Τι θα μπορούσε να κάνει ανθρώπους που πιστεύουν ότι η Γη είναι επίπεδη να αλλάξουν την ιδεολογία τους; Άνθρωποι που το έζησαν απαντούν
Στην εποχή του διαδικτύου είναι πολύ πιο συχνό οι άνθρωποι να «μαγευτούν» από μια θεωρία συνωμοσίας – ή και πολλές μαζί ταυτόχρονα. Έτσι, υπάρχουν αυτοί που θεωρούν ότι τα εμβόλια προκαλούν αυτισμό και μετάλλαξη του DNA, άλλοι που πιστεύουν ότι μια σέχτα παιδόφιλων σατανιστών κυβερνά τον πλανήτη (βλέπε QAnon) κι άλλοι που θεωρούν ότι το δίκτυο 5G ήρθε για να καταστρέψει το ανθρώπινο είδος. Από την άλλη υπάρχουν κι όσοι είναι πεπεισμένοι ότι η γη είναι… επίπεδη!
Συνήθως οι άνθρωποι που τάσσονται υπέρ κάποιας θεωρίας
συνωμοσίας μένουν σθεναρά προσκολλημένοι σε αυτή ακόμα κι όταν όλα δείχνουν ότι
κάνουν λάθος. Προτιμούν να ερμηνεύσουν τα δεδομένα με τρόπο που θα εξυπηρετεί τον
τρόπο σκέψης τους κι αν αυτό δεν γίνεται επιλέγουν να τα παραβλέψουν ώστε τίποτα
να μην χαλάσει το αφήγημα που πιστεύουν. Μια μικρή μειονότητα ωστόσο καταφέρνει
μερικές φορές να βγάλει τις παρωπίδες, να κάνει την αυτοκριτική της και να
παραδεχτεί ότι αυτό που υποστήριζε με μανία ήταν τελικά ένα ψέμα. Τι μπορεί να
κάνει ανθρώπους που πίστευαν τόσο έντονα μια θεωρία συνωμοσίας να αλλάξουν
γνώμη; Αυτήν την απορία είχε ένας χρήστης του Reddit και πριν
οχτώ μήνες άνοιξε ένα thread στην πλατφόρμα κάνοντας μια απλή ερώτηση:
Μέχρι σήμερα πάνω από 3.500 σχόλια έχουν γραφτεί κάτω από το
ερώτημα αυτό με ορισμένους να μοιράζονται τις δικές τους εμπειρίες σχετικά με
το πώς οι ίδιοι ή γνωστοί τους είδαν την αλήθεια. Αυτές είναι μερικές από τις πιο
χαρακτηριστικές.
Ο ναυτικός που έψαχνε
την αλήθεια
Ο χρήστης TrungusMcTungus έγραψε:
«Έχω έναν γνωστό που γνώρισα στο Ναυτικό, ο οποίος
κατατάχθηκε μόνο και μόνο για να δει ότι η Γη είναι επίπεδη ενώ ταξίδευε στην
θάλασσα. Κάθε μέρα χαρτογραφούσε την τοποθεσία του πλοίου, την ταχύτητα, την
κατεύθυνση, κ.λπ., ώστε να μπορέσει να φτιάξει έναν χάρτη της διαδρομής. Τελικά
συνειδητοποίησε ότι η διαδρομή που ακολουθούσε το πλοίο θα ήταν αδύνατη αν η Γη
ήταν επίπεδη, βάσει της απόστασης που κάλυπταν σε σχέση με την ταχύτητα που
είχαν. Όταν τελικά άρχισαν να του δημιουργούνται υποψίες, ο αρχικελευστής του
καραβιού προσπάθησε να του δείξει ότι η γη είναι στρογγυλή δίνοντάς του τα κιάλια
και εξηγώντας του ότι αν η γη ήταν επίπεδη θα έπρεπε να δει την στεριά στην οποία
κατευθύνονταν, αλλά δεν μπορούσε να δει τίποτα πέρα από τον ορίζοντα. Μετά από
αυτό πείστηκε τελείως».
