας. Δύο χρόνια μετά καθώς την κατέβαζαν από ένα βαγόνι στο Κίνγκστον της Νέας
Υόρκης ένας άντρας επ’ ονόματι Λούις Ντοντέρο την πείραξε με ένα ξύλο πίσω από
το αυτί της. Τον έπιασε με την προβοσκίδα της, τον σήκωσε ψηλά και τον πέταξε
στο έδαφος. Δεν υπάρχουν στοιχεία ότι είτε ο Λούντετ, είτε ο Νοντέρο έχασαν τη
ζωή της από την επίθεση.
Πάντως ο Φόρπο αποφάσισε να πουλήσει
την Τόπσι και τον Ιούνιο του 1902 την πήρε ο Πολ Μπόλτον που είχε έναν
ζωολογικό κήπο στο νησί Κόνεϊ. Το Φθινόπωρο του 1902 ο Μπόλτον πούλησε την
επιχείρηση του στους Φρέντερικ Τόμπσον και Έλμερ Ντάντι οι οποίοι αποφάσισαν να
την επεκτείνουν και να την ονομάσουν Λούνα Πάρκ. Η Τόπσι συμμετείχε στα σόου.
Το 1902 ο εκπαιδευτής της, Γουίλιαμ
Αλτ την τρύπησε με μια τρίαινα, ενώ κουβαλούσε βαγόνια. Το περιστατικό είδε ένας
αστυνομικός ο οποίος απείλησε με μήνυση τον Αλτ. Ο εκπαιδευτής εξοργίστηκε και
άφησε την Τόπσι ελεύθερη στον δρόμο. Αυτό οδήγησε στην σύλληψη του.
Λίγους μήνες μετά ο Αλτ, σε κατάσταση μέθης, ανέβηκε στην Τόπσι και την οδήγησε στους δρόμους της πόλης. Φτάνοντας έξω από το αστυνομικό τμήμα προσπάθησε να κάνει τον ελέφαντα να ρίξει την πόρτα. Μετά από αυτό το περιστατικό ο Άλτ απολύθηκε.
Απόφαση θανάτωσης
Οι ιδιοκτήτες του Λούνα Παρκ
υποστήριξαν όχι χωρίς τον Αλτ δεν μπορούν πλέον να ελέγξουν την Τόπσι. Στις 13 Δεκεμβρίου
ανακοίνωσαν στον Τύπο πως δεν κατάφεραν να βρουν κάποιον να την αναλάβει και θα
την εκτελέσουν. Περίπου 15 μέρες μετά, την Πρωτοχρονιά του 1903, οι Τόμπσον και
Ντάντι γνωστοποίησαν την απόφαση τους να εκτελέσουν δια απαγχονισμού την Τόπσι στις
3 ή 4 Ιανουαρίου. Όσοι ήθελαν να παρακολουθήσουν το… θέαμα θα έπρεπε να
πληρώσουν εισιτήριο.
Ο απαγχονισμός θα γινόταν σε ένα νησί μέσα
στη λίμνη που υπήρχε στο Λούνα Παρκ. Οι Τόμπσον και Ντάντι χρησιμοποίησαν την
εκτέλεση ως διαφημιστικό τρικ για το επικείμενο άνοιγμα του Λούνα Παρκ το οποίο
είχε οριστεί για τις 2 Μαΐου 1903.
Μαθαίνοντας τα σχέδια για τον
απαγχονισμό της Τόπσι ο πρόεδρος της Αμερικανικής Ένωσης για την Αποτροπή της Κακομεταχείρισης
των Ζώων, Τζον Πίτερ Χέινς αντέδρασε. Απαγόρευσε τον απαγχονισμό τονίζοντας πως
δεν υπήρχε λόγος να θανατωθεί τόσο βάναυσα και τόνισε ότι η εκτέλεση της Τόπσι
δεν πρέπει να γίνει θέαμα.
Μετά από διαπραγματεύσεις οι δύο
πλευρές έφτασαν σε συμφωνία για μια εκτέλεση στην οποία θα χρησιμοποιούνταν διάφορά
μέσα. Αρχικά στην Τόπσι θα δινόταν δηλητήριο και στη συνέχεια θα την χτυπούσε
ρεύμα ενώ στον λαιμό της θα τοποθετούνταν σχοινιά τα οποία θα τραβούσαν
μηχανικά βαρούλκα.
