Μέχρι χθες ήταν οι παρανοϊκοί που μάζευαν προμήθειες για μια αποκάλυψη ζόμπι. Σήμερα, όλο και περισσότερος κόσμος καταφεύγει σε αυτούς για βοήθεια και οι επιχειρήσεις των preppers ανθούν
Στα υπόγεια των σπιτιών μιας ομάδας ανθρώπων δεκάδες ράφια
είναι φορτωμένα με όλα τα είδη πρώτης ανάγκης: ζυμαρικά, κονσέρβες, καθαρό
νερό, αλλά και αντιασφυξιογόνες μάσκες, κουβέρτες, φακούς, μπαταρίες ακόμα και
ζωντανές κότες. Είναι οι preppers
(σε ελεύθερη μετάφραση οι «προετοιμασμένοι») και είναι οι άνθρωποι που έχουν
προετοιμαστεί για κάθε είδους καταστροφή.
Ως τώρα οι άνθρωποι αυτοί που προετοιμάζονταν μανιωδώς για
το τέλος του κόσμου – όπως κι αν ερχόταν αυτό- αντιμετωπίζονταν ως γραφικοί. Ωστόσο
με την έλευση της επιδημίας του Covid-19
πολλοί… απλοί πολίτες σπεύδουν να ενημερωθούν από τους preppers για όλα όσα πρέπει να κάνουν ώστε
να επιβιώσουν από αυτή. Κι όχι μόνο. Οι πιο οργανωμένοι preppers μέσα
από τα eshop τους πουλούν σε απλό κόσμο εφόδια επιβίωσης δημιουργώντας
μια ιδιαίτερη ανθηρή επιχείρηση.
Ποιοι είναι οι preppers
Το κίνημα για την «Προετοιμασία για το Τέλος του Κόσμου» δεν
είναι κάτι καινούργιο. Η κοινότητα των preppers, όπως ονομάζονται, έχει ακολούθους σε όλον τον πλανήτη,
ενώ υπολογίζεται ότι το 20% των Αμερικανών συμμετέχει σε κάποια ομάδα
προετοιμασίας. Η λογική των preppers
είναι να συλλέγουν όλα όσα μπορεί να χρειαστεί κάποιος για να επιβιώσει σε
περίπτωση καταστροφής. Η «καταστροφή» μπορεί να είναι πολλών ειδών: φυσική
καταστροφή, πόλεμος, τρομοκρατική επίθεση, οικονομική κατάρρευση και βέβαια
κάποιου είδους πανδημία, όπως αυτή που βιώνουμε αυτή τη στιγμή.
«Η προετοιμασία στον πυρήνα του έχει να κάνει με την
αυτοσυντήρηση. Ο prepper είναι ένας άνθρωπος που λαμβάνει μέτρα προκαταβολικά για να
διασφαλίζει την οικονομική, φυσική και συναισθηματική ασφάλεια του ίδιου και της
οικογένειάς του σε εποχές ακραίων δυσκολιών», αναφέρει η Τζέιν, η ιδρύτρια της
ομάδας «PandemicPreps» στο
Reddit
που αριθμεί περίπου 5.000 μέλη.
Μέχρι τώρα όσοι βρίσκονταν εκτός της κοινότητας των preppers έβλεπαν τα μέλη της ως
παρανοϊκούς που περίμεναν μια «αποκάλυψη» τύπου ζόμπι. Ωστόσο, τώρα όλο και
περισσότεροι φαίνεται να προστρέχουν σε αυτούς για να μοιραστούν μαζί τους όσα
έχουν στοκάρει ή απλώς για συμβουλές.
Οι διαχειριστές της ομάδας «Preppers» του Reddit γράφουν:
«Το Prepping
είναι να ΠΡΟετοιμάζεσαι για καταστάσεις έκτακτης ανάγκης, όχι να δημιουργείς
ένα μικρό στοκ προϊόντων επειδή ξαφνικά χρειάζεσαι τρία κουτιά μάσκες για
προσωπική χρήση. Κάθε φορά που συμβαίνει κάποιος σεισμός, τσουνάμι, τυφώνας ή
τώρα στην περίπτωση του κοροναϊού η ομάδα μας κατακλύζεται από πανικόβλητα
μηνύματα. Το ζήσαμε ξανά πριν χρόνια με τον SARS. Τότε είχαν δημιουργηθεί δεκάδες εξαιρετικές αναρτήσεις και σας
ενθαρρύνω να τις διαβάσετε», τονίζουν.