Το συγκεκριμένο σχόλιο έχει λάβει τις περισσότερες θετικές ψήφους
και ο χρήστης λίγο μετά επανήλθε με μια νέα ενημέρωση:
«Δεν θέλησε να ταξιδέψει απλώς με ένα καράβι πχ σε μια
κρουαζιέρα (για να πειστεί) επειδή ήταν σίγουρος ότι αν δεν ήταν μέλος του
πληρώματος του καραβιού, το πλήρωμα θα του έλεγε ψέματα μιας και θα ήταν
πληρωμένο από την κυβέρνηση. Επίσης, ο αρχικελευστής του προσπάθησε πολλές φορές
να του αποδείξει την καμπυλότητα της γης, αλλά μέχρι ο ίδιος να
συνειδητοποιήσει ότι το καράβι δεν θα μπορούσε να ταξιδέψει με αυτόν τον τρόπο
αν η γη δεν ήταν στρογγυλή, ήταν πεπεισμένος ότι η καμπυλότητα ήταν μια
ψευδαίσθηση. Ο τύπος είναι ακόμα στο Ναυτικό και είναι ένας πολύ πετυχημένος
μηχανικός και ένας πολύ καλός ναυτικός. Πλέον πιστεύει ότι η Γη είναι στρογγυλή».
Γεννημένος μες στις συνωμοσίες
Ο SW_Shadow έγραψε:
«Μεγάλωσα σε μια «τρελή»
σιωνιστική-ευαγγελική-χωρίς-συγκεκριμένο-δόγμα χριστιανική οικογένεια. Οι θεωρίες
που πίστευε κατά καιρούς η μαμά μου ή πιστεύει μέχρι και τώρα περιλάμβαναν:
ίαση μέσω της πίστης/προσευχής, δημιουργισμό (η θεωρία της δημιουργίας του
κόσμου από μια θεϊκή οντότητα πριν από 6.000-10.000 χρόνια), ύπαρξη πνευματικού
πόλεμου, είναι κατά των εμβολίων, είναι κατά των αντιβιοτικών και κατά των
γιατρών (προτίμηση σε φυτοθεραπεία και φυσιοπάθεια) και φυσικά πιστεύει ότι η Γη είναι επίπεδη.
Άκουγα και πίστευα όλα αυτά από τα 3 μου ως τα 12, αλλά
άρχισα να «λογικεύομαι» γύρω στα 12-13 μου και σταδιακά έμαθα ότι όλα τα
παραπάνω ήταν απλώς βλακείες. Όταν ήμουν 12, η μαμά μου (που έχει τελειώσει το
Λύκειο) αποφάσισε ότι το καλύτερο για τα παιδιά της ήταν η κατ’ οίκον
διδασκαλία. Αυτό στην πραγματικότητα με βοήθησε να μάθω μερικές πολύ σημαντικές
οικουμενικές αλήθειες για τον εαυτό μου. Μέχρι να ξεκινήσω την κατ’ οίκον
διδασκαλία φοιτούσα σε ιδιωτικά χριστιανικά σχολεία, τα οποία προωθούσαν τις ιδέες
του δημιουργισμού και της επίπεδης γης.
