Μεγάλες και διάσημες εταιρίες χρησιμοποιούν μεσάζοντες και
μισθώνουν βιοτεχνίες σε χώρες όπως η Ρουμανία και η Βουλγαρία με τα μεγάλα
θύματα να είναι οι εργαζόμενοι
Μια ομάδα 30 ατόμων έχει συγκεντρωθεί έξω από τη βιοτεχνία ρουχισμού στην μικρή ρουμανική πόλη της Κοβάσνα. Στέκονται μπροστά στην κλειδωμένη πύλη που μέχρι πριν μια εβδομάδα περνούσαν καθημερινά για να πάνε στη δουλειά τους. Η βιοτεχνία έκλεισε ξαφνικά χωρίς προειδοποίηση και οι εργάτες βρέθηκαν χωρίς δουλειά και με χρωστούμενα τουλάχιστον δύο μηνών.
Η ιστορία των εργατών της Κοβάσνα επαναλαμβάνεται συνεχώς
στις ευρωπαϊκές χώρες με φτηνά εργατικά χέρια. Είναι ένας κρίκος στην αλυσίδα
που έχει φτιάξει η βιομηχανία ρουχισμού.
Οι μεγάλες και διάσημες εταιρίες κυνηγούν το μικρότερο
δυνατό κόστος παραγωγής. Κλείνουν συμφωνίες με βιοτεχνίες σε χώρες όπως η
Ρουμανία και η Βουλγαρία. Επειδή δεν θέλουν όμως το όνομα τους να εμφανίζεται
σε τέτοιους είδους συμφωνίες χρησιμοποιούν μεσάζοντες. Προστατεύονται έτσι από
έρευνες του Τύπου και διεθνών οργανώσεων για τα εργατικά δικαιώματα. Μια τέτοια
έρευνα έκανε πρόσφατα το Al Jazeera το οποίο επικοινωνώντας με διάσημες εταιρίες πήρε την
απάντηση πως "δεν υπάρχει άμεση συνεργασία με αυτές τις βιοτεχνίες".
"Νιώθαμε ότι δουλεύουμε
σε καταφύγιο"
Το γεγονός πάντως παραμένει ότι οι βιοτεχνίες
εκμεταλλευόμενες την κακή οικονομική κατάσταση προσλαμβάνουν εργάτες με
πενιχρούς μισθούς οι οποίοι δουλεύουν έξι μέρες την εβδομάδα χωρίς να πληρώνονται τις υπερωρίες που κάνουν
σε μόνιμη βάση.
"Δουλεύαμε είκοσι άτομα σε ένα υπόγειο και φτιάχναμε
γυναικεία ρούχα. Δεν υπήρχε κατάλληλος φωτισμός, ούτε παράθυρα. Νιώθαμε ότι
δουλεύαμε σε ένα καταφύγιο. Οι υπεύθυνοι μας φώναζαν όλη την ώρα. Δουλεύαμε
χωρίς να σταματάμε και κάναμε ακόμα και το πακετάρισμα. Δεν σταματούσαμε ούτε
για μεσημεριανό. Στις πέντε το απόγευμα ερχόταν η δεύτερη βάρδια. Ήταν εργάτες
κυρίως Ρομά και κάλυπταν τη βραδινή βάρδια. Σε αυτούς φέρονταν ακόμα χειρότερα.
Δεν είχαν υπογράψει τίποτα και τους πλήρωναν λιγότερο από εμάς. Κάποιες φορές
με έβαζαν να τους επιβλέπω για δύο ώρες αλλά δεν πληρωνόμουν για αυτό"
τονίζει η Μαρία μιλώντας στο Al Jazeera.
Είναι εργάτρια σε βουλγαρικό εργοστάσιο που στέλνει τα υφάσματα σε μια εταιρία
στην Ελλάδα.
