Η ιστορία πίσω από τον «έρωτα» των Αμερικάνων για τα όπλα

Η ιστορία των ΗΠΑ χτίστηκε πάνω στα όπλα και ένα μεγάλο μέρος των πολιτών της φαίνεται ότι δεν μπορεί να γυρίσει σελίδα

Ένα μεγάλος μέρος των Αμερικανών είναι βαθιά συνδεδεμένο με τα όπλα τους. Η δεύτερη τροπολογία του Συντάγματος κατοχυρώνει σε κάθε ενήλικο Αμερικανό πολίτη το δικαίωμα να έχει το δικό του όπλο για να προστατεύεται. Αν και σε κάθε πολιτεία υπάρχουν διαφοροποιήσεις σχετικά με την ευκολία με την οποία μπορεί κάποιος να αγοράσει όπλο, σε καμία δεν απαγορεύεται αυστηρά. Όσο και αν στην δική μας πλευρά του Ατλαντικού η εμμονή των Αμερικανών με τα όπλα μοιάζει ακατανόητη, για να μπορέσει κάποιος να την καταλάβει θα πρέπει να ταξιδέψει αρκετά χρόνια πίσω στον χρόνο.

Άγρια Δύση

Βρισκόμαστε στο 1844 και οι ΗΠΑ  με λιγότερο από έναν αιώνα ανεξάρτητης ζωής προσπαθούν ακόμα να διαμορφωθούν. Στις 8 Ιουνίου, στην τότε Δημοκρατία του Τέξας που μόλις είχε αυτονομηθεί από το Μεξικό μια ομάδα 15 ένοπλων Τεξανών σερίφηδων προσπαθούν να περάσουν από την άγρια περιοχή του Hill Country που ζουν πολλές ομάδες Ινδιάνων Κομάντσι. Τους έχουν αντιμετωπίσει πολλές φορές στο παρελθόν και οι Τεξανοί φεύγουν πάντα αποδεκατισμένοι καθώς ακόμα και τα καλύτερα όπλα που μπορούσαν να έχουν χρειάζονται περίπου 30 δευτερόλεπτα μέχρι να επαναγεμιστούν. Την ίδια στιγμή, οι πάντα υπεράριθμοι Κομάντσι πάνω στα άλογά τους τούς ρίχνουν 20 με 30 βέλη το λεπτό. Πριν καν προλάβει να επαναγεμίσει το όπλο του ύστερα από μια μόνο ρίψη, ο ρέιντζερ πιθανότατα θα ήταν ήδη νεκρός.

Ωστόσο, εκείνη την ημέρα όλα αλλάζουν. Οι Κομάντσι αιφνιδιάζονται καθώς οι λευκοί τους πυροβολούν επανειλημμένα με ένα όπλο χωρίς να σταματούν πριν αδειάσουν και τις πέντε σφαίρες κάθε επανάληψης. Οι Ινδιάνοι δέχονται «από μια σφαίρα για κάθε δάχτυλο του χεριού», όπως θα πει αργότερα ένας από τους επιζώντες Κομάντσι στους αρχηγούς του. Η μέρα αυτή ήταν μια πανωλεθρία για τους Κομάντσι, αλλά αποτέλεσε ταυτόχρονα την αρχή μιας νέας εποχής.

Στο επεισόδιο της 8^ης Ιουνίου 1844 δοκιμάζεται για πρώτη φορά ένα όπλο που θα αποτελέσει τομή σε όλη την ιστορία των ΗΠΑ. Είναι το ρεβόλβερ που σχεδίασε και πατεντάρισε πριν από οχτώ χρόνια ένας νεαρός από το Κονέκτικατ, ο Σάμιουελ Κολτ. Με τον περιστρεφόμενο κύλινδρό του επέτρεπε για πρώτη φορά ένα όπλο να έχει ταυτόχρονα πέντε σφαίρες (αργότερα θα γίνονταν έξι) έτοιμες για να ρίξουν η μια μετά την άλλη.

«Αυτή είναι η πρώτη δραστική προσαρμογή που κάνει ο αμερικανικός λαός καθώς μετακινείται προς τα δυτικά. Η ιστορία αυτής της προσαρμογής είναι και η ιστορία του ρεβόλβερ», γράφει το 1931 ο Τεξανός ιστορικός Γουόλτερ Πρέσκοτ στην ιστορία της Αμερικανικής Δύσης.

