Είναι η καλύτερη ταινία για την μαφία όλων των εποχών και σχεδόν 40 χρόνια μετά όλοι μιλούν γι' αυτήν. Η ταινία πραγματικά... δεν υπάρχει. Κυριολεκτικά.
Το 1973 ήταν μια γεμάτη χρονιά για τον Μάρτιν Σκορσέζε. Η ταινία του «Κακόφημοι δρόμοι» βγήκε στους κινηματογράφους και έλαβε διθυραμβικές κριτικές. Την ίδια στιγμή μια άλλη ταινία του, το Γκοντσάροφ (Goncharov) έκανε πρεμιέρα αθόρυβα αν και οι ελάχιστοι που την ξέρουν κάνουν λόγο για την σπουδαιότερη ταινία για την μαφία που έχει δημιουργηθεί ποτέ.
Πρωταγωνιστής ήταν ο αγαπημένος του Σκορσέζε, Ρόμπερτ Ντε
Νίρο, στον ρόλο του Goncharov, ενός πρώην ιδιοκτήτη ντισκοτέκ που καταφθάνει
στη Νάπολη μετά την πτώση της Σοβιετικής Ένωσης (ο Σκορσέζε μάλλον έβλεπε
μπροστά το 1973!) έχοντας ως στόχο να γίνει το αφεντικό της μαφίας. Για να πετύχει τον
στόχο του, ο Goncharov αρχίζει να σκοτώνει ανεβαίνοντας έτσι τα σκαλιά του
οργανωμένου εγκλήματος.
Στην ταινία συναντούμε επίσης τον μονόφθαλμο με κάλυμμα
ματιού Αντρέι Νταντάνο – γνωστός και ως ο Τραπεζίτης- τον οποίο υποδύεται ο
Χάρβεϊ Καϊτέλ, έναν παλιό γνώριμο του Goncharov από τον τόπο του, και τον Ναπολιτάνο
μαφιόζο Μάριο Αμπροσίνι, τον οποίο υποδύεται ο Αλ Πατσίνο. Ο Τζιν Χάκμαν υποδύεται τον Βάλερι Μιχαΐλοφ,
ενώ ο Τζον Καζάλ δίνει μια εκρηκτική ερμηνεία ως «Ice Pick» Τζο Μορέλι. Και επειδή
κάθε ταινία μαφίας που σέβεται τον εαυτό της χρειάζεται και μια μοιραία γυναίκα
η Σίμπιλ Σέπαρντ είναι η τέλεια επιλογή ως η Κάτια, η σύζυγος του Goncharov. Ένας
ακόμα γυναικείος ρόλος, αυτός της Σοφίας, την οποία υποδύεται η Σοφία Λόρεν,
προστέθηκε αργότερα στο καστ. Η ταινία ήταν πραγματικά πολύ καλή και γι’ αυτό
εντάχθηκε στην Criterion Collection (Η κινηματογραφική συλλογή σημαντικών
κλασικών και σύγχρονων ταινιών).
Το 1973, οι Κακόφημοι Δρόμοι απογείωσαν τον Σκορσέζε, ενώ
την ίδια στιγμή για κάποιους σχεδόν μυστηριακούς – αν όχι συνωμοσιολογικούς- λόγους, στούντιο και διανομείς «εξαφάνισαν» το Goncharov δημιουργώντας τον
μύθο ενός χαμένου αριστουργήματος.
Πολύ πιθανό να σκέφτεστε ως τώρα πώς γίνεται να σας έχει
ξεφύγει αυτό το «διαμάντι» του σινεμά, όπου όλοι αυτοί οι σπουδαίοι ηθοποιοί δίνουν
το καλύτερό τους εαυτό υπό την καθοδήγηση ενός από τους πιο σπουδαίους σκηνοθέτες της γενιάς του. Η πιο λογική εξήγηση είναι αυτό να συνέβη επειδή η ταινία
αυτή στην πραγματικότητα… δεν υπήρξε ποτέ!
Ναι, καλά διαβάσατε.
Η καλύτερη ταινία που
δεν υπήρξε ποτέ
Η ιστορία της καλύτερης ταινίας για την μαφία που δεν υπήρξε ποτέ ξεκίνησε
πριν από δύο χρόνια στο κοινωνικό δίκτυο Tumblr. Ο χρήστης trufflesmushroom ανέβασε μια φωτογραφία από
κάποια μποτάκια-μαϊμού που είχε παραγγείλει διαδικτυακά. Όταν τα παρέλαβε
διαπίστωσε ότι στη «γλώσσα» του παπουτσιού υπήρχε μια πολύ περίεργη ετικέτα.