Όταν η προνόηση
γίνεται επιχείρηση
Ο 29χρονος Νάντερ Κνόμπεν από την Ολλανδία μετέτρεψε την
προνοητικότητά του σε επιχείρηση και τώρα βλέπει τα κέρδη του να αυξάνονται
κατακόρυφα. Ο Κνόμπεν, prepper και ο ίδιος, διαθέτει ένα από τα διαδικτυακά καταστήματα prepping που
μπορεί να βρει κανείς στο διαδίκτυο και όπως λέει θέλει να βοηθήσει τον κόσμο «να
εξαρτάται λιγότερο από τρίτους, όπως η κυβέρνηση».
Ο ίδιος έχει στο σπίτι του προμήθειες που θα τον βοηθούσαν
να επιβιώσει για τρεις μήνες, μεταξύ των οποίων 84 λίτρα καθαρού νερού,
κουβέρτες, κεριά, ζωντανές κότες, ραδιόφωνα, κουτί πρώτων βοηθειών για το
σπίτι, βενζίνη για το αυτοκίνητό του και ξηρά τροφή. Αντίστοιχα τέτοια
αντικείμενα τα πουλάει μέσα από το eshop του και όπως λέει τις τελευταίες
εβδομάδες οι πωλήσεις έχουν εκτοξευτεί.
«Τον Φεβρουάριο πούλησα τόσες μάσκες, ραδιόφωνα, φίλτρα
νερού και μερίδες ξηράς τροφής όσες είχα πουλήσει σε έξι μήνες, ενώ άνθρωποι με
τους οποίους είχα να μιλήσω χρόνια επικοινώνησαν μαζί μου ζητώντας μου
προμήθειες», αναφέρει στο CNN.
Πάντως ο ίδιος ξεκαθαρίζει ότι δεν πιστεύει σε μετα-αποκαλυπτικά
σενάρια καταστροφής, όπως αυτά που βλέπουμε στις ταινίες και όπως λέει
αποφεύγει τα forums των
preppers που μιλούν για
Συντέλεια του Κόσμου.
«Ασχολιόμουν με αυτά τον πρώτο χρόνο που άνοιξα το eshop και κατά κάποιο τρόπο
με «ρούφηξε». Τα έψαχνα κάθε μέρα και κοίταζα όλα τα σενάρια και έλεγα ότι όλα
είναι πιθανά και πρέπει να προετοιμαστούμε. Υποστηρίζω ακόμα ότι θα πρέπει να
είμαστε προετοιμασμένοι αλλά δεν πρέπει να πηγαίνουμε καθημερινά στο ίντερνετ
και να βλέπουμε όλες τις συνωμοσίες. Είναι σαν μια μεγάλη τρύπα και όταν μπεις
μέσα δεν νομίζω ότι η ζωή σου θα είναι καλύτερη», αναφέρει.
Ένα παρόμοιο eshop διαθέτει και ο Λίνκολν Μάιλς με έδρα ωστόσο την Βρετανία, το
UK preppers. Όπως λέει μιλώντας στο
CNN μετά το ξέσπασμα της
επιδημίας του κοροναϊού στα τέλη Δεκέμβριου η άνοδος των παραγγελιών ήταν «σκέτη
τρέλα». Οι πωλήσεις είναι 20 φορές περισσότερες απ’ ό,τι συνήθως και έχει
μάλιστα προσλάβει επιπλέον προσωπικό που δουλεύουν ακόμα και τις νύχτες επί
επτά μέρες την εβδομάδα ώστε να μπορέσουν να ανταποκριθούν στη ζήτηση.
«Αυτά που πουλάνε περισσότερο φυσικά είναι οι αντιασφυξιογόνες
μάσκες, οι αποστειρωμένες στολές προστασίας και διάφορα αξεσουάρ», αναφέρει ο
Μάιλς ο οποίος πουλά επίσης τόξα, τσεκούρια και μαχαίρια. Αυτή τη στιγμή
πουλάει περίπου 600-700 μάσκες, 1.000 φίλτρα νερού και εκατοντάδες στολές την
ημέρα. Όπως λέει την προηγούμενη εβδομάδα πούλησε μέσα σε πέντε ώρες 6.000
μερίδες ξηρού φαγητού που κρατά για 20 ημέρες.
Ήδη βέβαια οι προμηθευτές του έχουν αρχίσει να τον ενημερώνουν
ότι πολλά προϊόντα είναι πλέον εξαντλημένα.