Η περίφημη ρήση ότι ο «Θεός δημιούργησε τους ανθρώπους, αλλά ο Σάμιουελ Κολτ τους έκανε ίσους» αποτυπώνει σε μεγάλο βαθμό τον τρόπο με τον οποίο έβλεπαν τα πράγματα οι Αμερικανοί του 19^ου αιώνα. Τα όπλα του Κολτ και όσων ακολούθησαν έδωσαν σε άντρες, αλλά και γυναίκες που προμηθεύονταν εξίσου όπλα, την αυτοπεποίθηση να μεταβούν σε περιοχές όπου οι «εχθροί» ήταν πολλοί περισσότεροι και πιο δυνατοί. Τα νέα όπλα επέτρεπαν πλέον στους ανθρώπους να ταξιδεύουν μόνοι τους, αλλά με ασφάλεια, σε άγρια ανεξερεύνητα τοπία μέσω της διαδρομής του Όρεγκον, μιας διαδρομής που ξεκινούσε από τον ποταμό Μιζούρι και έφτανε ως τις ακτές του Ειρηνικού Ωκεανού στο Όρεγκον για την ανεύρεση μιας καλύτερης ζωής. Δεν είναι τυχαίο ότι την ίδια σχεδόν χρονιά η διαδρομή αυτή κατακλύζεται από κόσμο. Χιλιάδες Αμερικανοί ξεκινούσαν το μεγάλο ταξίδι από το κέντρο προς τη Δύση για να βρουν χρυσό και γούνες, να δημιουργήσουν τις δικές τους φάρμες και τις δικές τους επιχειρήσεις. 

Αν και σήμερα στις ΗΠΑ υπάρχει έντονη συζήτηση κατά πόσο όλοι αυτοί είχαν δικαίωμα να πάρουν εδάφη που στην πραγματικότητα άνηκαν κατά κύριο λόγο στους ιθαγενείς, είναι αδιαμφισβήτητο ότι το ταξίδι με το άλογο και το κάρο ή ακόμα και με τα πόδια σε αυτές τις περιοχές έκρυβε τεράστιους κινδύνους. Από τα άγρια ζώα μέχρι και τις όχι τόσο συχνές, αλλά σίγουρα θανατηφόρες, επιθέσεις των ιθαγενών, οι πιονέροι αυτοί έπρεπε να βρίσκονται σε επιφυλακή σε κάθε σημείο της διαδρομής που έφτανε μέχρι και τα 3.500 χιλιόμετρα. Εξάλλου, ένας ακόμα κίνδυνος ήταν οι υπόλοιποι λευκοί ταξιδιώτες που μπορεί να απειλούσαν να τους κλέψουν όσα αυτοί είχαν ήδη κατακτήσει.

Δικαίωμα στην προστασία

Η έλευση των γρήγορων όπλων και η μαζική και φθηνή παραγωγή τους έδωσε την δυνατότητα στους Αμερικάνους να επεκταθούν και να προστατευθούν σε έναν κόσμο που ήταν πολύ άγριος. Η Δεύτερη Τροπολογία του Συντάγματος των ΗΠΑ που υπήρχε ήδη από το 1791 και όριζε ότι ο καθένας μπορεί να φέρει όπλο για την προστασία της οικίας του και της προσωπικής του ακεραιότητας απέκτησε πλέον ακόμα μεγαλύτερη βαρύτητα.

Η εφεύρεση του Κολτ οδήγησε φυσικά από την άλλη και σε μια τεράστια αχρείαστη αιματοχυσία. Διευκόλυνε την σφαγή και τον πλήρη σχεδόν αφανισμό των Ιθαγενών της Αμερικής- αντρών, γυναικών και παιδιών- από τα χέρια του αμερικανικού στρατού που πλέον με τα νέα όπλα ανά χείρας έμοιαζε αήττητος. Αν το ρεβόλβερ του Κολτ έδωσε την δυνατότητα στους Αμερικάνους να προωθηθούν σε νέα μέρη και να εξελιχθούν, την ίδια στιγμή αποτέλεσε και μια ντροπιαστική τροχοπέδη στην εξέλιξη του ανθρώπινου είδους με την κληρονομία που άφησε πίσω του για τα επόμενα ακόμα πιο θανατηφόρα όπλα που ακολούθησαν.

Φυσικά, μιλάμε για μια τελείως διαφορετική εποχή με τελείως διαφορετικά δεδομένα. Οι πρώτες πελάτες των όπλων του Κολτ ήταν κυρίως απλοί άνθρωποι που προσπαθούσαν να βρουν έναν τρόπο να αντιμετωπίσουν έναν υπαρκτό κίνδυνο ή ακόμα και για να κυνηγήσουν και να βάλουν στο πιάτο τους το φαγητό της ημέρας. Σήμερα, η πρωτοπορία του όπλου του Κολτ μπορεί από κάποιους να ερμηνευθεί ως απόδειξη της αμερικανικής  επινοητικότητας και εφευρετικότητας σε καταστάσεις κινδύνου, ενώ από άλλους ως η αρχή ενός μόνιμου κακού που περιλαμβάνει αναίτιες αιματοχυσίες, σφαγές και αμέτρητους θανάτους.