Αντί για την μάρκα, στην ετικέτα έγραφε: «Η καλύτερη ταινία για την μαφία που
φτιάχτηκε ποτέ. Ο Μάρτιν Σκορσέζε παρουσιάζει τον GONCHAROV. Μια παραγωγή του
Ντομένικο Προκάτσι. Μια ταινία του Ματέο JWHJ0715. Σχετικά με την ναπολιτάνικη μαφία». (Υπήρξε τότε η
εικασία πως η ετικέτα ήταν ένα λάθος συστήματος και πως ο στόχος ήταν να
αναφέρεται η ταινία Gomorrah του Ματέο Γκαρόνε).
Η ανάρτηση αρχικά πέρασε σχετικά απαρατήρητη μέχρι που δύο χρόνια μετά ένας άλλος χρήστης του Tumblr έκανε reblog την αρχική ανάρτηση με το χιουμοριστικό σχόλιο: «Αυτός ο ηλίθιος δεν έχει δει το Goncharov». Στο αρχικό αστείο δεν άργησαν να ακολουθήσουν κι άλλοι, οι οποίοι σχολίαζαν σα να ξέρουν αυτό το χαμένο αριστούργημα.
Το Goncharov άρχισε να αποκτά την δική του ζωή μέχρι που στις
18 Νοεμβρίου 2022 «εκτοξεύτηκε»! Ένας Τσέχος καλλιτέχνης και χρήστης του Tumblr, ο beelzeebub, αποφάσισε να το πάει σε άλλο
επίπεδο και δημιούργησε την ψεύτικη αφίσα της ταινίας με όλους τους πρωταγωνιστές
σε πρώτο πλάνο. Μέσα σε λίγη ώρα δεκάδες χιλιάδες άνθρωποι είχαν μοιραστεί την
αφίσα και η νέα ταινία του Σκορσέζε είχε πλέον και επίσημα… γεννηθεί!
Μετά από αυτό, μέσα σε δέκα μέρες όλοι οι χρήστες του Tumblr πρόσφεραν ο καθένας τη δική του… συνδρομή για να δημιουργηθεί μια πλήρη εικόνα γύρω από την ταινία.
Οι χρήστες άρχισαν να προσθέτουν όλο και περισσότερα
στοιχεία στο σενάριο και την πλοκή, αλλά και νέους χαρακτήρες. Δημιούργησαν meme από άλλες ταινίες
στις οποίες υποτίθεται ότι οι ηθοποιοί αναφέρονταν στο Goncharov, και
δημιούργησαν αφίσες με σκηνές από την ταινία, όπως αυτή που
υποτίθεται πως δείχνει ένα φλάσμπακ της ταινίας από τη στιγμή που ο νεαρός Goncharov σκοτώνει για πρώτη φορά.
Ο Goncharov και ο Αντρέι – και σε κάποιες περιπτώσεις ο Goncharov και ο Μάριο- αντιμετωπίζουν μεταξύ τους μια υποβόσκουσα ομοερωτική έλξη, η οποία
προέρχεται από το άγχος τους σχετικά με τον χρόνο και την υστεροφημία τους. Η
Κάτια και η Σοφία προσπαθούν να περνούν απαρατήρητες την ώρα που παλεύουν να
καταλάβουν την προσωπικότητά τους και έρχονται αντιμέτωπες με την ιδέα ότι οι γυναίκες είναι η πηγή της αμαρτίας.
Υποτιθέμενοι κριτικοί ταινιών έγραψαν μακροσκελείς κριτικές και αναλύσεις για την ταινία, οι οποίες θεωρητικά είχαν δημοσιευτεί σε περιοδικά του κινηματογράφου. Μάλιστα, η ιστοσελίδα Letterboxd, στην οποία δημοσιεύονται κριτικές ταινιών, δήλωσε στους New York Times ότι αναγκάστηκαν να αφαιρέσουν πάρα πολλές κριτικές που υποβλήθηκαν από τους χρήστες για την ταινία Goncharov, μιας και δεν ανταποκρίνονταν σε αληθινό έργο! Ένας δάσκαλος μουσικής από την Ιντιάνα των ΗΠΑ συνέθεσε το μουσικό κομμάτι της ταινίας. Δημιουργήθηκε ακόμα και ένα βιντεοπαιχνίδι «βασισμένο» στην ταινία, αλλά και μια ψεύτικη βιντεοκασέτα της ταινίας.