Ο Καλάγιαν Μεντόζα, ένας ειδικός prepper και επικεφαλής της οργάνωσης Across Frontlines, κάνει συνεχώς σεμινάρια και παρέχει εκπαίδευση σε όποιον θέλει να προετοιμάζεται για καταστάσεις κρίσεων. Όπως τονίζει το «prepping» δεν είναι να συσσωρεύεις προϊόντα. «Αφορά το να αξιολογείς τους πιθανούς κινδύνους και απειλές για σένα, την οικογένειά σου και την κοινότητα, να βρίσκεις τις αδυναμίες σου για την συλλογική ευημερία και να εντοπίζεις τις δυνατότητες και τα εφόδια που θα χρειαστείς για να καλύψεις αυτές τις αδυναμίες σου».
Ο Καλάγιαν Μεντόζα, ένας ειδικός prepper και επικεφαλής της οργάνωσης Across Frontlines, κάνει συνεχώς σεμινάρια και παρέχει εκπαίδευση σε όποιον θέλει να προετοιμάζεται για καταστάσεις κρίσεων. Όπως τονίζει το «prepping» δεν είναι να συσσωρεύεις προϊόντα. «Αφορά το να αξιολογείς τους πιθανούς κινδύνους και απειλές για σένα, την οικογένειά σου και την κοινότητα, να βρίσκεις τις αδυναμίες σου για την συλλογική ευημερία και να εντοπίζεις τις δυνατότητες και τα εφόδια που θα χρειαστείς για να καλύψεις αυτές τις αδυναμίες σου».
Όλο και περισσότεροι preppers
Στο Reddit και το Facebook
υπάρχουν πολλές ομάδες αφιερωμένες στην συγκεκριμένη κοινότητα ανθρώπων, ενώ το
2012-2014 το κανάλι National Geographic
πρόβαλλε την εκπομπή «Doomsday Preppers»,
στην οποία παρουσιάζονταν άνθρωποι που προετοιμάζονται για το τέλος του κόσμου.
Η λογική των preppers έγινε ακόμα περισσότερο γνωστή και δημιούργησε μια ολόκληρη
βιομηχανία επιχειρήσεων που πουλούν προϊόντα και εξοπλισμό επιβίωσης, οι οποίες
όπως είναι αναμενόμενο ανθούν σε περιόδους κρίσης όπως αυτή που ζούμε.
Σύμφωνα με μια μελέτη που δημοσιεύτηκε το 2019 στο Journal of Marketing Management, η κοινότητα των preppers διευρύνεται
κάθε φορά που το «Ρολόι της Αποκάλυψης» (ένα συμβολικό ρολόι του οποίου οι
δείκτες μετακινούνται πιο κοντά στα μεσάνυχτα κάθε φορά που η ανθρωπότητα
διατρέχει σοβαρούς κινδύνους) πλησιάζει τα μεσάνυχτα.
Όπως αναφέρουν οι ερευνητές «το κίνημα της προετοιμασίας δεν
αποτελεί κάποια περιθωριακή υποκουλτούρα αλλά ένα συνηθισμένο φαινόμενο με
αυξητικές τάσεις που οδηγείται όχι από παραλογισμούς, αλλά από την ανάγκη
προφύλαξης και προετοιμασίας που δημιουργείται στον κόσμο όταν ζει σε μόνιμη
κρίση».
Μια από τις ερευνήτριες, η Σάρα Μπρόουν του Πανεπιστημίου
Τρίνιτι του Δουβλίνου, ανέφερε στο CNN ότι οι preppers συνήθως παρουσιάζονται ως «ανόητοι» και «παρανοϊκοί» και οι
ίδιοι θέλουν απλώς να δείξουν ότι είναι «λογικοί και πρακτικοί, ενώ οι
υπόλοιποι είναι αφελείς και ελάχιστα προετοιμασμένοι». Όπως τόνισε, οι preppers δεν θεωρούν τις κρίσεις,
όπως την επιδημία του κοροναϊού, μια προσωρινή κατάρρευση ενός συστήματος που
κατά τα άλλα λειτουργεί κανονικά, αλλά ως μια απόδειξη ενός προβλήματος μεγάλης
κλίμακας.
