Ο Βόρειος και Νότιος Πόλος χτυπάνε κόκκινο και καταγράφουν θερμοκρασίες αυτήν την εποχή έως και 40 βαθμούς κελσίου πάνω από το κανονικό!
Οι περισσότεροι άνθρωποι στην Ελλάδα με δυσκολία θα
μπορούσαν να θυμηθούν κάποια άλλη χρονιά στην οποία χιόνιζε ακόμα και μετά τα
μέσα Μαρτίου. Όσο και αν τα κρύα του Μαρτίου έχουν περάσει ως και στις
παροιμίες μας σπανίως έφταναν σε τέτοιο σημείο που να προκαλούν χιονοπτώσεις.
Την ίδια στιγμή όμως στους πόλους του πλανήτη συμβαίνει το εντελώς αντίθετο με
τους επιστήμονες να μιλούν για «τρομακτικούς καύσωνες». Δύο αντίθετα φαινόμενα
που επισημαίνουν με καταφανή τρόπο το κρίσιμο σημείο στο οποίο βρίσκεται ο
πλανήτης μας.
Σπάζοντας κάθε ρεκόρ
Οι κλιματικοί επιστήμονες το τελευταίο διάστημα καταγράφουν
πρωτοφανείς ανόδους στις θερμοκρασίες που σημειώνονται στους δύο πόλους της Γης
και προειδοποιούν ότι τα γεγονότα αυτά θα μπορούσαν να σηματοδοτήσουν ταχύτερη
και απότομη κλιματική κατάρρευση.
Οι θερμοκρασίες στην Ανταρκτική έφτασαν σε επίπεδα ρεκόρ το
Σαββατοκύριακο, φτάνοντας σε ορισμένα σημεία έως 40 βαθμούς Κελσίου πάνω από
τις κανονικές τιμές καθώς καταγράφηκε θερμοκρασία -12,2C, μια απίστευτη υψηλή για την εποχή
θερμοκρασία.
Την ίδια μέρα οι θερμοκρασίες στον σταθμό του Βοστόκ στην
Ανταρκτική έφτασαν τους 0 βαθμούς, ξεπερνώντας το προηγούμενο ρεκόρ κατά 27
ολόκληρους βαθμούς, όπως ανέφερε σε ένα tweet του ο Μαξιμιλιάνο Χερέρα, ένας κλιματολόγος και αναλυτής
ακραίων καιρικών φαινομένων.
Από την άλλη και ο Στέφανο ντι Μπατίστα, ένας ερευνητής που
εξέδωσε μια ανάλυση για το κλίμα της Ανταρκτικής και πρώτος μίλησε για τις υψηλές
θερμοκρασίες της περιοχής, τόνισε ότι η θερμοκρασία στο Βοστόκ αποτελεί ρεκόρ
για τον μήνα Μάρτιο από τότε που άρχισαν να συλλέγονται στοιχεία πριν από 65
χρόνια.
«Σε αυτά τα 65 χρόνια οι θερμοκρασίες στο Βοστόκ μεταξύ
Μαρτίου και Οκτωβρίου (σημ. όταν είναι χειμώνας στο νότιο ημισφαίριο) δεν είχαν
ποτέ φτάσει πάνω από -30°C»,
ανέφερε ο ίδιος στην Washington Post.
Από την άλλη, οι μετεωρολογικοί σταθμοί κοντά στον Βόρειο
Πόλο έδειξαν σημάδια τήξης στους πάγους, με ορισμένες θερμοκρασίες να φτάνουν
τους 30 βαθμούς Κελσίου πάνω από τις κανονικές, οι οποίες συνήθως σημειώνονται
πολύ αργότερα μέσα στο έτος.
Την περασμένη Παρασκευή, η Αρκτική στο σύνολό της ήταν κατά 3,4
βαθμούς θερμότερη από όσες θερμοκρασίες είχαν καταγραφεί από το1979-2000, ενώ η
ήπειρος της Ανταρκτικής ήταν περίπου 5 βαθμούς θερμότερη. Συγκριτικά, όλος ο
πλανήτης ήταν μόνο 0,6 βαθμούς Κελσίου θερμότερος.
Όπως αναφέρει ο Guardian, αυτή την εποχή του χρόνου η
Ανταρκτική θα έπρεπε κανονικά να αρχίζει γρήγορα να ψύχεται μετά το καλοκαίρι
της και η Αρκτική να βγαίνει σιγά σιγά από τον χειμώνα της, καθώς οι μέρες
μεγαλώνουν. Το να παρουσιάζουν και οι δύο πόλοι τέτοια επίπεδα θέρμανσης
ταυτόχρονα, είναι ένα γεγονός που δεν έχει καταγραφεί ποτέ ξανά στα χρονικά.