Κάποιοι έγραψαν ολόκληρες αναλύσεις για τα κρυφά νοήματα πίσω από την ιστορία, όπως αυτή που υποστηρίζει ότι ο Ice Pick Joe κρύβει πίσω του μια ψυχαναλυτική αλληγορία. Άλλοι ανέλυσαν τις επιρροές στην αισθητική των κουστουμιών της ταινίας, ενώ εντόπισαν ακαδημαϊκές παραπομπές σε σχέση με την ταινία, όπως στην διατριβή «Περί Φύλου και Περσόνας»
Κάποιοι χρήστες συνέβαλαν και με ατάκες στο σενάριο:
«Όταν η Κάτια είπε ‘Φυσικά είμαστε ερωτευμένοι. Γι’ αυτό
προσπάθησα να σε πυροβολήσω’. Και ο Goncharov της απάντησε: ‘Αν ήμασταν στ’ αλήθεια
ερωτευμένοι δεν θα είχες αστοχήσει’».
Μάλιστα, στο φόρουμ Archive of Our Own έχει
δημιουργηθεί ένα ολόκληρο thread
όπου οι χρήστες δημιουργούν ουσιαστικά το σενάριο της ταινίας παίρνοντας ο ένας
την σκυτάλη από τον άλλο!
Φυσικά υπήρξαν κι αυτοί που χρησιμοποιώντας αρχειακό υλικό από άλλες ταινίες έφτιαξαν υποτιθέμενες σκηνές του Γκοντσάροφ:
Στα όρια του αστικού μύθου
Στο «παιχνίδι» συμμετείχε και η ηθοποιός Λίντα Κάρτερ, η
μοναδική Wonder Woman,η
οποία δημοσίευσε μια ασπρόμαυρη φωτογραφία της με τον Χένρι Γουίνκλερ γράφοντας
«Εγώ και ο ‘Fonz’ στην πρεμιέρα του Goncharov (1973) στο Grauman’s Chinese Theatre». Η φωτογραφία
προέρχεται στην πραγματικότητα από τις Χρυσές Σφαίρες του 1977.
Ακόμα και το ίδιο το Tumblr αναφέρθηκε σε αυτό το φαινόμενο τουιτάροντας: «Το Goncharov ήταν ανεξήγητα μπροστά από την εποχή του [sic] και η συμβολή του στο σινεμά είναι αξιοσημείωτη. Σπάνια ένα φιλμ λέει τόσες διαφορετικές αλλά αλληλοσυνδεόμενες ιστορίες. Είναι απίστευτο ότι τόσοι λίγοι άνθρωποι το έχουν δει».
Αυτήν την εβδομάδα, το Goncharov ήταν το νούμερο ένα θέμα συζήτησης στην πλατφόρμα, ενώ
ο Σκορσέζε ήταν το δεύτερο. Ένα όμορφο αστείο φαίνεται ότι ένωσε χιλιάδες
τελείως άγνωστους ανθρώπους από όλον τον κόσμο δημιουργώντας μια κοινότητα
γεμάτη δημιουργικότητα και χιούμορ.
Φυσικά, έγινε και αυτό που θα φανταζόσασταν. Στη συζήτηση
συμμετείχε- κατά κάποιο τρόπο- και ο ίδιος ο Μάρτιν Σκορσέζε!
Για την ακρίβεια, η κόρη του σκηνοθέτη, Φρανσέσκα, σχολίασε στο
TikTok ένα βίντεο στο οποίο ένας χρήστης αναρωτιόταν αυτό που όλοι σκεφτόμασταν: «Πιστεύετε πως η Φρανσέσκα
έχει εξηγήσει στον πατέρα της, Μάρτιν Σκορσέζε, αυτό που συμβαίνει στο Tumblr;»
Η ίδια δεν είπε τίποτα, αλλά έδειξε στην οθόνη ένα
στιγμιότυπο της συνομιλίας με τον πατέρα της. Του έχει στείλει ένα από τα άρθρα
που γράφτηκαν για την ταινία από τους New York Times και τον ρωτάει αν το έχει
δει.
Και ο Μάρτιν Σκορσέζε απάντησε: «Ναι. Γύρισα αυτή την ταινία
πριν χρόνια».