Ένα πράγμα που πρέπει να ξέρετε για την μαμά μου είναι ότι
είναι μια βαριεστημένη νάρκισσος με ψευδαισθήσεις και ποτέ τίποτα δεν είναι
δικό της λάθος. Δεν ήταν δικό της λάθος όταν αποτύγχανε να ξυπνήσει για να μας διδάξει
και κοιμόταν μετά τη 1 τα μεσάνυχτα κάθε βράδυ. Δεν ήταν δικό της λάθος που
μέναμε με σχεδόν καθόλου ασκήσεις να κάνουμε μετά από τριάντα λεπτά κάθε μέρα. Δεν
ήταν δικό της λάθος που τελικά άφησε εμένα, το μεγαλύτερο παιδί της, να διδάξω
τα άλλα μου αδέρφια. Δεν ήταν δικό της λάθος που η μικρότερη κόρη της δεν ήξερε
να διαβάζει όταν υποτίθεται ότι ήταν στην τρίτη τάξη. Δεν ήταν δικό της λάθος που
η μόνη πηγή ενημέρωσης μετά τα βιβλία με τα οποία ασχολιόμασταν λίγα λεπτά κάθε
μέρα ήταν η τηλεόραση.
Δεν ήταν λάθος της μαμάς μου που η επιστήμη στο κανάλι Discovery και άλλα
επιμορφωτικά κανάλια μου απέδειξαν ότι η Γη είναι στρογγυλή και ηλικίας πάνω
από τέσσερα δισεκατομμύρια χρόνια, ότι δεν υπήρχαν δεινόσαυροι στην Κιβωτό του
Νώε και ότι τα αντιβιοτικά είναι καλά, όταν χρησιμοποιούνται σωστά».
Επίπεδη Γη και Τραμπ
Η Seaotter_toebeans έγραψε:
«Ο σύζυγός μου είχε παγιδευτεί για λίγο σε μια μαύρη τρύπα
στο YouTube με βίντεο για την επίπεδη Γη. Με είχε τρελάνει. Πρόσφατα ανακάλυψα
ότι άλλαξε γνώμη. Ο λόγος; Ανακάλυψε ότι η πλειονότητα των υποστηρικτών της
επίπεδης Γης είναι Τραμπιστές με ακραίες πολιτικές απόψεις που συμφωνούν με τις
ηλίθιες ιδέες του Τραμπ. Η θεωρία πέθανε για τον σύζυγό μου εκείνη την ημέρα».
Το βίντεο που τον
έσωσε
Ο I_literally_can_not
έγραψε:
«Δεν ήμουν ακριβώς υποστηρικτής της Επίπεδης Γης, αλλά όταν
ήμουν πιο νέος πίστευα σχεδόν σε ό,τι έβρισκα στο διαδίκτυο: κοίλη γη, επίπεδη
γη, είμαστε στην πραγματικότητα εντός της κοίλης γης κλπ κλπ.
Έβρισκα και έχανα συνεχώς την πίστη μου σε αυτές τις θεωρίες
μέχρι που είδα ένα βίντεο με ένα πείραμα. Σε αυτό μια ομάδα ανθρώπων πέταξε με
ένα ελικόπτερο πολύ μακριά πάνω από τον ωκεανό και μια άλλη ομάδα ανθρώπων το
παρακολουθούσε με ένα τηλεσκόπιο καθώς χαμήλωνε σιγά σιγά προς τον ορίζοντα. Εξαφανίστηκε
πίσω από τον ορίζοντα καθώς το ελικόπτερο βρισκόταν σε μια αρκετά μεγάλη
απόσταση από το έδαφος. Αυτό το βίντεο έληξε για τα καλά αυτή τη φάση των
συνωμοσιών που περνούσα».
Με τη βοήθεια του
φίλου
Ο hasslesass έγραψε:
«Όχι εγώ, αλλά ο καλός μου φίλος και συγκάτοικος έπεσε στην
μαύρη τρύπα της θεωρίας για την επίπεδη Γη στο πανεπιστήμιο. Ξεκίνησε σαν
αστείο, αλλά τελικά μπλεκόταν σε αυτό όλο και πιο πολύ.