Η ταχεία άνοδος της θερμοκρασίας στους πόλους είναι μια
προειδοποίηση για διαταραχή στα κλιματικά συστήματα της Γης. Πέρυσι, στο πρώτο
κεφάλαιο μιας συνολικής επιστημονικής ανασκόπησης για το κλίμα, η Διακυβερνητική
Επιτροπή για την Κλιματική Αλλαγή προειδοποίησε για πρωτοφανή σήματα θέρμανσης
που ήδη συμβαίνουν και έχουν ως αποτέλεσμα ορισμένες αλλαγές - όπως το λιώσιμο στους
πάγους των πόλων- που θα μπορούσαν να γίνουν γρήγορα μη αναστρέψιμες.
Ο κίνδυνος είναι διπλός: οι καύσωνες στους πόλους είναι ένα
ισχυρό καμπανάκι για τη ζημιά που προκαλεί η ανθρωπότητα στο κλίμα. Από την
άλλη, η τήξη θα μπορούσε να προκαλέσει περαιτέρω αλλαγές που θα επιταχύνουν την
καταστροφή του κλίματος.
Καθώς ο πολικός θαλάσσιος πάγος λιώνει, ιδιαίτερα στην
Αρκτική, αποκαλύπτει μια σκοτεινή θάλασσα που απορροφά περισσότερη θερμότητα
από τον ανακλαστικό πάγο, θερμαίνοντας περαιτέρω τον πλανήτη. Μεγάλο μέρος του
πάγου της Ανταρκτικής καλύπτει τη Γη και όταν αυτός λιώνει ανεβάζει τη στάθμη
της θάλασσας.
Η πραγματικότητα
ξεπέρασε τις προβλέψεις
Οι επιστήμονες προειδοποιούν ότι τα γεγονότα που
εκτυλίσσονται είναι «ιστορικά, πρωτοφανή και δραματικά».
Ο Μάικλ Μαν, διευθυντής του Κέντρου Επιστήμης Συστημάτων Γης
στο Πολιτειακό Πανεπιστήμιο της Πενσυλβάνια, ανέφερε ότι τα ακραία καιρικά
φαινόμενα που καταγράφονται ξεπερνούν τις προβλέψεις σε ανησυχητικό βαθμό.
«Η θέρμανση της Αρκτικής και της Ανταρκτικής είναι λόγος
ανησυχίας και το ίδιο και η αύξηση των ακραίων καιρικών φαινομένων – των οποίων
αυτά αποτελούν ένα παράδειγμα. Τα μοντέλα έκαναν καλή δουλειά προβλέποντας τη
συνολική θέρμανση, αλλά θεωρούμε πλέον ότι τα ακραία φαινόμενα ξεπερνούν τις
προβλέψεις του μοντέλου. Αυτά τα γεγονότα καταδεικνύουν ότι πρέπει να δράσουμε
άμεσα».
Τα τελευταία άνευ προηγουμένου καιρικά μοτίβα ακολουθούν μια
σειρά από ανησυχητικούς καύσωνες το 2021, κυρίως στον Ειρηνικό βορειοδυτικά των
ΗΠΑ, όπου τα προηγούμενα ρεκόρ καταρρίφθηκαν κατά αρκετούς βαθμούς, καθώς οι
θερμοκρασίες έφτασαν κοντά στους 50 βαθμούς Κελσίου.
Ο Μαρκ Μάσλιν, καθηγητής της επιστήμης των Συστημάτων της
Γης στο Πανεπιστημιακό Κολέγιο του Λονδίνου, δήλωσε: «Εγώ και οι συνάδελφοί μου
συγκλονιστήκαμε από τον αριθμό και τη σοβαρότητα των ακραίων καιρικών φαινομένων
το 2021 – τα οποία οδήγησαν απροσδόκητα σε αύξηση κατά 1,2 C. Τώρα έχουμε
θερμοκρασίες ρεκόρ στην Αρκτική το οποίο, για μένα, δείχνει ότι έχουμε εισέλθει
σε μια νέα ακραία φάση κλιματικής αλλαγής πολύ νωρίτερα από ό,τι περιμέναμε».
Το Associated Press ανέφερε ότι ένας μετεωρολογικός σταθμός
στην Ανταρκτική ξεπέρασε το ρεκόρ όλων των εποχών κατά 15 βαθμούς Κελσίου, ενώ
ένας άλλος παράκτιος σταθμός που συνήθιζε να καταψύχεται αυτή την εποχή, ήταν 7
βαθμούς Κελσίου πάνω από το μηδέν. Στην Αρκτική, εν τω μεταξύ, ορισμένα μέρη
ήταν κατά 30 βαθμούς Κελσίου θερμότερα από τον μέσο όρο.
