Η ιστορία του Χανς Κούλχας. Τρομοκράτησε μια ολόκληρη περιοχή γιατί τον αδίκησαν
«Η αδικία στο τέλος παράγει ανεξαρτησία» έχει πει ο Βολταίρος. Στην περίπτωση του Χανς Κούλχας η αδικία παρήγαγε χάος και θάνατο και στο τέλος της ιστορίας του Γερμανού εμπόρου αποδείχθηκε ακόμα ένα απόφθεγμα του Γάλλου φιλοσόφου. «Είναι επικίνδυνο να έχει δίκιο όταν οι κυβερνώντες έχουν άδικο».
Το περιστατικό
O Χανς Κούλχας γεννήθηκε στις αρχές του 1.500μΧ. Ζούσε στην πόλη Κελν και ήταν έμπορος. Τον Οκτώβριο του 1532 πήγαινε στην διάσημη αγορά της Λειψίας για να πουλήσει την πραμάτεια του. Είχε μαζί του δύο μαύρα άλογα. Πριν φτάσει στη Λειψία έκανε μια στάση στο χωριό Βελάουνε. Τόσο ο ίδιος όσο και τα άλογα είχαν διψάσει. Σε ένα πανδοχείο του χωριού έγινε η συνάντηση που θα άλλαζε τη μοίρα του Κούλχας. Ο τοπικός άρχοντας Γκίντερ φον Τσάσβιτς είδε τα όμορφα άλογα και κατηγόρησε τον έμπορο ότι τα έχει κλέψει. Ο Κούλχας δεν μπορούσε να αποδείξει ότι ήταν δικά του και ο... λόγος του Φον Τσάσβιτς επικράτησε.
Αναγκάστηκε να φύγει και να αφήσει πίσω τα άλογα. Επέστρεψε δύο εβδομάδες μετά μαζί με μάρτυρες αλλά ο άρχοντας του διεμήνυσε πως έπρεπε να του πληρώσει... λύτρα για να πάρει πίσω τα άλογα. Ο έμπορος αναγκάστηκε να πληρώσει και όταν πήγε στο στάβλο να τα παραλάβει διαπίστωσε ότι τα δύο ζώα είχαν ουσιαστικά λιμοκτονήσει. Πήρε τα δύο καχεκτικά πλέον άλογα και επέστρεψε στην Κελν. Ήταν ντροπιασμένος, εξοργισμένος και ζητούσε δικαιοσύνη. Με επιστολές του στις τοπικές αρχές ζήτησε την απολογία του Φον Τσάσβιτς και αποζημίωση για τη ζημιά που του έκανε. Δεν μπορούσε να αποδεχθεί ότι τον κατηγόρησε και του έκλεψε τα άλογα και ήθελε να αποκαταστήσει την τιμή του.
Η υπόθεση έφτασε στο τοπικό δικαστήριο το οποίο δεν πρωτοτύπησε. Αποφάνθηκε υπέρ του άρχοντα και μάλιστα απείλησε τον Κούλχας με φυλάκιση αν δεν πειθαρχούσε. Ο έμπορος όμως δεν το έβαλε κάτω, έφτασε στον άρχοντα όλη της Σαξονίας και του ζήτησε να επιβάλει δικαιοσύνη. Για δύο ολόκληρα χρόνια έψαξε το δίκιο του αλλά αντιμετώπισε αδιαφορία και σε πολλές περιπτώσεις απειλές. Το 1534 αποφάσισε πως ήρθε η ώρα να πάρει πιο δραστικά μέτρα.
Ο στρατός της...
δικαιοσύνης
Ο Κούλχας κήρυξε πόλεμο στον Φον Τσάσβιτς αλλά και ολόκληρη την επαρχία της Σαξονίας. Μια περιοχή που δεν μπορεί να εξασφαλίσει τη δικαιοσύνη και δεν προστατεύει τους κατοίκους της δεν αξίζει να υπάρχει, τόνιζε σε επιστολή του. Συγκέντρωσε μια ομάδα περίπου 300 ατόμων. Αγρότες, έμποροι, εργάτες, υπηρέτες ακόμα και δικαστές και πάστορες στάθηκαν στο πλευρό του. Με τον στρατό της... δικαιοσύνης πλέον έτοιμο ο Κούλχας εξαπέλυσε μια καμπάνια τρόμου σε όλη τη Σαξονία. Στόχος του οι πλούσιοι της περιοχής και όσοι κατείχαν αξιώματα. Έκαιγε τα σπίτια τους και κατέστρεφε τις περιουσίες τους. Ληστείες, απαγωγές, επιθέσεις σε καθημερινή βάση.