Σύμφωνα με τα στοιχεία, οι περισσότεροι preppers άρχισαν να υιοθετούν αυτό το
στυλ ζωής ύστερα από κάποιο τραυματικό περιστατικό, όπως είναι η απώλεια της δουλειάς
τους ή η οικονομική κρίση. «Θα ήταν ενδιαφέρον τώρα να δούμε αν η επιδημία του
κοροναϊού θα οδηγήσει μερικούς ανθρώπους να αλλάξουν τις καταναλωτικές τους συνήθειες
και να χάσουν την εμπιστοσύνη τους στο σύστημα των αγορών», αναφέρει η Μπρόουν.
Οι διάσημοι
Δεν είναι τυχαίο ότι στην κοινότητα των preppers ανήκουν
και πολλοί διάσημοι, αλλά και μέλη της Silicon Valley.
Πριν από λίγα χρόνια η Τζέιμι Λι Κέρτις σε συνεργασία με τον
Ερυθρό Σταυρό μέσα από καμπάνια παρουσίαζε το δικό της κιτ επιβίωσης, ενώ προέτρεπε τους ανθρώπους να είναι πάντοτε
προετοιμασμένοι σε περίπτωση κάποιας κρίσης ή κινδύνου, όπως ένας σεισμός.
Η γνωστή παλαιστής, αθλήτρια των πολεμικών τεχνών και του WWE, Ρόντα Ράουζι, είναι
φανατική prepper. Ζει
με τον σύζυγό της σε μια φάρμα στην Νότια Καλιφόρνια, όπου μεγαλώνουν πρόβατα
και κότες και προσπαθούν να είναι πλήρως ανεξάρτητοι. Η Ράουζι έχει μιλήσει πολλές
φορές για το πόσο σημαντικό είναι να ξέρουν οι άνθρωποι πώς να συντηρούνται
μόνοι τους και να γίνονται όλο και λιγότερο εξαρτώμενοι, ώστε να μην βασίζονται
για την επιβίωση τους στα σούπερ μάρκετ τα οποία μπορούν εύκολα να κλείσουν.
Ένας από τους πιο φανατικούς prepper είναι ο ιδρυτής
του Reddit, Στιβ Χάφμαν.
Όπως είχε πει ο ίδιος στο The New Yorker
το 2017 έχει αγοράσει μοτοσικλέτες, όπλα και πυρομαχικά για το σπίτι του στο
Σαν Φρανσίσκο ώστε να είναι έτοιμος σε περίπτωση καταστροφής, ενώ μπήκε στην
κοινότητα, αφού είδε την ταινία «Deep Impact». Επίσης, έκανε εγχείριση λέιζερ
στα μάτια του για να θεραπεύσει την μυωπία του ώστε να είναι ακόμα πιο έτοιμος
σε περίπτωση κρίσης. Όπως ανέφερε επίσης τότε έχει πάντα έτοιμο ένα ελικόπτερο
με γεμάτο ρεζερβουάρ, αλλά και ένα υπόγειο καταφύγιο με μόνιμο εξαερισμό και
φίλτρα για καθαρό αέρα. Ο ίδιος υποστήριξε ότι το 50% των δισεκατομμυριούχων
φίλων του από τη Silicon Valley έχουν αγοράσει ιδιοκτησίες που θα τα
χρησιμοποιήσουν ως καταφύγια σε περίπτωση ανάγκης.
Ο διευθυντής της επενδυτικής εταιρείας Mayfield Fund είχε δηλώσει επίσης στον
The New Yorker ότι έχει πάντα ετοιμες
βαλίτσες γι’ αυτόν και την οικογένειά του σε περίπτωση καταστροφής, ενώ έχει
κάνει επενδύσεις σε ακίνητα στα οποία έχει δημιουργήσει καταφύγια.
Ένας πρώην διευθυντής του Facebook, ο Αντόνιο Γκαρσία Μαρτίνεζ, είχε αποκαλύψει ότι έχει αγοράσει
μια τεράστια έκταση σε ένα νησί του Ειρηνικού, όπου έχει μόνιμα γεννήτριες,
πάνελ και πυρομαχικά.
Αδιαμφισβήτητα, σε καταστάσεις όπως αυτή που ζούμε σήμερα αποδεικνύεται
ότι ο τρόπος με τον οποίο έχει δομηθεί η κοινωνία μας μάς κάνει όλο και πιο
εξαρτημένους από ένα σύστημα που μπορεί
να μην έχουν επιλέξει αλλά συνεχίζουμε να παραμένουμε μέλη του και απλά
γρανάζια του που μπορούν εύκολα να σπάσουν.