Η εκτέλεση
Η Κυριακή 4 Ιανουαρίου 1903 ορίστηκε
ως ημέρα εκτέλεσης της Τόπσι. Δεκάδες δημοσιογράφοι πήγαν στο Λούνα Παρκ. Επισήμως στο πάρκο μπήκαν 100 θεατές αλλά οι αναφορές
τονίζουν ότι ήταν πολύ περισσότεροι καθώς πήδηξαν από τους φράχτες. Σύμφωνα με
ρεπορτάζ της εποχής οι ιδιοκτήτες των σπιτιών που είχαν θέα προς τον χώρο της εκτέλεσης
χρέωναν εισιτήριο για όσους ήθελαν να ανέβουν στα μπαλκόνια τους.
Την ηλεκτροπληξία της Τόπσι ανέλαβε η
εταιρία Edison Electric Illuminating
Company of
Brooklyn και υπεύθυνος ήταν ο Π.Ντ. Σάρκεϊ. Το
προηγούμενο βράδυ ετοίμασαν την γραμμή που θα μετέφερε το ρεύμα από το εργοστάσιο
στο σημείο της εκτέλεσης.
Μέσα στο μισοτελειωμένο πάρκο η Τόπσι
οδηγήθηκε από τον Καρλ Γκολάιθ. Οι ιδιοκτήτες του Λούνα Παρκ προσπάθησαν να
πείσουν τον Γουίλιαμ Αλτ να οδηγήσει το ζώο αλλά αρνήθηκε λέγοντας τους πως δεν
θα το έκανε ούτε για 1.000 δολάρια.
Παρά τις προσπάθειες η Τόπσι αρνούνταν
να περάσει τη γέφυρα για να φτάσει στο σημείο της εκτέλεσης. Αναγκαστικά λοιπόν
η εκτέλεση θα γινόταν στο σημείο που στάθηκε. Της έβαλαν τα σχοινιά στον λαιμό
και τα καλώδια στο δεξί μπροστινό πόδι και το αριστερό πίσω. Στη συνέχεια της έδωσαν
να φάει καρότα ποτισμένα με κυάνιο. Στις 14:45 ο Σάρκεϊ έδωσε το σήμα. Ο υπεύθυνος
στο εργοστάσιο ηλεκτρικής ενέργειας, Τζόσεφ Γιόχανσεν κατέβασε τον διακόπτη και
ο ηλεκτρολόγος Χιου Τόμας τον ακολούθησε με έναν διακόπτη που είχε τοποθετηθεί
στο πάγκο. 6.600 βόλτς χτύπησαν για 10 δευτερόλεπτα την Τόπσι. Αυτόπτες μάρτυρες
αναφέρουν ότι κατέρρευσε χωρίς να βγάλει κάποιον ήχο. Αφού έπεσε τα βαρούλκα τέντωσαν
τα σχοινιά που είχαν τοποθετηθεί στον λαιμό της. Στις 14:47 η Τόπσι ήταν νεκρή
Την εκτέλεση της κατέγραψε σε φιλμ ένα
συνεργείο της εταιρίας Edison του οποίου
ήταν επικεφαλής είτε ο Έντουιν Πόρτερ, είτε ο Τζέικομπ Μπλερ Σμιθ. Το φιλμ των
74 δευτερολέπτων κυκλοφόρησε με τον τίτλο «Electrocuting an Elephant» στις 17
Ιανουαρίου 1903. Με την πάροδο των χρόνων το φιλμ ξεχάστηκε.
Ο ρόλος του Τόμας
Έντισον
Κυκλοφορούν δημοσιεύματα τα οποία υποστηρίζουν ότι
ο ίδιος ο Τόμας Έντισον συμμετείχε στην εκτέλεση της Τόπσι και στην κινηματογράφηση
της. Αναφέρουν επίσης ότι την είδε ως ευκαιρία για να δείξει τους κινδύνους του
εναλλασσόμενου ρεύματος την εποχή του λεγόμενου «πολέμου των ρευμάτων».
Κάτι τέτοιο όμως δεν ισχύει. Η εκτέλεση
της Τόπσι έγινε δέκα χρόνια μετά το τέλος του «πολέμου» ενώ ο Έντισον είχε
αποστασιοποιηθεί πλήρως από την εταιρία. Είχε αποχωρήσει από το 1892 και απλά η
εταιρία συνέχισε να φέρει το όνομα του. Δεν ήταν παρών στην εκτέλεση και δεν οργάνωσε
την κινηματογράφηση παρότι το όνομα του αναφέρεται στο φιλμ. Ήταν μια πάγια
τακτική της εταιρίας παρότι ο Τόμας Έντισον είχε αποχωρήσει.