Ο Κούλχας και ο στρατός του έγινε ο φόβος και ο τρόμος στη Σαξονία. Ο άρχοντας της επαρχίας, Γιον Φρέντερικ ζήτησε ακόμα και την παρέμβαση του Μαρτίνου Λούθηρου αλλά ούτε αυτός κατάφερε να καταλαγιάζει την οργή του Κούλχας. Τον είχαν αδικήσει και έπρεπε να το πληρώσουν ως το τέλος.
Στον τροχό...
Η αποτυχία των Σαξονικών αρχών να τους περιορίσει έδωσε στο στρατό της... δικαιοσύνης αυτοπεποίθηση και άρχισαν να επιτίθενται και στην επαρχία του Βραδενβούργου. Η προσπάθεια να ληστέψουν ένα φορτίου ασημιού ήταν και το μεγάλο τους λάθος. Ο στρατός του Βραδενβούργου τους αναχαίτισε, σκότωσε πολλούς και συνέλαβε κάποιους άλλους. Ο Κούλχας προσπάθησε να διαφύγει αλλά τον εντόπισαν ενώ κρυβόταν σε ένα σπίτι. Τον Μάρτιο του 1540 κάθισε στο εδώλιο και καταδικάστηκε σε θάνατο. Ο δικαστής του ανακοίνωσε ότι λόγω του μεγέθους των εγκλημάτων του δεν θα τον αποκεφάλιζαν με ξίφος αλλά θα τον εκτελούσαν στον τροχό. Στις 22 Μαρτίου 1540 ο δήμιος έσπασε τα πόδια και τα χέρια του Κούλχας χτυπώντας τον με έναν τροχό άμαξας. Στη συνέχεια τον αποτελείωσε με ένα χτύπημα του τροχού στο λαιμό. Το νεκρό σώμα του εμπόρου δέθηκε στον τροχό ο οποίος τοποθετήθηκε σε έναν πάσαλο. Έτσι γράφτηκε ο επίλογος του εμπόρου που έγινε αρχηγός συμμορίας γιατί δεν μπορούσε να βρει δικαιοσύνη.
Το βιβλίο
Η ιστορία του Χαν Κούλχας ήταν γνωστή σε τοπικό επίπεδο έως το 1810 όταν ο Χάινριχ φον Κλάιστ κυκλοφόρησε το βιβλίο του «Νουβέλες» στο οποίο συμπεριλαμβανόταν η ιστορία «Μίχαελ Κούλχας» η οποία ήταν βασισμένη στην υπόθεση του Γερμανού εμπόρου.
Το έργο του Φον Κλάιστ έγινε διάσημο σε όλη την Ευρώπη και ακόμα και στις μέρες μας θεωρείται πρωτοποριακό για τον τρόπο γραφής του. Το «Μίχαελ Κούλχαας» ήταν μια από τις αγαπημένες νουβέλες του Φραντς Κάφκα. Μάλιστα ο γεννημένος στην Πράγα συγγραφέας αφιέρωσε μια από τις δύο δημόσιες εμφανίσεις που είχε κάνει στο να διαβάσει ένα απόσπασμα από το συγκεκριμένο έργο. «Δεν μπορώ ούτε καν να το σκεφτώ χωρίς να συγκινηθώ και να ενθουσιαστώ» είχε δηλώσει χαρακτηριστικά.
Η νουβέλα έγινε ταινία αρχικά το 1969 με τίτλο Michael Kohlhaas – der Rebell. Το 2013 επανήλθε στο προσκήνιο με το Γαλλογερμανικό φιλμ «Age of Uprising: The Legend of Michael Kohlhaas». Τον πρωταγωνιστικό ρόλο είχε ο Μαντς Μίκελσεν (βασική φωτό).