Η οπλοκατοχή σήμερα

Οι ΗΠΑ παραμένουν η μοναδική σχεδόν χώρα στον δυτικό κόσμο που επιτρέπει τόσο ελεύθερα την χρήση όπλων από τον καθένα. Οι πολίτες είναι μοιρασμένοι και το θέμα της οπλοκατοχής παραμένει ένα από τα πιο διχαστικά και πολυσυζητημένα θέματα στις ΗΠΑ εδώ και δεκαετίες.

Οι υπερασπιστές της Δεύτερης Τροπολογίας, συχνά υποστηρικτές του Ρεπουμπλικανικού Κόμματος,  επιμένουν ότι είναι αναφαίρετο δικαίωμα του καθενός να έχει ένα τουλάχιστον όπλο στην ιδιοκτησία του και πολλές φορές σε ορισμένες πολιτείες μπορεί κάποιος να αγοράσει όπλο μαζί με τις.. τσίχλες του. Από την άλλη όσοι καταφέρονται εναντίον της οπλοκατοχής και ζητούν αυστηροποίηση του νόμου, συχνά υποστηρικτές του Δημοκρατικού Κόμματος, τονίζουν την έξαρση της βίας και των θανατηφόρων πυροβολισμών που καταγράφονται σε όλη τη χώρα. Πιο χαρακτηριστικό παράδειγμα οι δεκάδες σφαγές σε σχολεία που έχουν καταγραφεί κυρίως από μαθητές που είχαν εύκολη πρόσβαση σε όπλα μέσα στο ίδιο τους το σπίτι.

Σήμερα, οι 3 στους 10 ενήλικες Αμερικανοί δηλώνουν ότι έχουν στην κατοχή τους ένα τουλάχιστον όπλο, ενώ ένα επιπλέον 11% δηλώνει ότι ζει μαζί με κάποιον που έχει όπλο, σύμφωνα με την έρευνα του Pew Research Center του 2017. Μάλιστα, απ’ όσους έχουν όπλα το 66% δηλώνει ότι έχει περισσότερα από ένα, ενώ το 29% δηλώνει ότι έχει πάνω από πέντε όπλα. Το 73% όσων έχουν όπλα λένε ότι δεν μπορούν να φανταστούν τον εαυτό τους χωρίς αυτά.

Άσχετα όμως από το αν διαθέτουν οι ίδιοι όπλο, το 48% των Αμερικανών δηλώνει ότι μεγάλωσαν σε ένα σπίτι που υπήρχε όπλο, ενώ το 59% έχει φίλους που κατέχουν όπλα. Εξάλλου, το 72% των ενηλίκων Αμερικάνων δηλώνει ότι έχει ρίξει τουλάχιστον μια φορά στη ζωή του με όπλο.

Ο συχνότερος λόγος για τον οποίο υποστηρίζουν ότι διαθέτουν όπλο είναι η προστασία σε ποσοστό 67%. Ένα μικρότερο ποσοστό στο 38% δηλώνει ότι το χρησιμοποιεί για κυνήγι, ένα 30% για άθληση, ένα 13% ως συλλογή και ένα 8% ως εργαλείο δουλειάς.

Πάντως, το 60% των Αμερικανών το 2019 υποστήριζε ότι οι νόμοι για την οπλοκατοχή πρέπει να γίνουν αυστηρότεροι έναντι 52% που το υποστήριζε το 2017. Από αυτούς το συντριπτικό 86% ανήκει στο Δημοκρατικό Κόμμα ή είναι Ανεξάρτητοι και το 31% ανήκουν στο Ρεπουμπλικανικό Κόμμα. Εξάλλου, το 44% των Αμερικανών δηλώνει ότι γνωρίζει κάποιον που έχει πυροβοληθεί τυχαία ή επίτηδες.

Το αν θα αλλάξει κάτι στο άμεσο μέλλον σχετικά με την οπλοκατοχή στις ΗΠΑ είναι μάλλον αμφίβολο. Έξαλλου, η πολύ ισχυρή ένωση υπέρ της οπλοκατοχής National Rifle Association με τις πολλές πολιτικές διασυνδέσεις κάνει τα πάντα για να σιγουρέψει ότι κάτι τέτοιο δεν θα συμβεί. Αν και έχουν περάσει αιώνες από τότε που οι πιονέροι προσπαθούσαν να επιβιώσουν μέσα στην Άγρια Δύση πολλοί σύγχρονοι Αμερικάνοι φαίνεται ότι νιώθουν πως βρίσκονται ακόμα εκεί.