Ο Τζέιμς Χάνσεν, πρώην επικεφαλής επιστήμονας της NASA ο
οποίος ήταν από τους πρώτους που είχαν προειδοποιήσει για την κλιματική αλλαγή
πριν από τρεις δεκαετίες, δήλωσε από την πλευρά του στον Guardian ότι η θερμοκρασία στους πόλους
είναι «ανησυχητική» και ότι οι πάγοι στην Αρκτική αναμένεται φέτος να μειωθούν
τόσο πολύ που μπορεί να σπάσει το ρεκόρ που είχε καταγραφεί πριν από μια
δεκαετία.
«Τα αποτελέσματα από την μείωση του πάγου στους πόλους θα
είναι να εντείνουν την ενεργειακή αστάθεια της Γης που έχει προκληθεί από το
φαινόμενο του θερμοκηπίου», τονίζει.
«Δεν έχω δει ποτέ κάτι τέτοιο στην Ανταρκτική», είπε την
ίδια στιγμή στο Associated Press ο επιστήμονας πάγου του Πανεπιστημίου του
Κολοράντο, Τεντ Σκάμπος, ο οποίος επέστρεψε πρόσφατα από μια αποστολή στην
ήπειρο.
Από την πλευρά του, ο Γουόλτ Μέγιερ, επιστήμονας στο Εθνικό
Κέντρο Δεδομένων Χιονιού και Πάγου στο Μπούλντερ του Κολοράντο ανέφερε στο AP:
«Είναι αντίθετες εποχές. Δεν βλέπετε τον Βορρά και τον Νότο (πόλο) να λιώνουν
ταυτόχρονα. Είναι σίγουρα ένα ασυνήθιστο γεγονός. Είναι πολύ εντυπωσιακό».
Ο Μέγιερ πάντως και ο Μάθιου Λαζάρα, μετεωρολόγος του
Πανεπιστημίου του Ουισκόνσιν εκτιμούν ότι το κύμα θερμότητας είναι ίσως περισσότερο
ένα σπάνιο γεγονός παρά ένα ισχυρό σημάδι κλιματικής αλλαγής. Όπως λέει ο
Μέγιερ αυτό που πιθανότατα συνέβη είναι ότι ένα «μεγάλο ατμοσφαιρικό ποτάμι»
έπεσε πάνω σε ένα κύμα ζεστού και υγρού ανέμου που κατευθυνόταν νότια στον
Ειρηνικό Ωκεανό.
Ωστόσο, αν αυτό επιμείνει τότε θα πρέπει να αρχίσουμε να
ανησυχούμε πραγματικά. «Δεν είναι καθόλου καλό σημάδι όταν αρχίζεις να βλέπεις
τέτοια πράγματα», τονίζει ο Λαζάρα.
Κόκκινος συναγερμός
για την ανθρωπότητα
Τον Αύγουστο του 2021, το Διεθνές Πάνελ για την Κλιματική
Αλλαγή του ΟΗΕ (IPCC)
προειδοποίησε σε μια αναφορά του ότι χωρίς ταχύτατη και ευρείας κλίμακας δράση
ώστε να μειωθούν οι εκπομπές αερίων, οι θερμοκρασίες παγκοσμίως αναμένεται να
αυξηθούν και ίσως να ξεπεράσουν το κρίσιμο όριο των 1,5 βαθμών Κελσίου μέσα στις
επόμενες δύο δεκαετίες.
Ο γενικός γραμματέας του ΟΗΕ, Αντόνιο Γκουτέρες, είχε υποστηρίξει
ότι η αναφορά ήταν «κόκκινος συναγερμός για την ανθρωπότητα».
«Οι συναγερμοί είναι εκκωφαντικοί και τα αποδεικτικά
στοιχεία είναι αδιάψευστα: οι εκπομπές του θερμοκηπίου από την καύση των
ορυκτών καυσίμων και η αποψίλωση των δασών πνίγουν τον πλανήτη μας και θέτουν
δισεκατομμύρια ανθρώπους σε άμεσο κίνδυνο. Η υπερθέρμανση του πλανήτη επηρεάζει
κάθε περιοχή της Γης και πολλές αλλαγές γίνονται μη αναστρέψιμες. Αυτή η
αναφορά πρέπει να αποτελέσει μια προαναγγελία θανάτου για τον άνθρακα και τα
ορυκτά καύσιμα πριν καταστρέψουν τον πλανήτη μας».