Τελικά, τον προκάλεσα να κάνουμε ένα πείραμα ώστε να δούμε
τι ισχύει από μόνοι μας. Πήγαμε στις αντίθετες κατευθύνσεις της ακτής ενός μεγάλου
κολπίσκου. Είχε υπολογίσει την υποτιθέμενη καμπυλότητα της Γης και είχε καταλάβει
από την απόσταση μεταξύ μας- εγώ στην μια πλευρά και αυτός στην άλλη- ότι θα
έπρεπε να έχουμε μερικά μέτρα νερού ανάμεσά μας. Πήραμε και οι δύο ισχυρά πράσινα
λέιζερ που είχε καταφέρει να βρει πριν καιρό από την Κίνα. Μιλώντας στο
τηλέφωνο θα έριχνα το λέιζερ στον αέρα προσέχοντας να αποφύγω ελικόπτερα και
αεροπλάνα. Όταν θα με έβλεπε θα έριχνε κι αυτός το λέιζερ στον ουρανό και θα το
χαμήλωνε σιγά σιγά μέχρι να εξαφανιστεί ή να με χτυπήσει. Αν με χτυπούσε, η γη
θα ήταν πιθανότατα επίπεδη. Τελικά, εξαφανιζόταν περίπου 3 μέτρα πάνω από το
κεφάλι μου κάθε φορά. Τελικά το παραδέχτηκε και προχωρήσαμε παρακάτω με
εξαίρεση μια μικρή χρονική περίοδο που νόμιζε ότι το φως διαθλούνταν εξαιτίας
του νερού».
Με τη βοήθεια των γνώσεων
Ο EchoBladeMC έγραψε:
Η μητέρα μου πάντα έμπλεκε σε τρελές θεωρίες συνωμοσίας και
κάποια στιγμή ανακάλυψε την θεωρία της Επίπεδης Γης. Μου είπε γι’ αυτή και ενώ
αρχικά ήμουν σκεπτικός, τελικά αποφάσισα να δώσω μια ευκαιρία. Τα βίντεο που
μου έδειξε ήταν πολύ πειστικά και χρησιμοποιούσαν μερικά επιστημονικά δεδομένα
για να εξηγήσουν φαινόμενα που βλέπουμε
στη Γη και θα μπορούσαν να συμβούν αν η Γη ήταν επίπεδη, όπως η ατμοσφαιρική
διάθλαση που «εξαφανίζει» τον Ήλιο πίσω από τον ορίζοντα.
Ωστόσο, ποτέ δεν αποδέχθηκα πλήρως τη θεωρία καθώς είχα μια
αρκετά καλή γνώση αστρονομίας και δεν μπορούσα να καταλάβω πώς μερικά φαινόμενα
θα μπορούσαν να γίνουν σε μια επίπεδη Γη. Για παράδειγμα, ξέρουμε ότι υπάρχουν
δύο ημισφαίρια αστεριών που μπορούν να παρατηρηθούν από τη Γη, στον βόρειο και
στον νότιο ουρανό. Έχει καταγραφεί πλήρως κατά τη διάρκεια της ιστορίας. Αλλά αν
η Γη είναι επίπεδη, δεν θα έπρεπε να βλέπουμε μόνο ένα ημισφαίριο αστεριών σε
όποιο σημείο της Γης κι αν βρισκόμαστε; Και μετά υπήρχαν και ορισμένες τελείως
ανοησίες όπως ότι η Σελήνη παράγει μόνη της το φως, παρόλο που είναι φανερές οι
σκιές στους κρατήρες της.
Κάνοντας αυτές τις ερωτήσεις η μητέρα μου τελικά
συνειδητοποίησε ότι η θεωρία της επίπεδης Γης δεν έβγαζε κανένα νόημα. Ο τρόπος
σκέψης μου όταν προσέγγισα τη θεωρία ήταν ο εξής: «Μπορούμε να κάνουμε
παρατηρήσεις σχετικά με το πώς συμπεριφέρονται τα πράγματα και να βρούμε
διαφορετικές εξηγήσεις για το τι τα προκαλεί. Οπότε ας συγκρίνουμε τις θεωρίες της
επίπεδης και της στρογγυλής Γης και να δούμε ποια το εξηγεί καλύτερα. Και οι
δυο καταλήξαμε στο συμπέρασμα ότι η θεωρία της επίπεδης Γης δεν μπορεί να
εξηγήσει πολλά από τα φαινόμενα που βλέπουμε στη Γη και αρκετές εβδομάδες μετά
κατέληξε να βλέπει βίντεο με έναν πιλότο που αποδείκνυε ότι η Γη δεν είναι
επίπεδη και μου έδειξε κι εμένα μερικά.