Ξαφνικά στο δρόμο
Την ίδια ώρα οι μεγάλες εταιρίες συνεχίζουν την αναζήτηση
μικρότερου κόστους. Αν το βρουν σπάνε τις συμφωνίες με τους προμηθευτές και οι
βιοτεχνίες μαραζώνουν. Τα μεγάλα θύματα είναι πάντα οι εργαζόμενοι που είτε
βρίσκονται ξαφνικά άνεργοι, είτε χάνουν μισθούς μηνών. Παράλληλα η ελαστικότητα
των εργασιακών νόμων επιτρέπει στις βιοτεχνίες να υπογράφουν, σε μόνιμη βάση,
νέες βραχυπρόθεσμες συμβάσεις με τους εργάτες. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα να μην
παίρνουν την αποζημίωση που τους αναλογεί αλλά ούτε και τα όποια επιδόματα.
Στην Ανατολική Ευρώπη υπολογίζεται ότι 400.000 εργάτες
δουλεύουν σε βιοτεχνίες ρουχισμού που προμηθεύουν τις μεγάλες εταιρίες. Έρευνα
που έγινε συγκεκριμένα για της Ρουμανία τονίζει ότι εργάτες στον συγκεκριμένο
τομέα δουλεύουν έως και 15 ώρες υπερωρίες την εβδομάδα τις οποίες δεν πληρώνονται
ποτέ και ζουν στο όριο της φτώχειας με μισθούς που δεν αρκούν για να καλύψουν
τα βασικά τους έξοδα. Ο μέσος όρος μηνιαίας μισθοδοσίας είναι 240 ευρώ, όσο
δηλαδή μπορεί να κοστίζει μόλις ένα τζιν γνωστής μάρκας.
Made in Greece
Το φαινόμενο δεν είναι άγνωστο και στη χώρα μας αλλά
λειτουργεί κυρίως εντός των συνόρων. Βιοτεχνίες που βρίσκονται σε ακατάλληλους
χώρους και δουλεύουν προσλαμβάνοντας κυρίως οικονομικούς μετανάστες προμηθεύουν
μεγάλες εταιρίες. Χαρακτηριστικό το παράδειγμα ο ιδιοκτήτης βιοτεχνίας στο
Περιστέρι που μιλώντας σε τηλεοπτική εκπομπή είχε αποκαλύψει πως τα πουκάμισα
του τα βλέπει στην Αγία Βαρβάρα και το Κολονάκι. "Εμείς τους προμηθεύουμε
και δεν ορίζουμε την τιμή που θα βάλουν. Το πουκάμισο μου θα πουληθεί 20 ευρώ
στο Αιγάλεω και την Αγία Βαρβάρα και 200 στο Κολονάκι γιατί του έχουν βάλει
πάνω μια μάρκα" τόνιζε υποστηρίζοντας μάλιστα ότι προμήθευε την εταιρία
του Λάκη Γαβαλά.
Θυσία στο βωμό του
χαμηλού κόστους
Οι μεγάλες εταιρίες ρουχισμού λοιπόν όχι μόνο
υπερκοστολογούν τα προϊόντα που έχουν προμηθευθεί από βιοτεχνίες σε χώρες όπως
η Ρουμανία και η Βουλγαρία, αλλά ουσιαστικά "κλείνουν το μάτι" σε όποιον
προσφέρει το μικρότερο κόστος αδιαφορώντας για τις συνθήκες εργασίας. Γνωρίζουν
πως οι βιοτεχνίες εκμεταλλεύονται τους εργαζομένους, ξέρουν πολύ καλά τι
επικρατεί αλλά το μόνο που τους ενδιαφέρει είναι η καλύτερη τιμή, όπως κι έχει
αυτή "επιτευχθεί". Οι εργάτες από την μεριά τους, στην πλειονότητα
γυναίκες, δεν αντιδρούν καθώς σε πολλές περιπτώσεις με τον πενιχρό τους μισθό
υποστηρίζουν ολόκληρη την οικογένεια. "Οι άνθρωποι αποδέχονται τους χαμηλούς
μισθούς. Δεν διαμαρτύρονται γιατί φοβούνται μήπως οι βιοτεχνίες κλείσουν ή τις
μεταφέρουν σε άλλη περιοχή. Είναι μια κατάσταση που οδηγεί στην εύκολη εκμετάλλευση
του εργατικού δυναμικού" αναφέρει Ρουμάνος αξιωματούχος παρουσιάζοντας μια
κατάσταση που ισχύει σε πολλές χώρες.