Πιστεύω μέσα μου ότι κι αυτή κατανοούσε πώς λειτουργεί το
ηλιακό σύστημα, μιας και δίδασκε φυσική σε δημοτικό σχολείο. Έχω ακόμα ένα
μοντέλο του ηλιακού συστήματος που είχα φτιάξει μαζί της όταν ήμουν παιδί. Οπότε
το να απορρίψει την θεωρία της επίπεδης Γης ήταν πιθανότατα ευκολότερο γι’
αυτήν από κάποιον που δεν ξέρει για τις φάσεις του φεγγαριού ή την περιστροφή της
Γης ή τίποτα απ’ αυτά. Πολλοί υποστηρικτές της θεωρίας της επίπεδης Γης έχουν
βασική έλλειψη κάποιων γνώσεων και η συγκεκριμένη θεωρία γεμίζει το κενό της άγνοιάς
τους».
Τελικά, αλλάζουν;
Οι περισσότερες απαντήσεις ήρθαν από ανθρώπους που είναι
φανερό ότι ποτέ δεν είχαν πιστέψει φανατικά στην θεωρία της επίπεδης Γης και
όταν είδαν πραγματικά δεδομένα μπροστά τους συνειδητοποίησαν την πλάνη στην
οποία είχαν βρεθεί. Πουθενά δεν υπάρχει μαρτυρία από κάποιον «σκληροπυρηνικό»
οπαδό της θεωρίας κι αυτό πιθανόν αποδεικνύει πόσο δύσκολο είναι να βγει κάποιος
από την «μαύρη τρύπα» των ακραίων θεωριών. Όλη η αλήθεια πιθανότατα
περικλείεται στην ανάρτηση ενός άλλου χρήστη του Reddit, με το όνομα _Nyarlethotep_Report,
ο οποίος έγραψε:
«Αμφιβάλλω αν θα βρεθούν πολλοί, ή έστω λίγοι, οπαδοί της επίπεδης
Γης που έχουν αναθεωρήσει. Για ανθρώπους που έχουν παγιώσει τόσο πολύ αυτήν την
ιδεολογία τους, η θεωρία της επίπεδης Γης δεν είναι απλώς κάτι που πιστεύουν,
είναι αυτό που είναι οι ίδιοι. Έχουν φίλους που είναι οπαδοί της επίπεδης Γης,
ακούν εκπομπές podcast
για την επίπεδη Γη, βλέπουν στο YouTube
βίντεο για την επίπεδη Γη και φορούν ρούχα με την επίπεδη Γη στις συναντήσεις
τους με άλλους οπαδούς της επίπεδης Γης. Ακόμα και αν βαθιά μέσα του κάποιος
από αυτούς είχε κάποια «επιφοίτηση» και συνειδητοποιούσε ότι κάνει λάθος,
φανταστείτε πόσο δύσκολο θα ήταν να απορρίψει όλες αυτές τις σχέσεις, την
κοινότητα στην οποία ανήκει και τους φίλους με τους οποίους συνδέεται εξαιτίας αυτής
της κοινής πεποίθησης. Είναι εξίσου δύσκολο όσο και για τους ανθρώπους που δεν
μπορούν να φύγουν εύκολα από σέχτες ή ακραίες θρησκευτικές ομάδες ή πολιτικά
κόμματα».